Қазақ жүздерінің мынандай ішкі белгілері бар: - а) ішкі аумақтық тұтастық;
- ә) этностық туыстық;
- б) шаруашылық-мәдени бірлік;
- в) саяси басқару ортақтастығы.
Әрбір қазақ жүзінің тарихи қалыптаскан аумағы бар. Мысалы, Ұлы жүздің таралған аймағы — Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан; Орта жүздікі — Орталық, Шығыс, Солтүстік Қазақстан; Кіші жүздікі — Батыс Қазақстан. Қазақтың бір жүзге кіретін тайпалары өзара туыстас, тіпті бір атадан тарадық деп есептейді. Белгілі бір географиялық ортада, аумақта өмір сүргендіктен, жүздің құрамына кіретін тайпалардың өз арасындағы шаруашылық-экономикалық байланыстар басқа жүздерге қарағанда күштірек болады. - Әрбір қазақ жүзінің тарихи қалыптаскан аумағы бар. Мысалы, Ұлы жүздің таралған аймағы — Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан; Орта жүздікі — Орталық, Шығыс, Солтүстік Қазақстан; Кіші жүздікі — Батыс Қазақстан. Қазақтың бір жүзге кіретін тайпалары өзара туыстас, тіпті бір атадан тарадық деп есептейді. Белгілі бір географиялық ортада, аумақта өмір сүргендіктен, жүздің құрамына кіретін тайпалардың өз арасындағы шаруашылық-экономикалық байланыстар басқа жүздерге қарағанда күштірек болады.
Ұлы жүз
ТАЙПАЛАР
|
ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ
|
ХАЛЫҚ САНЫ
|
Жалайыр, Дулат, Қаңлы, Ошақты, Сарыүйсін, Шапырашты, Сіргелі, Ысты, Албан, Суан, Шанышқылы.
|
Жетісу, Шу, Талас, Қаратау, Сырдарияның орта ағысы.
|
XIX ғ. соңында 700 сындай болды
| ОРТА жүз
ТАЙПАЛАР
|
ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ
|
ХАЛЫҚ САНЫ
|
Алты атадан тұрады, «Алты арыс» дейді; Арғын, Найман, Қыпшақ, Қоңырат, Керей, Уақ
|
Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстанда Сырдарияның жоғарғы және орта ағысы. Жетісудың солтүстік-шығысы, Шу мен Сыр өзендерінің аралығы.
|
XX ғ. басында 1 млн.350 мың (1 млн.500 мың)
|
Достарыңызбен бөлісу: |
