Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис



Pdf көрінісі
бет41/406
Дата24.06.2024
өлшемі3,22 Mb.
#203464
түріОқулық
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   406
Байланысты:
Абуханов-лексика

л
 

д
ар, а
ң 

д
ар, ма
л
 

ғ
а, а
ң 
-\- 
ғ
а, ма
л
 

м
ен
а
ң 

н
ан 
Е с к е р т у .
ш, с
дыбыстарынан басталатын қосымшалар ілгерінді ыкпал за-ңына 
бағынбай, сөздің соңғы дыбысы ұяң дауыссыз дыбыс болса да, үнді дыбыс болса да, сол 
күйінде жалғана береді. Мысалы: мал+сыз, кір + сіз, кім+сің, өзің+сің, кел+сін, жүр+сін, 
тер + шіл, құлын + шақ, тіл+ші, мал + 
 
шы; 
ә) сөздің соңғы дыбысы қатаң дауыссыз дыбыс болса, оған дауыссыз 
дыбыстан басталып жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы да қатаң 
болады. Мысалы: 
кіта
п
 -\- 
т
ар, суре
т 

т
ер, кіта
п
 + 
қ
а, суре
т
+
к
е
Е с к е р т у. Казақтың байырғы сөздері ұяң 
б, в, г, д
дыбыстарына аяқталмайды. Бұл 
дыбыстарға орыс тілі арқылы енген сөздер ғана аяқталып тұрады. Орыс тілінің 
орфоэпиясында (айтылу нормасында) сөздің аяғындағы ұяң 
б, в, г, д
дыбыстары қатаң 
п, ф, 
т, к
дыбыстарына айналып естіледі. Сондықтан бұл сөздерге қазақ тілінің қосымшалары 
қатаң дауыссыз дыбыстан басталып жалғанады. Мысалы: склад-қа, склад-тан, прораб-тың, 
прораб-тар, негатив-тің, ңегатнв-ті, дифтонг-тар. 
20-жаттығу.
 
Мәтінді окып шығып, қара әріптермен жазылған сөздерге қосымшалардың 
неліктен түрлі-түрлі жалғанып тұрғандығына түсінік беріңдер. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   406




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет