Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Кәсіпқор» Холдингі» коммерциялық емес акционерлік қоғамы

13
дейінгі аралықта алдағы өмірде әрдайым қолданатын негіздер 
қалыптасатындығына еш күмән жоқ. Егер тәжірибе қоры аз болса, баланың 
бойында оның заманауи әлемде дамуына кедергі болатын жетіспеушіліктер 
жинақталады. Сөйлеу қабілеті жақсы дамыған бала өзін қоршаған әлемімен 
оңай қарым
-
қатынасқа түседі. Ол өз ойын, арманын түсінікті жеткізе алады, 
құрдастарымен, ата
-
аналарымен, педагогтармен кеңесе алады. Баланың 
түсініксіз сөйлеуі оның қарым
-
қатынас жасауын қиындатады және баланың 
мінез
-
құлқында жасқаншақтық пайда болады, бұл логопед, дефектолог, 
психолог және тағы басқалар сияқты мамандардың назарын қажет етеді. 
Сөйлеуі дұрыс дамымаған баланың білуге құмарлығы жоғалады, әсіресе 
мектеп жасына дейінгі жасқа тән [11].
Біздің заманымызда ақпараттық техниканың дамуы, сөйлеудің дамуы 
өзекті болып табылады. Балалар бұл техникамен қолдануды біледі, алайда 
өзінің сөздік шығармашылығын көрсету ынтасы жоқ. Өзінің сөздік 
мүмкіндігін көрсетуден гөрі. Өзінің жеке әсер алған тәжірибесін кем дегенде 
2-
3 сөзбен сипаттай алмайды. Қарсы, сондай
-
ақ жетектеуші сұрақтар ата
-
аналардың өздерін тығырыққа қояды. Көргеннің қарапайым сипаттамасы 
түсінбестік тудырады: неге? Жанды қарым
-
қатынас жасау, әсерлермен 
алмасу қысқаша сленгке немесе чатта, телефонда хабар алмасуға айналады. 
Сондықтан да, ең алдымен баламен жанды қарым
-
қатынас жасау және ана 
тілін сауатты үйрету өте қажетті болып табылады. Мектеп жасына дейінгі 
балаларды өнегелі және эстетикалық тәрбиелеудегі ана тілінің рөлі зор. Бала 
сөйлеу арқылы мінез
-
құлық, қарым
-
қатынас жасау ережесін меңгереді, 
қоршаған әлемнің әсемділігін қабылдайды және әсері мен сезімін жеткізе 
отыра көргенін айтып бере алады. Мектеп жасына дейінгі балалардың 
сөйлеуін дамыту бойынша арнайы құрастырылған тапсырмалар олардың 
тілдік және жалпы ой
-
өрістік жақсы нәтижелерге қол жеткізуіне алып келеді. 
Адамның тұлғасының қалыптасуы көп дәрежеде педагогикалық әсерге, 
оның қаншалықты ерте көрсетіле басталғандығына тәуелді. Ерте және мектеп 
жасына дейінгі балаларды сөйлеуге үйрету мазмұны, жұмысты ұйымдастыру 
және үйретудің негізгі әдістері мектепке дейінгі тәрбие және оқыту Үлгілік 
бағдарламасымен анықталған. 
Мектеп жасына дейінгі үлкен балалардың сөйлеу мазмұны адамның 
қоршаған
адамдарға, табиғатқа қатысты борышы; қоғамдық өмір 
құбылыстары, мерекелер түсінігімен байланысты эстетикалық түсініктерден 
құралады. Сондықтан да, балабақшада тәрбие мен оқытудың Үлгілік 
бағдарламасы сөйлеуді дамыту жұмысы мен балаларды қоршаған ортамен, 
сондай
-
ақ көркем әдебиетпен таныстыру жұмысын біріктіреді және олардың 
жұмыс түрін анықтайды.
Бағдарламада сөйлеуге үйретудің екі негізгі нысаны 
аталған: біріншісі 
–
балалардың тәрбиешілермен, балабақшаның басқа да 
қызметкерлерімен, 
балалардың 
бір
-
бірімен 
еркін 
қарым
-
қатынас 
жасауындағы сөйлеуін дамыту жұмысы; екіншісі
-
сөйлеуді дамыту бойынша 
арнайы оқу сағаттары.
Баланың балабақшадағы 

жүктеу/скачать 1,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: