Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті


Шығ.: Адам философияның пәні ретінде // Вопр. филос., 1989, № 2; Герменевтика туралы очерктер. – М., 1995



бет458/571
Дата01.05.2022
өлшемі1,5 Mb.
#141614
1   ...   454   455   456   457   458   459   460   461   ...   571
Байланысты:
treatise187525

Шығ.: Адам философияның пәні ретінде // Вопр. филос., 1989, № 2; Герменевтика туралы очерктер. – М., 1995.


РИККЕРТ Генрих (1863–1936) – неміс философы, мәдениеттанушысы. Неокантшыл Баден мектебінің өкілі. Өзінің таным теориясының тұжырым- дамасын жасады. Тікелей болмыс ретінде берілген шындық иррациональ- дылық ретінде көрініс береді. Р. таным мен ғылымдардың екі типі: «табиғат туралы ғылымдар» және «мәдениет туралы ғылымдарды» ажыратады. Р. мәдениетті тәжірибенің айырықша аймағы ретінде қарастырады, онда жеке-дара құбылыстар құндылықтармен салыстырылады. Мәдениет туралы ғылымдарға ол «сананы» зерттеуге бағытталған танымды жатқызады, яғни тарихи-дараландырушы тәсілді – құндылықтармен салыстыра зерттейтін тәсілді атайды. Нақ осы құндылықтар жеке ерекшеліктердің өлшемін анықтайды, «мәндіге», «бірегейлікке», «қызығушылық тудыра- тынға» бағыттайды. Р. адами әрекеттің әртүрлі аймақтарына сай келетін
«құндылықтардың алты аумағын» ажыратады, олар: ғылыми таным, өнер, пантеизм, этика, «жалпы өмір игілігі», тұлғалық құдайға сенім ретіндегі нигилизм. Олардағы маңызды құндылықтарға ол ақиқатты, әсемдікті, тұлғадан тыс қасиеттілікті, құлықтылықты, бақытты, тұлғалық қасиеттілікті жатқызады. Ақиқатты ол түсінік пен шындықтың сәйкестігі ретінде емес, түсініктердің өзара сәйкестігі ретінде қарастырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   454   455   456   457   458   459   460   461   ...   571




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет