Асхат әлімов интербелсенді әдістерді жоғАРҒы оқу орындарында қолдану оқу құралы Алматы

- Тыңдай білу керек!

- Бірлескен жұмыста актерлер мен көрермендер жоқ – бәрі де қатысушылар!

- Әрбір қатысушы өз пікірін келтіруі керек!

- Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлуге болмайды!

- Жеке бастың қасиеттері сыналмай, тек пікірлер ғана сыналады!

- Мәселе жеңіске жетуде емес, басқалардың пікірін біліп, ең тиімді шешім табуда!

- Басқалардың пікірлерін сыйлау керек!

- Бірлесе жұмыс жасауға ұмтылу керек!

- Бір мәмілеге келуге ұмтылу керек!

- Жанжалдарды болдырмау керек!

Бұған қоса қарым-қатынастың (коммуникацияның) ережелерін құрастыруда Г.Грайстың максималарын (этикалық қағидаларын) қолдануға тұрарлық. Бұл максималар алдымен бірлескен әрекеттерді қамтиды:

1. Ақпараттың толықтығы максимасы.

2. Сапа максимасы (Шындықты айт!).

3. Релеванттылық максимасы (Тақырыптан ауытқыма!).

4. Мәнер максимасы (Анық, қысқа және бірізді түрде сөйле!).

Мұнымен қатар Г.Грайс қарым-қатынаста аса маңызды тағы да бір қағида – сыпайылықтың максималарын келтіреді:

1. Әдеп максимасы (Басқалардың мүддесін сақта! Оның жеке әлемінің шекарасын бұзба!).

2. Кеңпейілділік максимасы (Басқаларға жүк артпа!).

3.Қолпаштау максимасы (Басқаларды жамандама!).

4. Кішіпейілділік максимасы (Мақтаудан қашқақта!).

5. Келісу максимасы (Қарсылық білдіруден қашқақта!).

6. Симпатия максимасы (Мейірбандық таныт!) (С.Мирсеитова, 2005, 43).

Сабақ аяғында (кері байланысты ұйымдастыруда) бірлескен жұмыстың нәтижелігі туралы студенттерге келесі сұрақтарға ауызша немесе жазбаша жауап беруді тапсырған орынды:

- Топ ішінде жұмыс жасау оңай ма?

- Топ қалайша ортақ пікірге келді? Ортақ пікірге келуде қандай қиыншылықтар туындады?

- Сіздің пікірлеріңізді топ қандай дәрежеде ескерді?

- Топтың пікірін жариялаған спикердің көңіл-күйі қандай дәрежеде болды?

- Бірлескен жұмысқа қандай жәйттер кедергі болды?

- Бірлескен жұмысқа қандай жәйттер көмектесті (пайдалы болды)?

- Топ жұмысын басқарған студенттің пікрлері қашан да ұтымды болып отырды ма?

- Топтық жұмыста Сіз қандай тәжірибе жинақтадыңыз?

- Топтық жұмысты қалайша жақсартуға болады?
Лирикалық шегініс