Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ұлттық тестілеу орталығЫ

1920  жылы  4  қазанда  Қазақ  АКСР-і  құрылды.  Қазақ  жерінің  байырғы 

жерін  бір  республикаға  біріктіру  мақсатында  арнаулы  комиссия 

құрылып, республиканың шекарасын белгілеумен айналысты. 

1920жылы 22 қыркүйекте БОАК жаңа декретпен Қазақ АКСР құрамына 

Орынбор  губерниясын  қосты.  Декрет  бойынша  Қазақ  АКСР  құрамына- 

Семей,  Ақмола,Торғай,  Орал  облыстары,  Маңғыстау  уезі,  Закаспий 

облысындағы    Красноводск  уезіндегі  4,5  Адай  болыстары,  Астрахан 

губерниясының Синеморье  болысы, Бөкей Ордасы, бірінші және екінші 

Приморский округының қазақтар қоныстанған аймақтары енгізілді. Қазақ 

АКСР-нің  қарамағында  1920  жылғы  дерек  бойынша  1871239  шаршы 

версті(1,07км)  құрады.    Бірақ  қазақ  жерін  аумақтық  жинау  Қазақ  АКСР-

нің  құрылуымен  аяқталмады.  Жетісу  мен  Сырдария  облыстары 

Түркістан  АКСР-і  құрамында,  Семей  мен  Ақмола  облыстары  Сібір 

ревкомының қарамағында болды.  

 

28 

 

1921  жылы  Ақмола  және  Семей  облыстары  Сібір  ревкомы 

қарамағынан  Қазақ  АКСР-не  берілді.  Сондай-ақ  Ертіс  пен  Жайық 

бойындағы  казактар  иеленіп  келген  10  шақырымдық  өңір  қазақтарға 

қайтарылды.  

1924 жылы Орта Азиядағы кеңестік республикаларды ұлттық-аумақтық 

межелеу нәтижесінде Қазақ АКСР-і құрамына 1млн 468 мың халқы бар 

Сырдария  (Қазалы,  Ақмешіт,  Түркістан,  Шымкент,  уездері,  Әулиеата 

уезінің  көп  бөлігі,  Ташкент,  Мырзашөл  уездерінің  бір  бөлігі)  Самарқан 

облысы,  Жизақ  уезінің  қазақтар  тұратын  болысы,  Жетісу  облысының 

Алматы,  Жаркент,  Лепсі,  Қапал,  Пішпек  уезінің  бір  бөлігі  Қазақстанға 

қарады.  Орынбор  губерниясы  Қазақстан  құрамынан  шығарылды. 

Республика  аумағы  1/3-ге  кеңейіп,  2,7  млн  шаршы  шақырымға  жетті. 

1925  жылы  Кеңестерінің  бүкілқазақстандық  V  съезінде,  Қырғыз  АКСР-і 

Қазақ АКСР-і деп өзгертілді.  

 

 

жүктеу/скачать 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: