Қазақ тілі пр актикумы орыс аудиториясына арналған жаттығулар



бет1/15
Дата18.02.2017
өлшемі1,77 Mb.
#9899
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
1

Мадиева Т.

ҚАЗАҚ ТІЛІ ПР АКТИКУМЫ

(Орыс аудиториясына арналған жаттығулар

жинағы)

Алматы 2010



2 Қазақ тілі практикумы

Редакция алқасы:

Қапалбеков Б.С. – Мемлекеттік тілді дамыту институтының

директоры, филология ғылымдарының кандидаты (бас редактор)

Құлманов С.Қ. – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының

аға ғылыми қызметкері, филология ғылымдарының кандидаты, доцент

(жауапты редактор)

Пікір жазғандар:

Иманбердиева С.Қ. – А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының

ғалым - хатшысы, филология ғылымдарының докторы

Кажиева Ә.А. – Мемлекеттік тілді дамыту институтының оқытушы-әдіскері

Қазақ тілі практикумы (Орыс аудиториясына арналған

жаттығулар жинағы). / Құраст.: Мадиева Т.Ә. –Алматы: «Мемлекеттік

тілді дамыту институты», 2010. – бет.

ISBN

Бастауыш деңгейге арналған жаттығулар жинағы Мемлекеттік тілді



дамыту институтындағы оқытушылардың осы саладағы тәжірибесі негізінде

құрастырылған. Белгілі бір тақырыпты меңгерту үшін немесе

грамматикалық бірліктің қызметін үйрету үшін жинақталған жаттығулар

бастауыш деңгейді оқытатын өзге де орталықтармен тәжірибе алмасу үшін

де керек деген ойдамыз. Жинақта 300-ден аса жаттығу қамтылған.

УДК


ББҚ

© Мемлекеттік тілді дамыту

институты, 2010

© Мадиева Т., 2010

3

4 Қазақ тілі практикумы



5

Мемлекеттік тілді

мемлекеттік қызметшілерге (ересектерге, тіл үйренуші жеке тұлғаларға)

оқыту бағдарламасы

(бастапқы деңгей)

№ Бөлімнің аты Лексикалық тақырып Грамматикалық тақырып

1 «Кіріспе» Қазақ тілі туралы түсінік.

Амандасу, қоштасу, танысу.

Әліпби.Дауысты,дауыссыз

дыбыстар.Үндестік заңы.

Кім? Не? Сұраулық шылау.

2 «Өзім және отбасым» - Отбасым (туыстық қатынастар,

жас мөлшері)

-Портрет

-Менің үйім, пәтерім (бөлмелері,

жиһаздары)

-Қорытындылау

Есімдік.


Көптік жалғау.

Тәуелдік жалғауы.

3 «Менің жұмыс орным» -Жұмыс орным, жұмыс күні

-Мамандық. Менің әріптесім

-Қызмет (қызметтік міндеттер)

-Күн тәртібі

Жіктік жалғау

Зат есімнен зат есім

тудыратын жұрнақтар.

Қалып етістіктер.

Осы шақ етістік, келер шақ

етістік


4 «Уақыт» -Жыл мезгілдері (ай, күн аттары)

-Ауа райы

-Тәулік мезгілі

-Сағат


-Қорытындылау

Мезгіл үстеу

Сан есім

Сын есім.

Өткен шақ.

5 «Ас –адамның арқауы» -Тағам атаулары (ыдыс-аяқ)

-Асханада

- Ұлттық тағамдар

Ілік септігі

Сын есімнің шырайлары

Етістіктің райлары (қалау рай)

6 «Сауда орындары» -Дүкенде (киім, азық-түлік, т.б.

тауарлар)

- Базарда (жеміс-жидек,

көкөністер)

-Қорытындылау

Сұраулы сөйлем.

Барыс септігі.

7 «Тұрмыстық қызмет

көрсету»


-Шаштаразда

-Аяқ киім шеберханасы

- Банктік операциялар, қызмет

көрсету


-Пошта, байланыс

Болымсыз етісітік

Көмекші етістіктер.

Табыс септігі.

Омоним.

8 «Денсаулық –зор



байлық»

-Дене мүшелері

-Емханада

-Дәріханада

-Спорт түрлері

-Қорытындылау

Жатыс септігі.

Етістер.


Көсемше, есімше.

Бұйрық рай.

9 «Менің отаным –

Қазақстан»

-Қазақастан –тәуелсіз мемлекет.

-Ата заң, Тіл туралы заң (7-бап)

-Рәміздері, президент

-Қазақстан қалалары

-Қазақстан табиғаты (тау, көл,

жан-жануарлары)

- Ұлы адамдар – хандар, билер.

-Мерекелер, тілектер, баталар.

Шығыс септігі.

Көмектес септігі.

Қаратпа сөз.

Одағай.


Шартты рай.

Антоним.


Модаль сөздер.

6 Қазақ тілі практикумы

10 Қазақ халқының салт-дәстүрлері

- Бала тәрбиесі (шілдехана,

бесіктой, тұсау кесер, сүндет той,

құда түсу, үйлену тойы)

-Ұлттық ойындар (бәйге, көкпар,

ақсүйек, тоғызқұмалақ, қыз қуу)

-Ырымдар, салт-дәстүрлер.

Қорытындылау

Шылау.

Еліктеу сөздер.



Синоним сөздер.

11 Қорытынды сабақ Қайталау

7

Лексикалық тақырып: Қазақ тілі туралы түсінік



1. Өлеңдерді түсініп оқыңыз. Жаттап алыңыз.

Сүйемін туған тілді –ана тілін, Асан қайғы, Жиренше

Бесікте жатқанымда берген білім. Сөйлеп өткен қазақ тіл.

Шыр етіп жерге түскен минутымнан, Әз Жәнібек, Қойлыбай

Құлағыма сіңірген таныс үнім. Сыйлап өткен ғажап тіл.

С. Торайғыров Осы тілді жек көрген

Дүниеден қалар құр.

Ана тілің- арың бұл Бағаласаң шынымен,

Ұятың боп тұр бетте Баба тілің асыл-дүр.

Өзге тілдің бәрін біл, Қожаберген жырау

Өз тіліңді құрметте!

Қ. Мырзалиев

Туған тілім –тірлігімнің айғағы,

Тілім барда айтылар сыр ойдағы.

Өссе тілім, мен де бірге өсемін,

Өшсе тілім, мен де бірге өшемін.

Ә. Тәжібаев

2. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Түркі тілдеріне қандай тілдер жатады?

___________________________________________________________

2. Қазақ тілдеріне жақын тілдерді атаңыз.

___________________________________________________________

3. Түркі тілдерінің жалғамалы тілдер деп аталуының себебі неде?

___________________________________________________________

4.Қазақ тілінің орыс тілінен қандай ерекшеліктері бар?

___________________________________________________________

3. Сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіріңіз: Баба тілі, ана тілі, туған тіл,

ұлт тілі, халық тілі, көне тіл, өлі тіл, туыстас тіл.

4. Әріптесіңізбен «Мемлекеттік тіл - қазақ тілі» тақырыбына

пікірлесіңіздер, диалог құраңыздар.

Кіріспе

ŕńŅńį


8 Қазақ тілі практикумы

5. Қарамен жазылған сөздердің мағынасын түсіндіріңіз, синонимдерін

табыңыз.

1. Атың жақсы болса,

Ер жігіттің пырағы.

Балаң жақсы болса,

Жан мен тәннің шырағы.

Әйелің жақсы болса,

Бірінші – иманың,

Екінші – жиғаның

Үшіншісі – ырысыңның тұрағы. ( Төле би)

2. Сөз қуғанпәлеге жолығады,

Жол қуғанолжаға жолығады. (Әйтеке би)

6. Оқып, мәтінге тақырып қойыңыз. Қазақ тілінің бай әрі көркем тіл

екендігін мәтіннен байқауға бола ма? Пікіріңізді білдіріңіз.

Ескі ауылда ер жүрек, еті тірі жігіт дегендер

болатын.

Ер жігіт-мінер ат, ішер ас, киер киімін кем

ұстамайтын; дәулеті мол болсын, шағын

болсын, көңіл көтеріңкі жүретін, беруге де,

алуға да шыдайтын, айтқан сөзіне тұрақты,

қайғыға қайсар, жүрген жері думан бола-тын.

Еті тірі жігіт те өзін ер жігітпін деп түсінеді.

Бірақ оның «қысқа жібі күрмеуге кел-мейді», «жоқшылық жомарт ердің қолын

байлайды», «бөрі арығын білгізбес, сыр-тқа жүнін қампайтар» деп, жарғақ құлағы

жастыққа тимей, басын тауға да, тасқа да

ұрып, ер жігіттік дәрежеге жеткісі келеді.

Ондайларға қуған үміт қашқан түлкідей сылаңдап, өмір адырларынан анда-санда бір көрініп қап, кейде шалдырмайды. (С. Мұқанов.)

* Эсперанто– әлемде барынша кең қолдау тапқан жасанды тіл. Оны

варшавалық окулист Лазар Маркович 1887 жылдан бастап оны жыл бойы

көз майын тауыса отырып құрастырып шыққан. Қазір жер бетінде осы

тілде сөйлей алатындардың саны 2 миллионнан асады. Оларды көбіне эспе-рантофондар деп атайды. Көптеген еуропалықтар «кез келген білімді адам

өзінің ана тілімен қатар эсперантоны да игеруге міндетті» деп есептейді.

9

Олардың ойынша, бұл жасанды тіл жаппай қолданысқа енетін болса, әлем-де тіл үшін болып жатқан текетірестер азайып, түбінде барша халықтар бір-бірімен аудармашысыз-ақ тілдесе алатын болады. Әдетте, шетелдіктер ара-лас некеден туылған балаларын эсперанто тіліне бейімдейді. Әр жылы эс-перанто тілінде жүздеген кітаптар жарық көріп, фильмдер түсіріледі. Қазір



бұл тілдің болашағымен Бүкіләлемдік эсперанто қауымдастығы (UEA) ай-налысып жүр. Эсперанто алфавиті латын тіліне негізделіп жасалған, 28

әріптен тұрады. Ал сөздік қоры әлемде кең тараған бірнеше тілдерден жи-нақталған. Эсперантоның басты ерекшелігі – қай жағынан да (грамматика-лық, фонетикалық) үйренуге оңай. (интернет материалынан)

* Қазақ тілі– әлемдегі сөйлеушісі ең көп 70 тілдің бірі.

7. Мәтінді қазақ тіліне аударыңыз.

Казахи, как и все тюркские народы, являются наследниками руничес-кой письменности, известной в науке как орхоно-енисейская. Рунический

алфавит состоял из 24 букв и словоразделительного знака.

Затем под арабско-мусульманским влиянием на территории Казахста-на стали пользоваться арабским письмом. Казахи, живущие в Китае, про-должают до сих пор пользоваться модифицированной арабской графикой

в средствах массовой информации и частично в системе образования.

В период между 1929 и 1940 гг. Использовалась латинская графика.

Современный казахский язык, начиная с 1940 года, использует кирилли-ческую графическую систему.

Казахский алфавит содержит 42 буквы.

В исконно казахском языке существуеют 28 звуков. Они, как и в русском

языке, делятся на две основные группы: гласные и согласные.

Следует отметить, буква и звук не одно и то же. Букву мы пишем и

видим, а звук произносим и слышим.

8. Мақал-мәтелдердің мағынасын түсіндіріп көріңіз.

1. Адам көңілінен азады,

Тілінен жазады.

2. Артық тұз асқа залал,

Артық сөз басқа залал.

3. Арқанның ұзыны, сөздің қысқасы жақсы.

4. Сөз беру- бір абырой,

Сөзінде тұру- мың абырой.

5.Сөйлегенше сөзіңе өзің қожа,

Сөйлеген соң өзіңе сөзің қожа.

Кіріспе


10 Қазақ тілі практикумы

Грамматикалық тақырып: Әліпби. Дауысты, дауыссыз

дыбыстар

Казахский алфавит состоит из 42 букв, из них звуки ә, ө, ұ, ү, ы, і, ғ , қ, ң, һ

присущи только казахскому языку. Данные звуки в русском языке

отсутствуют.

В исконно казахском языке существуют 28 звуков.

1. Қазақ әліпбиінен қазақ тілінің дыбыстық жүйесіне тән 28 дыбысты

тауып, дауысты, дауыссызға ажыратып жазыңыз.

2. Бағандарды осы әріптерден тұратын сөздермен толтырыңыз.

Ә Ғ Қ Ң Ө Ұ Ү Һ І Ы

3. Сөздіктен қазақтың төл дыбыстары бар сөздерді теріп жазыңыз.

Мағынасын біліп, жаттап алыңыз.

4. Сергіту. Разминка. Оқытушыны тыңдаңыз, қайталаңыз. Сөздердің

мағынасын біліңіз.

1.Ай-әй 4.ақ-әк 7. ұш-үш 10.құн-күн

ау-әу бақ-тақ құс-күш ұн-үн

2.Ар-әр 5.бос-бөс 8. улы-ұлы 11. соз-сөз

ал-әл тос-төс сулы-сұлы боз-бөз

3.аз-әз 6.ен-ең 9.ыс-іс 12. кен-кең

аһ-уһ сен-сең қыс-тіс мен-мең

5. Сергіту. Разминка. Жұмбақ әріптерді табыңыз.

Ақта бар, Ұнда бар, Меңде бар, Әнде бар,

Әкте жоқ. Үнде жоқ. Енде жоқ. Аңда жоқ.

Бақта бар, Құнда бар, Сеңде бар, Сәнде бар,

Текте жоқ Күнде жоқ. Елде жоқ Таңда жоқ.

11

6. Сергіту. Разминка



Қазақ ,орыс тілдерінің орфоэпилық заңдылықтарын сақтай отырып

оқыңыз. Есте сақтаңыз.

Сейчас- қазір Осень- күз Глубоко- терең Тауық- курица

Готов- әзір Сто- жүз Глухой- керең Көше- улица

Сетка- тор Мыслить- ойлау Тетя- тәте Богатырь- батыр

Канава- ор Праздновать- тойлау Ошибка- қате Палатка- шатыр

Песня- ән Медьведь- аю Дыня- қауын Зажигать- жағу

Мода- сән Богатеть-баю Дождь- жауын Стучать- қағу

7. Жаңылтпаштарды оқыңыз.

1. Дән-нан, 2. Бұрысты бұрыс де,

Нан-дәм, Дұрысты дұрыс де.

Дәм-нәр,


Нәр-әл,

Әрі-әр,


Әрі-ән.

8. Тиісті әріптерді қойыңыз. Аударыңыз.

Мемлек...т, к...тап, қаз...р, ...зіліс, ...йым, ағ..., са...ат, ж...лдыз, қ...қық, мені...

ат...м, ...аржы, отбас..., т...лқ...жат, ғыл...м, мұғал...м. балам...н, қыздарм...н,

қаламм...н.

Әріп және әліппе

Ең ежелгі әріп – «О». Бұл дыбыс біздің дәуірімізге дейінгі, шамасы 1300

жылдары жасалған финики әліппесіне енгізілген кездегі түрін күні бүгінге

дейін жоғалтпай сақтаған. Ең жаңа әріптердің қатарына 1630 жылдары

ағылшын алфавитіне қосылған «і» мен «v» әріптері екен. Қазір әлемде 65

әліппе бар. Солардың арасындағы ең көлемдісі Камбоджа тілінің әліппесі

72 әріптен, ал ең қысқасы Бугенвиль аралында өмір сүретін Роток деп

аталатын шағын халық тілінің әліппесі небәрі 11 әріптен тұрады екен.

(«Мөлдір бұлақ» журналынан)

9. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қазақ әліпбиінде неше әріп бар?

___________________________________________________________

2. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар?

___________________________________________________________

Кіріспе


12 Қазақ тілі практикумы

3. Қазақ тілінде неше дауыссыз дыбыс бар?

___________________________________________________________

4.Дауысты дыбыстарды атаңыз.

___________________________________________________________

5. Жуан дауысты дыбыстарды атаңыз.

___________________________________________________________

6. Жіңішке дауысты дыбыстарды атаңыз.

___________________________________________________________

7. Қатаң дауыссыздарды атаңыз.

___________________________________________________________

8. Қазақтың төл дыбыстары нешеу? Атаңыз, мысал келтіріңіз.

___________________________________________________________

Грамматикалық тақырып: Үндестік заңы

По закону сингармонизма исконно казахские слова бывают либо

мягкими, либо твердыми и сочетаются только с твердыми или мягкими

гласными. Но этот закон не распространяется на слитные слова, например

на некоторые имена (Қарагөз, Айгүл) и названия населенных пунктов

(Актөбе), а также на заимствованные слова, имеющие арабское

происхождение (кітап, мұғалім).

1. Дыбыстар үндестігін сақтай отырып, сөздерге әртүрлі жалғау, жұрнақтар

жалғап көріңіз. Үлгі: бас+тық+тар+ға

Бас+ .......................... От +........................................

Сен+ .......................... Отбасы+ ................................

Үлкен+ ......................... Сөз+........................................

Біз+ .......................... Жиналыс+...............................

Күз+ .......................... Сынып+..................................

Мұғалім+..................... Оқушы+....................................

Көктем+....................... Пәтер+......................................

Бала+............................ Мереке+...................................

Кітап+........................... Үй+..........................................

2. Сөздерді орфоэпия заңдылығы бойынша айтыңыз. Үлгі: Жұмыс- Жұмұс

Жұмыс, көбелек, құқық, көбік, күрек, күшік, тасжол, Қыз Жібек, күзгі,

үтік,үтір, мүйіз.

3. Үндестік заңына жатпайтын сөздерді жазыңыз.

————————————————————————————————

————————————————————————————————

————————————————————————————————

13

4. Сөздерге жалғанатын қосымшаларды теріп жазыңыз.



1. Көктем + (-ға, -ге, -де, - лар, -ді, -ма, -ме, -тер, -бе, -нен, -тің, -ның)

2. Алма + (-ға, -ге, -де, - лар, -ді, -ма, -ме, -тер, -бе, -нен, -тің, -ның)

3. Кітап + (-тар, -ді, -ма, -пен, -ме, -тер,-да, -ге, -де, -дың, -ты)

4. Сарбаз + (-дар, - лар, -ді, -ма, -дан, -ға, -ме, -тер,-да, -ге, -дың)

5. Азамат + (-тар, -ді, -ма, -дан, -ме, -тер,-да, -ге, -де, -дың, -ты)

5. Берілген сөздерді көп нүктенің орнына қойыңыз.

Әріптес, маман, бас, ел, қонақ, көрші, жас, аты-жөн,бала.

Алматы .......+іміздің оңтүстік астанасы. Ол шетелден келген ...+тарды қарсы

алды. Сіз – бөлім ...+тығысыз. ...+леріңізге мінездеме жазыңыз. Сіздің

...+дығыңыз қандай? ...+ыңыз нешеде?

