Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ

 

332 

мөлшері 4,1-тан 7,2 %-ға дейін өзгереді, осы көрсеткіш бойынша ноқат, 

майбұршақтан басқа, барлық дәнді бұршақ дақылдарынан асып түседі. 

Ноқатты  өсіретін  аймақтарда  оны  азық-түлікке  және  мал  азығына 

кеңінен  пайдаланады,  сонымен  бірге  консерві,  макарон  және  кондитер 

өнімдерін  өндіруде  шикізат  ретінде  де  колданады.  Нан  пісіруде, 

кондитер  және  макарон  өнімдерін  дайындағанда  бидай  ұнына  ноқат 

ұнын  араластырғанда  (10-20%)  аталған  өнімдердің  қоректілігі  мен 

дәмдік қасиеттерін арттырады. 

Ноқатты  тағамға  пісірілген  және  қуырылған  күйінде,  кофеге 

суррогат  үшін  пайдаланады.  Азық-түліктік  мақсатқа  әдетте  ақ  түсті  ірі 

тұқымдарын,  ал  күңгірт  және  ұсақтұқымды  сорттарын  малды 

азықтандыруға қолданады. Құстардың азық рационында ноқатты балық 

ұнының орнына белокты жемазық ретінде пайдалануға болады. 

Балауызды  түктермен  көмкерілген  ноқат  сабақтары  мен 

жапырақтарында  қымыздық,  алма,  лимон  қышқылдары  болады, 

сондықтан оның жасыл балаусасы мал азығына қолданылмайды десе де 

болады,  тек  қана  қой  мен  жылқыға  ғана,  оның  өзінде  ұнтақтап  берген 

жөн. 

Ноқат  -  басқа  дақылдарға  жақсы  алғы  дақыл.  Дәнді  бұршақ 

дақылдарының ішінде ол барынша құрғақшылыкқа төзімді дақыл. Ноқат 

жылусүйгіш,  сонымен  қатар  суыққа  төзімді  өсімдік,  далалы  аймақтың 

агроклиматтық жағдайларына бейімделген, өйткені ол құрғақшылық пен 

аңызақтан  аз  зардап  шегеді  де  басқа  дәнді  бұршақ  дақылдарымен 

салыстырғанда 

айтарлықтай 

жоғары 

және 

тұрақты 

өнім 

қалыптастырады. 

Ноқат  жоғары  технологиялық  дақыл:  егістігі  жапырылмайды, 

кешіктіріліп  жиналғанда  астығы  шашылмайды,  тікелей  орып 

бастырылатын дақыл.

 

жүктеу/скачать 12,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: