П аули принципіне бағынатын фермиондардан бозондардың ерекшелігі олар бос және басқа бозондармен неғұрлым тығыз орналасқан күйлерге орналасуға тырысады.
Күйлер бойынша бозондардың таралу функциясын алғаш рет 1924 жылы үнді физигі Ш. Бозе (1894-1974 жж) және идеал газдың молекулаларына А.Эйнштейн қолданды (өзінің статистикасын қолдана отырып, Бозе абсолют қатты дененің жылулық сәулеленуіне арналған Планк теңдеуін қорытып шығарды):
(3.37)
Бозондар: фотондар, фонондар, мезондар, – бөлшектер және т.б.
Барлық фундаментальды өзара әсерлесулерді тасымалдаушылар (фотондар, , бозондар, глюондар, гравитондар) бозондар. Фотондар мен фонондар үшін химиялық потенциал , ал басқа барлық бөлшектер үшін .
Таралу функциялары арасындағы айырмашылық анық көріну үшін олардың арасындағы тәуелділікті өлшемсіз координаталар арқылы беру қажет: (3.7-сурет).
Төменгі энергетикалық деңгейлерде бөлшектердің шоғырланып орналасуы классикалық бөлшектер мен бозондарға тән. Бірақ бозондарда бұл шоғырланып орналасуы күштірек көрінеді. Сонымен қоса, болғанда, бозондар бозе-конденсат құрып, бір ғана күйге шоғырлануы мүмкін. Осы бозе-конденсат күй ғана асқын өткізгіштік пен асқын аққыштықты түсіндіре алады.
Достарыңызбен бөлісу: |