-кесте. Мектептегі зорлық-зомбылық

130
ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ
кемсітушілік оқиғаларының болғандығы жайлы 
хабарлаған. 
5.6-кесте. Мұғалімдер тарапынан балаларға 
қатысты зорлық-зомбылық пен кемсітушілік 
түрлері 
Өткен жылы төмендегі 
оқиғалар орын алған:
Толық іріктеме
N = 40
n
%
Мұғалімдердің балаларға зор- 
лық-зомбылық пен кемсітушілік
көрсетуі (барлық түрлері)
6
15,0%
Мұғалімдер тарапынан бала-
ларға қатысты психологиялық 
зорлық-зомбылық 
3
8,5%
Мұғалімдердің балаларға қатыс- 
ты физикалық зорлық-зомбы- 
лық қолдануы (тән жазасы)
2
5,0%
Мұғалімдердің балаларды 
кемсітуі
2
5,0%
Мектеп директорларының басым көпшілігі 
мұғалімдер тарапынан болған балаларға 
қатысты зорлық-зомбылық пен кемсітушілікті 
мойындағанымен, олардың тек кейбірі өз 
мектептерінде мұғалімдер мен мамандар та-
рапынан балаларға көрсетілген физикалық 
және психологиялық зорлық-зомбылық 
оқиғаларымен байланысты қиындықтар тура-
лы баяндаған. Кейбір директорлар балаларға 
зорлық-зомбылық актісін жасаған мұғалімдердің 
сөгіс алғаннан кейін өз тәртібін түзегендігін не-
месе жұмыстан өз еркімен шықандығын не 
шығарылғандығын түсіндірген. 
«Бізде мұғалім балаларға тіл тигізіп, айқайлаған 
жағдайлар болды. Біз мұғаліммен әңгімелесіп, 
оның әрекетін сынадық; осы оқиғадан кейін бізде 
қиындық туындаған жоқ» [5].
«Бастапқыда, мектеп енді ашылған кезде 
дене шынықтыру мұғалімі физикалық зорлық-
зомбылық көрсеткен, бірақ оқу жылының 
соңында мұғалім басқа жұмыс тауып, жұмыстан 
шығып кетті» [40].
«Бұл оқиға мұғалімнің кінәсінен болды. Оқыту 
барысында мұғалім баланың қолынан ұрған. 
Мұғалім сынып жетекшісі лауазымынан боса-
тылды» [38].
Алайда 3-тарауда көрсетілген қорытынды бой-
ынша, сұрау жүргізілген 4207 баланың 23,9%-
ы өткен жылы мұғалімдер тарапынан зорлық-
зомбылық пен кемсітушілік көргендігін және 
4,6%-ы мектеп директорлары тарапынан зорлық-
зомбылық пен кемсітушілік болғанын хабарлаған. 
Бұған қоса, 4-тарауда 917 мұғалім мен 
мамандандырылған қызметкерлердің 22,4%-
ы мектепте балаларға қатысты психологиялық 
және/немесе физикалық зорлық-зомбылық 
әдістерін, кемсітушілікті пайдаланғандықтары ту-
ралы мәлімдеген.
Мектепте зорлық-зомбылық 
оқиғаларын тіркеу
Сұхбат сұрақтары қандай да бір қағида/ре-
гламентке сәйкес мектеп директорларының 
мектептегі зорлық-зомбылық оқиғаларын 
тіркеуге міндеттілігін анықтайтындай етіп 
құрастырылған. 5.7-кесте көрсеткендей, мек-
теп директорларының 55,0%-ы (2-ден 1-і) 
нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес 
мектептегі зорлық-зомбылық оқиғаларын тіркеуге 
міндетті екендігін мәлімдеген; алайда мектеп 
директорларының 7,5%-ы мұны нормативтік 
құжаттарға сәйкес тіркеуге міндетті екендіктерін 
нақты білмеген. Олардан қандай нормативтік 
құжаттарға сәйкес мектептегі зорлық-зомбылық 
оқиғаларын тіркеу керектігін айтуды өтінген кез-
де, тек 35,0%-ы (3-тен 1-і) білетіндіктерін айтқан, 
5,0%-ы мүлдем білмеген. Мектеп директорла-
ры мектептегі зорлық-зомбылық оқиғаларын 
тіркеуде қандай нормативтік құжаттардың та-
лап етілетінін білмеген және әр түрлі 11 құжатты 
атаған.

жүктеу/скачать 2,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: