Арғынбай бекбосын фәнилік драма (2500 рубаят)

Қожа Ахмет Иасауи

1

Бөпеге құрсақтағы қонған бүгін,

Тағы да кімге барар сол аманат?..

Білмейміз... Алла білер ол мәңгі ұғым...
2

- Жап-жассың, әдемісің әдеміден,

Пейіштің келгендейсің әлемінен!

Неге ыстық болдым саған?.. Әлде сен, сен...

Жастықтың ең ақырғы сәлемі ме ең?..
3

Күз-өмір еткенменен бізді еріншек,

Көргенмен жас күндердің іздерін сеп,

Ұлы һәм ұры сезім азаптайды,

Оятқан опасы жоқ қыз-келіншек!..
4

Қайтадан ел болар ма ек Түркі деген,

Баяғы бабалардай күркіреген!

Күштінің күлі күнде көзге түсер,

Құдай-ай, әлсіздікті кім тілеген?!
5

• 
  Тоқтар ма зұлымдықтың өрлегені?
  

• 
  Әлі де ізгіліктің арқасы ғой,
  

- Алақтама, антұрған, шен-шекпенге!

Сәлем берсең - бер тегіс, ең шеттен де..

Сәлем - сөзі Алланың, сенің емес.

Ал Ол пейлін пендеге өлшеткен бе?!
7

Адамзат бүйте берсе оңбас тегі!

Жауыздық бірге туар жолдас па еді?!..

Сүрсе өмір екі дүниеде бір мезгілде,

Тозақтан қорқып мұндай болмас па еді?
8

Болсаң да бір дәуірдің жігіті нар,

Тасыған мына өмірің түбі тынар.

Көлеңке түсірмеші кейінгіге,

Құдайдан олардың да үміті бар.
9

Қалдырмай құдай қосар жарға түгін,

Көп бикеш беріп жатыр жалға түнін.

Қайдасың сұлу һәм пәк періштедей,

Қыздары анау кезгі Алматының?!
10

"Ә" десе-ақ өзімізге ақырыстық,

Ал жатың ішке кіріп жатыр іс қып.

"Өзекке тепсең өзің кетпейді" деп,

Жатыңды жарылқау да - нақұрыстық!
11

Жол кесті боз қыраулы күз, белес кеп,

Тәңір-ау, кеше сәби біз емес пе ек!..

Кей-кейде елегзисің, көкшалғында

Жүгірген бір өрімтал қыз елестеп...
12

• 
  Жастықтың жалынымен тасу барда,
  

Басыңды и ақсақалға. Өйткені оның

жүйкесі қалған қиын асуларда...
13

Шығармай іш күйіктен сыртқа қылау,

Жетіппін жер ортасы - жұртқа мынау.

Жарқылдап жүру де жоқ, күлу де жоқ,

Көңіл пәс, жүрек жара, мұртта қырау...
14

Жазғы түн. Сондадағы тоңады бой,

Қайтадан өткен күннен оралып ой.

Көз тігер көктегі Айға жетім көңіл...

"Не пайда о да Күннің боданы ғой!"
15

- Ей, досым, қайтесің сол асқандікін!..

Кел үйге, саған бейіл бастан бүтін.

Шалқиық баяғыдай, уайымдама

Кетсе де тастап мына аспанды Күн!
16

Қалдырып қалжыратқан қала шуын,

Сағынып саған келдім, Қарасуым!..

Әй, бірақ, тағы қаңғып кетемін-ау,

Өмірдің асардай-ақ бар асуын...
17

Адалдық мәңгі айнымас сыйлас деп ем,

Әділдік жамандыққа қимас деп ем,

Бәрі де далбаса екен... Енді неге

мен бейбақ қиянатқа қиғаш келем?..
18

Бір сезім қос жүректе бірге есейіп,

Есті алды!.. Ұялмашы, тілдесейік?!

Ұяттан сәл-пәл аттау ауыр боп па,

Еткеннен іңкәрлікті күнде шейіт?..
19

Кісіге кез болса Ажал бұрылысы,

Бұрылар тұрса да алда тұнып ісі.

"Сана" атты бір кең Сарай салғым-ақ бар,

Қорқам тек бітпейді-ау деп құрылысы...
20

• 
  Қартқа қара, сүйреткен құр сүлдесін,
  

Таяқ емес, таяныш өзің болшы,

Ол да ата ғой, қарағым... Күрсінбесін.
21

Қыз - көздің қашаннан-ақ құрты дейді,

Қызығар күллі әлемнің жұрты дейді.

Кім білсін, рас шығар... Бір анығы:

Қыз біткен Махаббаттай нұр тілейді!
22

Болса да бақытсыздық бастан анық,

Өксисің жаңарыңа жас қамалып.

Бір сәтке бақытты боп көру үшін,

Бар амал-жасау ма тек масқаралық?..
23

• 
  Сіңірдің қара атты да, боз атты да,
  

Жолың боп тозақ жаққа барып жатсаң,

Сен, кәпір, тонайсың-ау тозақты да!
24

Қолыңда болсын мейлі Жер кіндігі,

Ашылсын әміріңмен ел түңдігі –

Құдірет емес оның бәрі, бәрі,

Құдірет - өз ойыңның еркіндігі!
25

Алсаң да тас төбеңнен құйып құтты,

Қалса да патша тағы тиіп тіпті -

тасыма. Бір шайнамдай миың болса,

Өлшеме бақ-дәулетпен биіктікті!
26

Жүзінші атам аты?.. Түркі аттары

шығар-ау... Қандай еді тұрпаттары?

Сымтас боп тұр ғой мұртты баһадүрлер...

Олар - мен, мен секілді ұрпақтары!
27

Сұрасаң қыры-сырын түрлі істердің,

Адамы алыстағы тұрмысты елдің:

"Уақытты бос өткізу - қылмыс" дейді...

О сұмдық, онда мен де қылмыскермін!
28

Мейрімділік жағынан бос тұр безбен...

Жабайы аңға ұқсаймыз тас, қыр кезген.

Біреуді біреу мүлде жақтырмайды,

Біреуге біреу қарап қасқыр көзбен...
29

Деп жүріп "анау менен құрыды, ықты",

Дәмету дәлелдеуден ірілікті -

Жауыздық!.. Жақсылығын жасап кеткен

шын ірі өлген соң да ірі, мықты!
30

Біреуге біреу бірден ұнау барда,

Бола ма махаббатты бұғаулауға?

Күнә ма сүйсең жарын басқа адамның?..

Неге өмір тартады бұл сұрауды алға?
31

- О миссис, Сіз перизат секілді еңіз!..

Оянған сезім-оттың өтінде біз

сырлассақ-сый екен ол Тәңір берген!..

Ал бүгін... Жердің екі бетіндеміз...
32

Бұрылып кеттің... Суып қалғандық па?.

Өзің шеш сені аңсаған арманды ұқ та.

Сүймесең сүйме... Бірақ ұйретпеші

жалтартып жанарыңды жалғандыққа!
33

Қазақтың тарихында сойқан сыз бар,

Ұлт үшін жүрек түгіл жотаң сыздар...

• 
  Ей, Алаш! Сыйластықта қара алдымен:
  

Пайғамбар о дұниеден келсін мейлі,

Нақұрыс "өзі сәлем берсін!" дейді...

Елінің етін жеген есуастар,

Бүгінде кемеңгерді менсінбейді!
35

Сілтеніп балта біткен адалдыққа,

Қашанда бір шабуыл Адамдыққа!..

Неліктен біз осылай болдық екен,

Әлде біз Тозақ жақта жаралдық па?.
36

Таза арым, ештемеге ұялмаймын,

Ішімде неде болса қиял, қайғым...

Намыссыз болу әлде керек пе еді?..

Әйтеуір көп ортаға сыя алмаймын...
37

• 
  О Алла, елімнің бер амандығын,
  

Азаттық желі сөгіп, жұлып кетсін,

Басқаның жамап берген жамандығын!
38

Аңсатса алыстағы ауыл-мекен,

Ұқсас боп кеткендей-ау қауым бөтен:

қарашы алаш, апач егіздей ғой,

Қаратау, Колорадо бауыр ма екен?..
39

"Ол да адам. Тек басқалау жаратылған...”

Десек те танбайды әйел қаратудан.

Өйткені ол өртеу үшін жүректерді

Алауын Махаббаттың ала туған!
40

Үнің де деп тұрғандай "ғажап үнді ұқ",

Сөйлесең сөзің қандай наз, әзіл ғып!..

Көзің де неткен нәркес... Бірақ,... мұзсың,

Сендегі бардың бәрі - әзәзілдік!
41

Деуменен "неге ол мені жақтырмайды?",

Бас қатып жүргенде амал таптым жайлы:

• 
  О байғұс баяғыда-ақ өліп қалған,
  

• 
  Тұсауын махаббаттың қияр шақтың
  

Жасашы жаңа қадам... жақындашы...

Мен болсам сенен де өткен ұялшақпын!..
43

• 
  Түс көрдім. Ол түсімде Сені көрдім.
  

Қамықпа, мен өзіңде тұрғам жоқ па,

Сен болсаң сен соңыма сеніп ердің.
44

• 
  Жанымды сар сағыныш - жейді сезім,
  

Кейде, анам, тірілгендей көрінесің,

Өзімнен ұшқындаса кей мінезің...
45

Өмірдің мәні не осы? Түк ұқпадым...

Жұмысың, күліп-ойнап тыныққаның?

Өткінші ол!.. Мәңгілік бір мұра жасау?

Сұмдық қой!.. Қойшы, әзірге ұмыт бәрін!.
46

- Мәскеуді Долгорукий орнатқан-ды...

• 
  Ол рас... бірақ бізден жол, дақ бар-ды:
  

Бауыржан-Көкем менің қорғап қалды!

Көрмейсің апачтағы бетті бөтен...

Бұл жерді қашаннан ол етті мекен?

Ертеде Азиядан бір атамыз

Атлантты аттап өтіп кетті ме екен?..
48

• 
  О Батыс, білімдісің, қуатың мол,
  

Шығыстан шыққандығын өркениет

ұмытпа. Ендігісін туатын да - ол!
49

Сағындым сардаламды. Қайда қыр, ән?!

Жел жетпес Қордайдағы қайда құнан?!

Жалықтым Америка жұмағынан,

Жалықтым жұлдызды ала байрағынан...
50

Жалған - от. Жалғандықтан тұтанады үй,

Дау болса жалған сөзбен ұта ма би...

Бар сөзің шындық екен, шырақ екен,

Айналдым әруағыңнан, Мұқағали!
51

Қайсыбір сыйламаған халық тілді,

Жоюға өзін өзі барып тынды.

Қазақша сөйлемейтін қазақ көрсем,

Оллаһи, жиіркенем! Жалықтырды...
52

• 
  Көзіңе көз жасынан бұлақ тұнып,
  

Мен сені содан кейін сүйіп кеттім...

Адамды жарқ еткізер бір-ақ қылық!
53

Қу тағдыр кейде мәз ғып шуақ күліп,

Долданып кейде қанша құлатты ұрып!

Білместен оның осы сайтандығын,

Өтерміз өлгендікті бір-ақ біліп...
54

• 
  Жұмақ қып ек қой ол түн жалғанды шын,
  

"Басқамын"?.. Рас, қалқам, рас шығар...

Онда сен... жаңа туған арманбысың?..
55

• 
  И... иә, сен... маған мылтық оқтапсың ғой?
  

Сен итке дос екен деп бірдеңе айтсам, -

Айт, кәне!.. айт!.. Өзімді соқпақсың ғой?!
56

• 
  Жан едің ғой, жарығым, жарқылдаған,
  

Жүзің сынық... жұқарған Ай секілді...

Кімнің білген, беу, шіркін, парқын ғалам!
57

Мен төртте едім соғыс басталғанда,

Қар емес, қаһар жауған аспаннан да.

Неге өксік қысады әлі?.. Сол қаһардан

мұз болып ақпай көзден жас қалған ба?.
58

Теберік анам: "Көрсең мүрделерді

Әруаққа құран оқып жүр" деген-ді...

Оқимын. Ал Бекбосын - қай төмпешік?..

Орнатсам орнатамын кімге белгі?..
59

• 
  Үһ, Алла!.. Сейілтші түн-түнегіңді,
  

Бұлтта да жарқылдап жай ойнайды ғой,

Жіберші маған бір жай - бір еміңді!..
60

Өкпелеп насыбайдың атымынан,

Жау тауып жаны жақын жақынынан

жүргенге, о Жасаған, ой бере гөр,

Опырып бір ойшылдың ақылынан!..
61

Адамзат - ақ пен сары, қара - бәрі,

Тегінде бір отбасы балалары.

Сондықтан құжатсыз-ақ ұмытпаған,

Ұлт біткен Адам Ата, Хауа Ананы!
62

Қиянат қиып түсіп қаусаса адам,

Дейсің бе әділдікті аңсамаған.

Кім қарсы бас алса да әділ семсер...

О, бізде... оған дейін қанша заман!..
63

• 
  Мың кісі кездессе де ұнамаған,
  

Өлшесе адамды адам өзіменен,

Жаралу керек онда бір-ақ адам!
64

Біреулер - түу жаралған тұстан бүлік,

Біреулер - қылығымен құсқан былық.

Болар ма ек әлдеқашан ойран-ботқа,

Болмаса бір қасиет - ұстамдылық!
65

Туғанда кім тағдырын алды айыра?!

Сондықтан кез болсаң да қандайына,

Өшірме рух отын! Ал ажалды

жазған жоқ жалғыз сенің маңдайыңа.
66

Жастығым атқызғанда ақтөс таңын,

Жыр жазып одан ләззат, бақ тоспадым.

Япырмай, елден ұят болмас па екен,

Алпысты алқымдап ап ат қосқаным?
67

Әпенде... Америка, мына халық:

әдеппен жол береді тұра қалып!..

Ал бізде... әдептіміз әдепсізден

жатамыз әжептәуір "сыбаға" алып...
68

• 
  Дертімнің болды һәйям сөздері емі,
  

• 
  Тараздан сұлу сүйіп мың жыл бұрын,
  

Замана өзгерді... Ол түсінікті...

Ел арып, аз ғана топ ісініпті.

Сол топтың жастарына жан ашиды,

Білместен кетер ме деп кісілікті...
70

"Ездік!" деп зұлымдықты байқаған құр –

Алыстым. Бой бермеді сайтан алғыр!

Сонымен егескенде қасақана

Фәниге келсем бе екен қайтадан бір?!
71

Күндердің бірі қызық, сарсаң бірі,

Ал өмір - сол күндердің ән сандығы.

Әй, бірақ, оның хоры оңар ма екен,

Тұрса ән сап аярлардың ансамблі?..
72

Өмірдің жібімеді-ау тоңы қалың!..

Білмеймін тағы несі жолығарын.

Білмеймін тағы қанша тозағы тұр?..

Білем тек бәрінің де соңы барын...
73

Соқырдың білу қиын болжап сырын,

Ал бақыт - соқыр құс қой. Оңбақшы кім?

Есірді ақкөзденіп не жексұрын,

Көргені - тек қасірет көп жақсының...
74

Қыз мінез ізгілігің былай қалып,

Біттік қой қараңғы боп, ылайланып!

• 
  О Алла, бізге өшпейтін жарық керек,
  

Тағы да асық көңіл алып ұшсын,

Жүректі сүйген жүрек тағы құшсын...

Жарқ еткен жай оты ғой оның бәрі,

Сен болсаң, о Махаббат, - сағынышсың!
76

Бақ қонса, тағдырыңның соры қалып,

О, онда оңғарылды жолың анық!..

Әй, бірақ... абай болшы, жүрмеу үшін

өзіңе бөтен түсті жорып алып...
77

Өкпе жоқ: ата-баба алысты үздік.

Мына біз - рухты алған қарыс сыз ғып!

Қайдағы қаңғыбасқа бәйек болған,

Біздегі бір қасірет - намыссыздық!
78

Адамды адам етер тегі нелер?..

Махаббат! Онсыз рух семіп өлер.

Жерден Күн, Жұлдыздан Ай жаса мейлің,

Махаббат - ең бірегей, ең ұлы өнер!
79

Адамның, мейлі, елден ерегіне,

Ел болып елпеңдеудің керегі не?

Пенде ғой ол да өзіңдей. Ал аярдың

Жалпаңы - сатулы. Сол себебі де.
80

Тығылмай қуысына сай, тасаның,

Жекпе-жек шықсын - шыдар қай қасабың?!

Бұ дүние тарлық етсе, о Зұлымдық,

Бәрібір о дүниеде шайқасамын!
81

Бұл сөзім - жылау да емес, күлкі де емес:

болады-ау қайта келмес бұл түн елес...

Қимасым, сен өзіме айналсаң ғой!..

О Тәңір, енді қайттім?!. мүмкін емес...
82

Мақтасақ ұлыны да "Ұлы" дейміз,

Ақтасақ ұрыны да "Ұлы" дейміз,

Шын ұлы ұнатар ма ұлықтауды?..

Қашан бәрін құдайдың құлы дейміз?

83

Іс қылса жамандыққа ұрындырар,

Маскүнем, қаскүнемдер... бәрі де жүр...

Ұяттан неге өлмейді бүгін бұлар?
84

• 
  Осы еді туысқанда жөнді неме,
  

• 
  Бастыққа туысқан - тек үлкен бастық.
  

Тұрса да уақыт бізді тонағалы,

Қимаймыз деп босқа ол жоғалады.

Уақытты ұзартатын азап қана,

Рахатта ол қас-қағым бола алады.
86

Емеспін асып туған асыл берен,

Сондықтан күнәмді де жасыр демен.

Жақпады-ау бір сөзім де... Керек пе әлде

ойлауым сенің жармес басыңменен?..
87

Аңыз боп алаңдатқан елді бөтен,

Ғарыштық ете ме бір Жерді мекен?

Әйтпесе Әзірейілдің әмірімен

от мініп О дүниеден келді ме екен?..
88

Деп жүрсек "бізді аспаннан жау ала ма",

Тарапты ақымақтық ауаға да.

Ұрпағын көру үшін қайта келсе,

Тұншығып қайта өлер-ау Хауа Ана да!
89

Тірлікте тап болса да қалың қайғы,

Деу бекер: өзі өзінен бағым тайды.

Уақыт зая кетсе - жендетің сол,

Ал босқа өтпесе ол - жарылқайды!
90

Қара көз, әппақ жүзді бір құралай,

Жарқ етті шашқандай-ақ мың Күн арай.

Дүние жайнап кетті!.. Әттең сол сәт

өзіме тек өз күзім тұрды ұнамай...
91

• 
  Тұр, кәне!.. Тікеңнен тік тұрып тыңда:
  

Басынды и басыңды бас еткен жанға!..

Сен, найсап, кешегіңді ұмыттың ба?!.
92

• 
  Кешір, қалқам, өзіңе көп қарадым,
  

Қоңыр күзде көктемді аңсаттың-ау!..

Бұдан басқа айтарым... жоқ, қарағым...
93

Қаншама десек те біз "жанбыз адал",

Қаншама кейінгіге қалды залал!

Телегей теңізінде зұлымдықтың,

Махаббат - ізгілікті жалғыз арал!
94

"Саясат?.. Түрме ме ол ой қамайтын?..

Мүмкін ол ойын шығар ойнамайтын?.."

Деп жүрсем - арсыз арбау, қулық екен,

Бір емес мың құрығың бойламайтын.
95

"Көріме ертең мүмкін құлай кетем?.."

Деп бабам бір күн өтсе жылайды екен.

Біз байғұс бір күн өтсе қуанамыз,

Кім құнын қуаныштың сұрайды екен?
96

Мойынға "қу тіршілік" дейтінді іліп,

Жүргенің кей күн жылап, кей күн күліп.

Жетпесе жетпейтіні құрып қалсын,

Жетсе екен адамға тек мейрімділік!
97

Бақ берсе кенет тағдыр баста сараң,

Қалайша бола қалар басқаша адам?..

Жасайды өмір бойы өз бейнесін,

Әркім-ақ мүсіншідей тас қашаған.

98

Жатарда жанарыңды жұмып талған,

Ал таңда көретінің - тағы тозақ...

Әлде бұл... бір Алланы ұмытқаннан?..
99

Бұл өмір татыр кімнің таңдайына?..

Түсінбей сансырадым мән-жайына.

Шіркін-ай, біреу оқып берер ме еді,

Жазылған жазуларды маңдайыма!..
100

• 
  Ей, Дүние! Кісәпірсің... бірақ тыңда:
  

Әйтпесе тәттіні еш татпаған мен,

Дәм-тұзын жақтырмаспын жұмақтың да!
101

• 
  Қу нәпсі бір лап етер жалын ғана!..
  

Құлпыңды ашпа, қалқам, ашылмайтын

мен тұрмақ Абыл менен Қабылға да!..
102

Ажалға көңіл онша соқпағанмен,

Бір суып, бір ысыған тоқталар дем...

Мәңгілік қазағыма қарап тұрар

бір жұлдыз Құс жолында боп қалар ма ем!.
103

Малданып жағдайының жатықтығын,

Дейді екен бір жарымес: "бақыттымын!"

Бақ, сорды бағамдайтын Уақыт қой,

Қолбала етті, қане, Уақытты кім?!
104

Тұмшалап айналаны қанша ақ тұман,

Еңкейіп еңсе, әбден шаршапты жан!..

Содан ба, ой-санаға жарық берер

Кісінің кездескенін аңсап тұрам...
105

Сағынып сенің жібек мінезіңді,

Жүрегім бір алаулап, бір езілді...

Ештеңе өзгертуге дәрмен жоқтан,

Бір күнде мың жерлеймін мына өзімді!..
106

Бірер сәт тұңғиықтан жасқанды ма?..

Жарқ етті бота көзден жас тамды да!..

Жұпар иіс, жұмсақ арай, жұмбақ елес...

О Тәңір, бұл не?.. Жұмақ басталды ма?!
107

Бар шындық қирап жалған - қайраңдарда,

Бет - бетон, жүрек тасқа айналғанда

жылтады өлі жанды өлең ғана!..

О Алла, басқа үйретер айлаң бар ма?..
108

Өзекке өмір қанша тепкенменен,

Жасық боп, жарымес боп кеткен де емен.

Сынбасам - онда, асылым, саған деген

сағыныш мені құрыш еткен дер ем!
109

Бергенменен көп сырдың дерегі елес,

Тар санаға бұл ғалам бере ме дес?

Жалқау ойға жақпайды-ау бір-ақ шындық:

Кеңістікке кереге керек емес!
110

- Ей, кәззәп, жұрттың қандай кінәсі бар?!

Жасаған жауыздығың түбі ашылар!

-Тек әттең ыржалақтап Ұятсыздық,

Намыстың көрінбей тұр түрі асығар...
111

Сағындым-ау сал дәурен шуақты үнін!..

Көк мұнарды, көп мұңды сұрапты кім...

Тым болмаса, о Тәңір, бәрін ал да,

Жастығымның қайтаршы бір-ақ күнін!..
112

Бәрібір бұлқынғанмен бұқтың ығып,

Бәрібір бас июді шықтың ұғып...

Неліктен заты залым заманыңның,

Қояды өле-өлгенше тұтқыны ғып?
113

Жиһан кез, шыққын мейлі бар шығанға,

Бәрібір ол елестер жан шығарда!

Туған жер... Оған мәңгі таңған сиқыр -

Кіндіктен алғаш аққан тамшы қан ба?
114

Ананы ардақтап кім не демейді,

Жарасар оған Күнді теңе мейлі...

Ананың ұлылығы тағы сонда –

Өзінің ұлылығын елемейді!..
115

Ғылымда еш жаңалық тез келмейді,

Тез келсе "өзге өлшем, өзге ен" дейді.

Ал ақын айтқан шындық мәңгі қалар,

Өйткені Адам жаны өзгермейді!
116

• 
  Жұпар демің... көкейді күлкің кескен..
  

Көз қысып тұр жұлдыздар жеңеше боп,

Ете гөрші кетпестей бұл түнді естен!..
117

Көрге алып кетсін дей ме ғашықтығын,

Байлайды неге Тәңір ғашық тілін?

Лүпілдеп жүрек тағы үнсіз қалдың...

Ғашықтық па?.. Жоқ, әлде жасықтығың?..
118

Арман көп алдамшы боп жолда қалған...

Арманға жеттім десең - ол да жалған.

Бірінен бірі туып тамырласар,

Ешқашан орындалмас ордалы арман!
119

Тұрсам да ерінімді тақап-ақ тым,

Қана алмай ол кәусардан қаталаппын.

Сахара, Гоби де емес, Нарын да емес,

Ұлы шөл - шөлі екен ғой махаббаттың!
120

Ұсқынын көріп мына тіршіліктің,

Несіне күйзелесің түршігіп тым?

"Аязым, әліңді біл..." Шүкірлік ет:

денің сау, түтін түзу, тұр шығып Күн...
121

Телісең күнәсінің бәрін арға,

Еркекте ары бар жан табылар ма?

Кім білсін, байғұстарға гүл қуалар

бір әдет көбелектен дарыған ба...
122

Жоқшылық мәңгіртіп-ақ тұр-ау мына:

демейміз "мынау сауап, мынау күнә".

Көшкелі күлкі еріннен қанша заман...

О ғажап, ұмытыппыз жылауды да!..
123

Бұл не өзі?! Істі сөзге сатқандық па?

Мұра ғып тек сөзді біз ап қалдық па?

Қайда да қаптаған сөз... әлде бұрын

аузымыз буулы боп жатқандық па?..
124

Жыл санауды жырымдап топтапты адам!.

Уақыт мәңгі, онда жоқ соқпақ тәмам.

Иса туды екен деп Алла тағла,

Жер-жаһанның жүрісін тоқтатпаған!
125

Ақылдан талай дүлдүл шиырлаған,

Бір пұшпақ неге бізге бұйырмаған?..

Санаға мәңгі сәуле шашып тұрар

Ой тапсам?.. Әй, бірақ, бұл қиын маған..
126

Зұлымдық айналғанда ірі күшке,

Ізгілік қалады екен іріп іште.

Сұмдардың су бүркетін қолтығына,

Әлі де сол антұрған Ібіліс пе?..
127

Бар ма еді ел тілеуін тілескенің?..

Ғаріпке ризықты үлескенің?..

Күні ғой көкіректің мейрімділік,

Жүрмейік білмей қалып Күн өшкенін...
128

• 
  Өрсің сен! Қарамаса кім әліне,
  

• 
  Намыс ол, өрлік емес!.. Ал, өр болсам,
  

Мысығы мына заман қалталының,

Жұртының жұлған жұлын, қан тамырын.

Кім қалды бетке ұстар? Саудагер ме?!.

Парақор алаяқ па?! Ал тағы кім?..
130

Кешкем жоқ мына өмірді мұз-бетпенен,

Қызықсыз қыс, жаз, көктем, күз де өтпеген.