Әдебиет: Бонгард-Левин Г.М., Грантовский Э.А. От Скифии до Индии. Древние арии. Мифы и истории. – М., 1983; Литература и культура древней и средневековой Индии. – М., 1979; Лукьянов А.Е. Становление философии на Востоке. Древний Китай и Индия. – М., 1989.
ХОЛИЗМ (грек. holos– бүтін, түгел) – 1926 жылы оңтүстік африкалық философ Я. Смэтс тұжырымдаған тұтастықтың, бүтінділіктің тәсілдемелік принципі. Х. формуласы төмендегідей: «Бүтін қашанда өзінің бөлшектері- нің қосындысынан үлкен». Х. бүтіндікті, тұтастықты философияның орта- лық ұғымы ретінде қарастырады да оның мазмұнына объективтілік пен субъективтілікті, материалдық пен идеалдылықты сыйғызады. Я. Смэтстың айтуы бойынша органикалық тұтастықтың ең жоғары түрі – адам. Х. американдық философиядан өзінің мүдделестерін тапты. Х. принципі феноменология мен гештальтпсихологияда кеңінен пайдаланылады.Х. идеяларын А. Мейер-Абих (Германия), А. Леман (Франция) жалғастырды.
Әдебиет: Кремянский В.И. Структурные уровни живой материи. – М., 1969; Американский холизм. – М., 1989.