Ашқан жаңалықтары 1 1892 ж. Д. И. Ивановский «темекі теңбілі»



бет5/5
Дата13.05.2022
өлшемі34,72 Kb.
#142982
1   2   3   4   5
Байланысты:
2 5274025505102762232

70

1880 ж. В.Прейер

  • «Тіршілік мәңгілік» теориясын ұсынды

71

1865 ж. Г.Рихтер

  • Панспермия теориясын ашты

72

1922 ж. А.И.Опарин

  • Тіршілік жер бетінде химиялық және физикалық заңдылықтарға сай жүретінін тұжырымдады;

  • Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады;

  • Коацерваттар теориясын дәлеледеген ғалым.

73

1925 – 1929 ж. Дж.Холдейн

  • Коацерваттың тұрақтылығын көрсетіп, ағзалық заттарды қалыптастырудағы энергия көзі ретінде ультракүлгін сәуле шығарудың рөлі туралы болжам жасады

74

1953 ж. Стенли Миллер

  • Опарин мен Холдейн болжамын сынақ тәжірибе арқылы дәлелдеді

75

Сидней Фокс

  • Тұрақты полимер – протеиноид алды

76

Т.Е.Павловский, А.Г.Пасынский

  • Формальдегид, аммоний тұздарының судағы ерітіндісіне қысқа толқынды ультракүлгін сәулелерімен әсер ету арқылы әртүрлі аминқышқылдарын алды

77

1947 ж. Дж.Бернал

  • Биопоэз теориясын ұсынды

78

1866 ж. Э.Геккель

  • «Экология» терминін енгізді;

  • 1868 ж. «Әлем жаратылысының табиғи тарихы» авторы;

  • 1866 ж. «Ағзалардың жалпыға бірдей морфологиясы» авторы

79

А.Гумбольдт

  • «Биогеография» терминін ғылымға енгізді

80

1875 ж. Э.Зюсс

  • Геология ғылымына термин енгізді

  • «Биосфера» терминін алғаш ғылымға енгізді

81

Карл Мебиус

  • «Биоценоз» терминін енгізді

82

В.Н.Сухачев

  • «Биогеоценов» терминін енгізді

83

1935 ж. А.Тенсли

  • «Экожүйе» терминін енгізді

84

Ч.Элтон

  • Экологиялық пирамида ережесін ашты

85

В.И.Вернадский

  • Биосфера туралы тұтас ілімнің негізін қалаушы;

  • «Ноосфера» терминін енгізді

86

В.В.Докучаев

  • «Топырақтану» ғылымының негізін салушы

87

Альфред Уоллес

  • 6 биогеографиялық аймақты ажыратты

88

О.Сүлейменов

  • «Невада – Семей» экологиялық қозғалыстың басшысы

89

1991 ж. 29 тамызда Н.Ә.Назарбаев

  • «Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы» жарлыққа қол қойды

  • Ядроның сынақ өткізуге мораторий жариялады

90

1938 ж. В.А.Селевин

  • Бетпақдала өңірінен тышқан тәрізді кемірушілердің бірі – жалманды тапқан.

91

Ж.М.Күдерин

  • «Өсімдіктану» атты оқу құралының авторы

92

1922 ж. Х.Досмұхамедов

  • «Жануарлар» тұңғыш ана тілінде жаратылыстану ғылымы бойынша оқу құралын шығарды

  • Еңбектері: «Қырғыз» өлкесі халқының арасында обамен қалай күресуге болады, «Табиғаттану», «Оқушының саулығын сақтау», «Адамның тән тірлігі»

93

Н.В.Павлов

  • ҚР өсімдіктерін зерттейді, өсімдіктің жаңа 130 түрін ашты

94

Н.В.Голоскопов, М.С.Байтенов

  • Өсімдіктер туралы Қазақстанның Қызыл кітабын жазған

95

1590 – 1610 жж. Голландиялық әкелі – балалы Янсендер

  • Жарық микроскобын ойлап тапты

96

1665 ж. Р.Гук

  • Өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен қараған, оны жасуша деп атаған.

  • 1665 ж. жасушаны ашқан

  • «Жасуша» ұғымын енгізді.

97

1885 ж. Дж.Смит пен Д.Е. Сальмон

  • Сальмонелла туысына жататын таяқшалы бактерияларды обамен ауырған шошқалардан тапты

98

И. С. Бутарин, Ә. Есенжолов, А. Жандеркин

  • Биязы жүнді қолтұқым – арқар меринос қойын шығарды

99

Гиппократ

  • Көне Грецияда медицина саласын жан-жақты зерттеген ғалым.

  • Адам денесінің құрылысына көптеген бақылаулар жасап, оны жинақтап, бір жүйеге келтірген.

  • Әсіресе адамның ми сауытын және оның жалпақ сүйектерінің бір-бірімен жіктер арқылы байланысатындығын толық сипаттаған.

  • Омыртқалар мен қабырғалардың, бұлшықеттердің, ірі қантамырларының құрылысын зерттеген.

100

Клавдий Гален

  • Гиппократтан кейінгі зерттеулер мен бақылаулар жүргізген римдік анатом және физиолог ғалым.

  • Маймылдың мәйітін алғаш рет қолданған.

  • Мидан тарайтын 12 жұп жүйкенің 7 жұбын толық сипаттап берген.

  • Дәнекер ұлпасы, бұлшықеттер, жүйке тамырлары, бауыр мен бүйрек қантамырларын зерттеген.

  • Ішкі мүшелер мен сүйек қабығын, сіңірлерді де сипаттаған.

  • «Адам дене бөліктерінің міндеттері туралы» авторы

101

Әбу Насыр әл – Фараби

  • Аристотельден кейінгі ойшыл, кемеңгер философ.

  • Ерекше көңіл бөліп адам ағзасының (организмінің) кейбір тұстары – жүрек

  • «Қайырымды қала»

  • «жүрек – басты мүше, мұны тәннің ешқандай мүшесі билемейді» деп айтқан

102

Әбу Әли ибн Сина

  • «Анатомия мен физиологияға кіріспе»,

  • «Дәрігерлік ғылымның ережелері» («Канон врачебной науки») авторы

103

V – IV ғ. Ғалымдар

  • Жануарларды жүйелеуге назар аударған

104

В.Гарвей

  • 1628 жылы қанайналымның тұйық екенін ашты;

  • «Барлық тіршілік жұмыртқадан пайда болады» деп тұжырымдады;

  • Физиология ғылымынң негізін салушы

  • Үлкен қанайналым шеңберінің болатынын анықтаған

105

К.М.Бэр

  • 1828 ж. ұрықтардың ұқсастық заңын ашты;

  • 1826 ж. сүтқоректілердің жұмыртқа жасушасын ашты.

106

Г. Де Фриз

  • «Мутация» ұғымын енгізді;

  • «Мутациялық теория» авторы

107

Эжен Дюбуа

  • Ява аралынан ежелгі адам – питекантроптың қаңқасын тапты

108

Ы.Жақаев

  • Әйгілі күріш өсіруші

  • Әр гектардан 174 центнерден күріш алған

109

В.Н.Сухачев

  • Биогеоценоз ұғымын енгізді

  • 1940 ж. биогеоценоздар теориясын дәлелдеді

110

Ф.Энгельс

  • «Маймылдың адамға айналуында еңбектің рөлі» авторы

  • «Тіршілік» деген ұғымға ең алғаш анықтама берген ғалым

111

А.Везалий

  • Анатомияның негізін салған ғалым

  • Мәйіттермен жеке бақылау жүргізіп, 7 кітаптан тұратын «Адам денесінің құрылысы туралы» (1543) еңбектің авторы

  • Қаңқа, сіңір, бұлшықет, қантамырлар, жүйкелер, ішкі мүшелер, ми мен сезім мүшелерін жүйелеген

112

1778 ж. М.Ә.Айтқожин

  • Информасоманы ашты

113

А.Х.Алпысбаев, Ә.Х.Марғұлан

  • Ертедегі адамдардың мекен – жайларын Қазақстан жерінде тапқан

114

П.К.Анохин

  • Ағзаның арнаулы қызмет атқару жүйесі туралы теория жасаушы, ағзаның өзін – өзі реттеу идеясын дамытушы академик

115

Анри Мари Бленвиль

  • «Тип» терминін ғылымға енгізді

116

Б.Л.Астауров

  • Жасанды партеногенездік жолмен көбею қабілеті бар жібек құртын алды

117

1736 ж. Я.Беккори

  • Нәруыз молекуласын тұңғыш рет зерттеді

118

Бексли, Эйвери

  • Колхицин әдісімен өсімдіктердің іріктемелерін алуды зерттеген

119

Г.Беленский

  • Қызылқұм аймағынан құсжамбасты сұмпайыкесірткенің толық қаңқасын тапты

120

1898 ж. В.И.Беляев

  • Жыныс жасушаларының мейоз жолымен бөлінетіндігін сипаттады

121

Л.С.Берг

  • Арал теңізі мен Балқаш көлінің балықтарын зерттеді

122

А.Т.Болотов

  • XVII ғ. ең алғаш тұқы өсіруге арналған тоған жасады

123

1820 ж. А.Браконно

  • Ақуызды ыдырату арқылы аминқышқылы – глицинді алды

124

1904 ж. У.Бейлис, Э.Старлинг

  • «Гормон» терминін енгізді

125

1888 ж. В.Вальдейер

  • «Хромосома» терминін енгізді

126

1858 ж. Р.Вирхов

  • «Әр жасуша тек аналық жасушадан пайда болады» деген қағиданы тұжырымдады

  • Жасушаның бөлінуін ашты

127

1817 ж. А.Г.Гольдфрус

  • Ең алғаш «ПРОТОЗА» «қарапайымдар» терминін пайдаланды

128

А.Гумбольт

  • Биогеографияның негізін қалаушы

129

Гэскелл

  • Ең алғаш шекшектің (шегірткенің) құлағын тапты, ол алдыңғы аяқтың сирағында орналасқан екі жіңішке саңылау болып шықты

130

1688 ж. Джон Рей

  • «Түр» ұғымын енгізді

131

Жизеф Питон де Турнефор

  • «Класс» терминін енгізді

132

Карл Бендос

  • «Митохондрия» атауын ұсынған

133

Г.Д.Карпеченко

  • Орамжапырақ пен шомырды будандастырып, түраралық буданның тұқым бермеуін жойған

134

1853 ж. Ф.Кебер

  • Сперматозоидтардың жұмыртқа жасушасына енетінін сипаттады

135

1817ж. Ж.Кювье

  • «Ұлулар анатомиясы» авторы

136

1900 ж. К.Ландштейнер

  • Адам қанының топтарын анықтады

137

1927 ж. Э.Леруа, П.Т.Шарден

  • «Ноосфера» терминін енгізді

138

Лукьяненко

  • Безостая – 1 сортын шығарған

139

1871 ж. Н.Н.Любавин

  • Ақуыздардың аминқышқылдарынан тұратынын анықтады

140

1661 ж. М.Мальпиги

  • Өте ұсақ қантамырлар – қылтамырды (капилляр) ашты

141

И.П.Мариковский

  • Қарақұрттың уын жанып тұрған сіріңкемен күйдіріп, қайтару әдісін ұсындаы

142

1864 ж. Ф.Мюллер, Э.Геккель

  • Биогенетикалық заңды ашты

143

Г.В.Никольский

  • Балқаш қазаншұңқырындағы омыртқалылар туралы алғашқы ғылыми жинақтарды жариялады

144

А.И.Опарин, Д.Холдейн

  • «Жер бетінде тіршілік абиогендік жолмен түзілуін» дәлелдеді

145

Н.И.Пирогов

  • Сүйек сынғанда алғаш гипс шендеуіш салуды жүзеге асырған

146

Л.Полинг

  • Ақуыздың екінші реттік құрылымын ашқан, «орақ пішінді жасушалары анемияның» пайда болу себептерін тапты

147

1778 ж. Дж.Пристли

  • Өсімдіктерден оттегі бөлінетінін анықтады

148

1839 ж. Я.Пуркинье

  • Жасуша протоплазмасын анықтады

149

1875 ж. Э.Пфлюгер

  • Тотығу процестері қанда емес, ұлпадарда жүретіндігін дәлелдеді

150

А.Н.Радищев

  • Табиғат біртұтас, ондағы табиғат қарапайымнан күрделіге қарай жүреді деген пікір айтты

151

1712 ж. Р.Реомюр

  • Ең алғаш өзен шаянның түлеу үдерісін сипаттап жазды

152

М.Родс

  • Цитоплазмалық аталық ұрықсыздықты ашты

153

1931 ж. Е.Руска, М.Киолль

  • Электрондық микроскоп жасады

154

Т.Сведберг

  • Нәруыз молекуласының шар пішінді болатынын дәлелдеді

155

Е.Сирс

  • Генетикалық инженерияның тарихын ашты

156

К.И.Скрябин

  • Оңтүстік Қазақстанда кейбір үй хайуанаттары мен жабайы жануарлардың ішекқұрттарын зерттеп, маңызды деректер жариялады,

  • Ішқұрттарға қарсы күрес шараларын ұйымдастырды

157

О.Сүлейменов

  • «Невада – Семей» экологиялық қозғалысын басқарды

158

1928 ж. Б.П.Токин

  • Фитонцидтерді ашты

159

А.Трамбле

  • Гидраны ашты

160

А.А.Ухтомский

  • Еңбек етуде адамның жеке басы қасиетінің, психикасының және сана – сезімінің ерекше маңызы бар екенін дәлелдеген

161

Э.Фишер

  • Аминқышқылдардың пептидтік байланыспен байланысатынын дәлелдеді

162

1878 ж. В.Флемминг, П.И.Перемережко

  • Жануар жасушасының митоздық жолмен бөлінетіндігін ашты

163

1957 ж. С.Фокс

  • Аминқышқылдары судың қатысуынсыз – ақ өзара қосылып, пептидті байланыстар түзуі мүмкін деген пікір ұсынды

164

1885 – 1886 ж. Х.Де Фриз, В.Пфеффер

  • Вакуольді ашты

165

1880 ж. Ханштейн

  • Сферосомаларды ашты

166

М.Хейл

  • «Эволюция» терминін ғылымға енгізді

167

1951 ж. Г.Г.Хитенков

  • Жылқының мініске арналған қолтұқымын алды

168

Н.В.Цицин

  • Түраралық будандастыру арқылы бидайдың гибридтерін алған

169

Э.Чаргафф

  • ДНҚ молекуласының құрамына 4 нуклеотид кіретіндігін тапқан: аденин = тимин, гуанин = цитозин анықтады

170

1874 ж. И.Д.Чистяков

  • Өсімдік жасушаларының митоздық жолмен бөлінетіндігін ашты

171

С.С.Четвериков

  • Эволюциялық теорияны генетикамен байланыстыра зерттеді

172

1885 ж. А.Шимпер

  • Хлоропластты ашты

173

1844 ж. К.Шмид

  • «Көмірсу» терминін енгізді

174

Э.А.Эверсман

  • Құстардың 8 түріне сипаттама беріп, жүйеледі

175

Л.Спалланцани

  • 1765 ж. құтыға жаңа әзірленген нәзік сорпа толтырып, аузын дәнекерлеп, бір сағат отта қайнатты. Тіршіліктің өздігінен пайда болмағанын дәлелдеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет