Себу жұмыстары.
Себу мерзімі
. Асбұршақты ерте жаздық астық
дақылдармен бір мерзімде себеді, топырақтың беткі қабатындағы
ылғалды жоғалтып алмай тұрғанда. Қазақстанның негізгі асбұршақ
өсіретін аймақтарында бұл мерзім төмендегідей:
- Солтүстік және Орталық Қазақстанда – мамыр айының екінші
онкүндігінің соңы – үшінші оңкүндігінің басы – 15-25 – мамыр;
- Оңтүстік Қазақстан облыстарында – сәуір айының екінші
оңкүндігі – 11-20 сәуір;
Шығыс Қазақстанда – мамырдың екінші-үшінші бескүндігі – 6-15
мамыр.
Аталған мерзімдс себілгенде топырақ жақсы жылынады, сіңімді
ылғал қоры жаппай және қуатты егін көгін алуға жеткілікті, оның өсіп-
дамуындағы ылғалмен салыстырғандағы қиын-қыстау кезеңі - бүрлену-
гүлдену - қолайлы ылғалдылық жағдайында өтеді, өйткені бұл жаздың
екінші жартысында түсетін жауын-шашынга сәйкес келеді.
Себу тәсілі.
Асбұршақты әдеттегі жаппай қатардағы тәсілмен
себеді, ал тұқымдық алқаптарда жаңа келешекті сорттарды жедел
көбейту үшін - кең қатарлы тәсілді қолданады. Біздің елімізде асбұршақ
кәдімгі дәнді астық дақылдарын себетін сепкіштермен себеді.
Себу мөлшері.
Қазақстанның барлық аймақтарында жаппай
қатардағы тәсілмен қара-қоңыр және оңтүстік-қара топырақтарында 0,7-
1,0 млн/га өнгіш тұқым, ал кәдімгі қаратопырақтарда 0,8-1,2 млн/ға
өнгіш тұқым себіледі. Асбұршақ егістігін тырмалау қажеттігі
туындағанда тұқымның себу мөлшерін 1,2-1,4 млн/га өнгіш тұқымға
дейін арттыруға болады.
Ірі тұқымды асбұршақ сорттары үшін оңтайлы себу мөлшері 0,8-0,9
млн/га өнгіш тұқым. Салмақтық себу мөлшері ірітұқымды сорттарда
240-300 кг/га, ал ұсақ тұқымдыларда - 150-200 кг/га.
Тұқымның сіңіру тереңдігі.
Асбұршақта тұқымдарының ірілігіне
байланысты масақты астық дақылдарына қарағанда тұқымның сіңіру
тереңдігі көбірек. Ол топырақ және метеорологиялық жағдайларға
қарай: қаратопырақты аймақтарда тұқымды 6-8 см сіңіреді,
құрғақшылықты аудандарда - 8-9 см. Егер көктем салқын және ылғалды
болса, сіңіру тереңдігін 5-7 см дейін азайтады, ал солтүсік аудандардың
ауыр топырақтарында - 4-5 см-ге дейін.
Достарыңызбен бөлісу: |