Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ



Pdf көрінісі
бет271/490
Дата11.12.2021
өлшемі12,59 Mb.
#79075
1   ...   267   268   269   270   271   272   273   274   ...   490
Байланысты:
index (15)

Түптену  кезеңі

.

  Түптену  кезеңінің  басын  әдетте  төменгі  жапырақ 

қолтығына бірінші бүйір өркенінің пайда болуымен анықтайды. Бірінші 

бүйір  өркенінің  жапырағының  өсуіне  қарай  негізгі  өркеннің  екінші 

жапырақ  негізінде  орналасқан  бүршіктен  екінші  бүйір  өркен 

қалыптасады  ж.б.  Орта  есеппен  5-7  өркен  түзіледі,  егістік  сирек 

болғанда  олардың  саны  жоғары  болуы  мүмкін.  Осы  кезеңде  негізгі 

өркендердің  түзілуі  және  өсуімен  қатар  түптену  түйінінен  екіншілік 

немесе  түйін  тамырлары  (әрбір  өркенге  2-ден)  қалыптаса  бастайды. 

Күздік    бидайда  күзгі  және  көктемгі  түптену  кезеңдері  ажыратылады. 

Күздік  бидайға  түйін  тамыр  жүйесі  жаздық  бидайға  қарағанда  қуатты 

дамиды. 


Күздік  бидайдың  түптенуі  2-4

о

С-да  жүре  алады,  алайда  оңтайлы 



түптену  температурасы  12-14

о

С.  Солтүстік  Қазақстан  аймағы 



жағдайында  оңтайлы  себу  мерзімінде  себілген  күздік  бидай  негізгі 

сабаққа  қосымша  2-3  бүйір  өркендерін  (сабақтарын)  қалыптастырады 

және  түптену  кезеңі  30-35  тәулікке  дейін  созылады.  Жекелеген 

жағдайларда, топырақта ылғал жеткіліксіз болғанда, өсімдіктер түптеніп 

үлгермей қыстап шығуға кетеді. 

Көктемде,  топырақ  температурасы  2-3

о

С  жетісімен,  өсу  үрдісі 



басталады. 

Өркендерде 

күзде 

қалыптасқан 



күздік 

бидайды 


жапырақтарымен 

қатар, 


қыстап 

шыққан 


өркендердің 

төмен 


жапырақтарының  қолтығында  орналасқан  бүршіктерден  жаңа  бүйір 

өркендер түзіледі. Күздік бидайдың көктемгі түптену кезеңінің ұзақтығы 

мен  пәрменділігі  топырақтың  температурасы,  ылғал  және  қоректік 

заттар  қорына,  оттегінің  сіңірілуіне,  қыстап  шыққан  өсімдіктер  күйіне 

байланысты өзгереді және орта есеппен 30-35 тәулікті құрайды. 



 

286 


Түптенудің күзгі кезеңін (20-40 тәулік)  және көктемгі бұл кезеңнің 

бір  бөлігін  (15-20  тәулік)  органогенездің  екінші  кезеңі  қамтиды. 

Органогенездің екінші кезеңінің соңында өсу конусы ұзарады да 0,5-0,8 

мм  жетеді.  Көктемгі  түптену  кезеңі  органогенездің  үшінші  кезеңіне 

сәйкес  келеді  –  өсу  конусы  ұзарады,  оның  төменгі  бөлігі  оқшауланады, 

масақ білігінің тұғырлары түзіледі және дамиды. Түптену кезеңінің соңы 

деп алғашқы буынаралығының өсу кезеңін атайды. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   267   268   269   270   271   272   273   274   ...   490




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет