Сұраулы
сөйлем
|
1. Сұрау есімдіктері: (кім? не? қанша? қандай? т.б.)
2. Сұраулық шылаулар: (ма, ме, па, пе, ба, бе, ше)
3. Оқшау, көмекші сөз: ә, сірә, қайтеді, шығар т.б.)
Мысалы,
Сен оны танисың ба? / Сен оны танимысың?
Енді арманың жоқ шығар? Сен ауылға бардың ғой, иә? Қазір ол келіп қалса ше? Оған өлең ұнады білем, сірә?
|
Бұйрықты
сөйлем
|
Баяндауышы бұйрық рай арқылы жасалады.
Мысалы,
Сөйлемді жазып шық. Бұны оған айтпа.Жүр, тез аяғыңды бас! Тыныш отыр! Кел, балалар, оқылық! Кел, жүгірейік! Жылқыны тез қайырыңдар! Дауысыңды тым болмаса бір шығаршы!
|
Лепті
сөйлем
|
Одағай сөздер: (қап, әттеген-ай, пай-пай т.б.)
Күшейткіш мәнді сөздер: (не деген, не еткен, қандай, шіркін, ғажап т.б.)
Демеулік шылаулар: (-ау, -ақ, -ай т.б.)
Интонация арқылы: Қап, мынау жығылды-ау! Пай-пай, мынаның шабысын-ай! Ә, сені ме, бәлем! Бейшара-ай, мынаның тарта алмай келе жатқанынын-ай!
|
СӨЙЛЕМНІҢ ҚҰРЫЛЫСЫНА ҚАРАЙ ТҮРЛЕРІ
1.Жақты сөйлем
|
Бастауышы бар сөйлем.
|
Мен ауылға бардым.
|
2.Жақсыз сөйлем
|
Бастауышы мүлдем жоқ сөйлем.
|
Менің оқығым келеді.
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