Менің ......+ім Сабыр Ғазизұлы. Ол кісінің ...+лары кеше келді. Театрға

...+теріңізбен бардыңыз ба?

6. Кәне, жарысайық! Қазақ тіліндегі ең ұзын сөзбен сөздер құраңыз.

Қанағаттандырылмағандықтарыңыздан

7. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сингармонизм заңы дегеніміз не?

___________________________________________________________

2. Үндестік заңына жатпайтын сөздерді атаңыз. Түсіндіріңіз.

____________________________________________________________

Кіріспе


14 Қазақ тілі практикумы

Лексикалық тақырып: Амандасу, қоштасу, танысу

1. Қазақ тілінде амандасу үлгілеріне назар аударыңыз

2. Ситуацияларға сұхбат құраңыз.

1. Көшеде танысыңызды көрсеңіз, қалай амандасып, жағдай сұрар едіңіз?

2. Бастығыңызбен немесе әріптестеріңізбен қалай амандасар едіңіз?

3. Үйіңізге алыстан көптен көрмеген досыңыз келді.

4. Көшеде алдыңыздан көрші қария шықты.

3. Диалогты толықтырыңыз.

-Сәлеметсіз бе?

-........................

-Қалыңыз қалай?

-........................ Сіздің ше?

-........................ Денсаулығыңыз қалай?

-........................., Ата-анаңыз аман-есен бе?

-........................ Сізбен кездескеніме қуаныштымын.

-..........., Бәріне сәлем айтыңыз! .............!

-................................. !

15

4. Керекті сөздер мен сөз тіркестерін біліңіз, аударыңыз.



Қош сау болыңыз! - ........................................................................................................

Жолыңыз болсын! - .........................................................................................................

Қоштасу - ..........................................................................................................

Кешікпей көріскенше - .............................................................................. .....................

Көріскенше! - ........................................................................... ...............................

Мен көп ұзамай ораламын - .........................................................................................

Жайлы жатып жақсы тұрыңыз - ...................................................................................

Бәріне сәлем айтыңыз - ............................................................................. .....................

Қош болыңыз! - ..................................................................................... ...........................

Сау болыңыз! - .................................................................................... .............................

Ғафу етіңіз! - .................................................................................. ..................................

Кешіріңіз! - ....................................................................................... ..................................

Жарайды - ........................................................................................................................

Ренжіме - ...................................................................................... ...................................

5. Диалогты орыс тіліне аударыңыз. Жаңа сөздер мен сөз орамдарын

жаттап алыңыз.

-Қайырлы кеш, қарындас!

-Қайырлы кеш!

-Кешіріңіз, есіміңіз кім?

-Есімім- Алтынбике.

-Есіміңіз әдемі екен.Менің атым - Әлисұлтан.Жұмыс

істейсіз бе, оқисыз ба?

-Жұмыс істеймін.

- Қайда жұмыс істейсіз?

- Емханада жұмыс істеймін- дәрігермін.

- Тамаша.Сізді қашан жолықтыруға болады?

- Кешіріңіз, мен асығып тұр едім.

- Өкінішті.Ендеше,көріскенше сау болыңыз, Алтынбике!

- Ренжімеңіз, Әлисұлтан! Келесі кездескенше!

6. Орыс тіліне аударыңыз және Сіз қалай қоштасып, қарсы алар едіңіз, өз

нұсқаңыздан мысал келтіріңіз.

а) - Мен Алматыға жол жүргелі тұрмын. Қош-сау болыңыз!

- Сау болыңыз! Жолыңыз болсын! Таныстарға сәлем айтыңыз!

ә) - Қош келдіңіз! Қалай жеттіңіз? Шаршаған жоқсыз ба?

- Жақсы жеттім! Рахмет сіздерге!

б )- Сәлеметсіздер ме? Мен Серіктің досымын. Есімім - Айдар.Досымның

атынан сіздерді қарсы алуға шыққан едім.

- Жақсы айналайын, бізді досыңның үйіне жеткізіп салшы!

в) - Амансың ба, Нұрша, қош келдің!Шаршамай жеттіңдер ме? Мал-жан

аман ба, бала-шағаң қалай?

Кіріспе

16 Қазақ тілі практикумы



-Амансың ба, Гүлсім. Бәрі жақсы, үй- іші тегіс аман.Барлығы сендерге сәлем

айтты. Өздеріңнің жағдайларың қалай?

7. Қазақ тіліне аударыңыз.

Будем знакомы, рад знакомству, передайте привет, познакомьтесь, главный

специалист, грамотный специалист, квалифицированый специалист,

опытный начальник, ладно, отлично, не плохо, до встречи, я тоже, все

хорошо, прекрасно, привет, до свидания, жаль, простите, пожалуйста,

прощайте, спокойной ночи, доброе утро.

8. Сөз тіркестерін сәйкестендіріңіз.

1.Менің атым қош болыңыздар

2. Қайырлы кеш үй-іші

3. Танысайық. жақсы

4.Сау бол көріскенше

5.Жаман емес аты-жөнім

6.Бала-шаға таныс болыңыздар

7.кездескенше кеш жарық

9. Сұрақтарға жауап жазыңыз.

А. Оқытушымен қалай амандасасыз, қоштасасыз?

___________________________________________________________

Ә. Жасы үлкен адаммен қалай амандасасыз, қоштасасыз?

___________________________________________________________

Б. Жасы кіші адаммен қалай амандасасыз, қоштасасыз?

___________________________________________________________

В Жастар бірімен-бірі, достарымен қалай амандасады, қоштасады?

___________________________________________________________

Г. Қарт кісілер қалай амандасады,қоштасады?

___________________________________________________________

10. Суреттерге қарап «Танысу тақырыбына» сөйлем құраңыз.

1) 2)

17

11. Мәтінді диалогқа айналдырыңыз.



Бүгін Әсем үйіне құрбысын ертіп келді. Амандықты сұрасып болғаннан

кейін, Әсем құрбысын отбасы мүшелерімен таныстыра бастады. Үй іші де

Әсемнің құрбысын жылы қарсы алды. Алдымен анасы, содан соң ағасы да

амандасты. Дастарханға шақырды. Барлығы дастарханда отырғанда үйге

көрші Жамал әже кірді. Барлығы әжемен амандасты. Төрге шақырды.

12. Төмендегі сөз тіркестерін бір-бірімен сәйкестендіріңіз.

1. -Қалыңыз қалай? 1. -Мен де қуаныштымын.

2. -Сау болыңыз! 2. -Жақсы.

3. -Атыңыз кім? 3. -Қош болыңыз!

4. -Танысқаныма қуаныштымын. 4.-Атым-Берік.

13. Мына сөздерге синонимдер табыңыз:

1. Сәлем,............................................................

2. Сау бол,..........................................................

3. Таныс болайық,.............................................

14. Төмендегі суреттерге қарап амандасу үлгілерін жазыңыз.

15. Сызба бойынша сөйлемдер жазыңыз.

Сәлем Сәлеметсің бе Сәлеметсіз бе Сәлеметсіңдер ме

Сәлеметсіздер ме

Амансың ба Амансыз ба Амансыңдар ма

Амансыздар ма

Ассалаумағалейкум!

Сау болсау болыңыз Сау болыңдар Сау болыңыздар

Қалың қалай Қалыңыз қалай Қалдарың қалай

Қалдарыңыз қалай Қалы қалай Қалдары қалай

Кіріспе

1) 2) 3)


4)

18 Қазақ тілі практикумы

Грамматикалық тақырып: Кім? Не?

В казахском языке на вопрос кім? (кто?) отвечают только

существительные, обозначающие людей, например: Ерлан (имя), әке

(отец), жүргізуші (ведущая). Все эти слова отвечают на вопрос кім? А все

прочие существительные, вклучая сюда и названия животных, отвечают



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет