ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ атындағы
КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК
ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ
БЕКІТЕМІН
|
Оқу ісі жөніндегі проректор
|
____________М.Б. Имандосова
|
____________
|
Педагогика факультеті
«Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы»
«5В011700 – Қазақ тілі мен әдебиеті»
мамандығы
«Әдебиеттануға кіріспе»
ПӘНІНІҢ ЖҰМЫСТЫҚ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
АҚТАУ 2015
«Әдебиеттануға кіріспе»
пәнінің жұмыстық оқу бағдарламасын
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесі бекіткен (______________ күнгі № _____ хаттама);
Факультеттің оқу-әдістемелік бюросы ұсынған (_______________ күнгі № _____ хаттама);
Бюро төрағасы
|
|
|
|
Көшімова Б.Ә
|
|
|
(қолтаңбасы)
|
|
(аты-жөні, тегі)
|
Кафедра отырысында мақұлданған (_______________ күнгі № _______ хаттама);
Кафедра меңгерушісі
|
|
|
|
Отарова А.Н
|
|
|
(қолтаңбасы)
|
|
(аты-жөні, тегі)
|
Құрастырған:
|
|
|
|
Каримсакова Б.А.
|
(лауазымы)
|
|
(қолтаңбасы)
|
|
(аты-жөні, тегі)
|
1. Пәннің сипаттамасы
«Әдебиеттануға кіріспе» пәні студенттердің қазақ әдебиетінен орта мектеп бағдарламасы бойынша меңгерген білімдеріне сүйенеді. «Әдебиеттануға кіріспе» пәні базалық пәндер циклінің таңдау компоненті саналады. Әдебиет тарихы мен әдеби-теориялық базалық теориялық білімдерін негізге ала отырып, әрі қарай тереңдете түседі. Пән бойынша тиісті әдебиеттерді оқи отырып, өз бетінше талдай алуы, кейбір пән мазмұнына қатысты туындайтын мәселелерде өзіндік пікірлері, көзқарастары қалыптасуы қажет.
Курсты оқыту бір семестрге арналған. Барлық жүктеме мөлшері 90 сағат, оның ішінде аудиториялық жүктеме көлемі – 30 сағат, оның 15 сағаты дәріске, 15 сағаты тәжірибелік сабаққа арналған. Студенттердің білімін бағалау қорытындысы аралық, семестрлік бақылау, сондай-ақ, қорытынды бағалау емтихан түрінде жүргізіледі.
Курс
|
Се-
местр
|
Кредиттер
|
Аудиториялық сағаттар
|
Аудиторидан тыс сағ.
|
∑, са-
ғат
|
Бақылау түрі
|
ҚР
|
ECTS
|
ДС
|
ТС
|
ЗС
|
∑
|
БОӨЖ
|
БӨЖ
|
∑
|
|
|
1
|
2
|
2
|
3
|
15
|
15
|
|
30
|
6
|
54
|
90
|
90
|
Емтихан
|
БАРЛЫҒЫ:
|
2
|
3
|
15
|
15
|
|
30
|
6
|
54
|
90
|
90
|
|
2. Пәннің мақсаттары мен міндеттері
Пәнді оқытудың мақсаты - Студенттердің әдебиеттанудан білімдерін кеңейтіп, көркем мәтінмен жұмыс жасау, өлең құрылысын талдау машықтарын ұштау, әдеби процесс, әдеби ағым, бағыттар жөніндегі түсініктерін кеңейту
Пәнді оқытудың міндеттері:
Студенттерді әдебиет әлемінің қыр-сырымен, жалпы өнердің ерекшеліктерімен таныстыру, әдебиеттің өзекті теориялық мәселелерін қазіргі ғылымның озық жетістіктері негізінде жан-жақты тарихи тұрғыдан қарастыру;
Әдебиеттің ғылым ретіндегі негізгі зерттейтін мәселелерін зерделету; әдебиеттік көркемдік-идеялық мәнін, қоғамдық маңызын, даму заңдылықтары мен көркем туындыны бағалау, талдау принциптерін игерту; қазақ әдебиеттануының даму бағытын меңгерту.
Оқудан күтетін нәтижелер: Студенттер пәнді оқу барысында әдебиеттің теориялық мәселелерін меңгеріп шығады. Әдебиеттің өнер түрі ретіндегі ерекшеліктерімен танысып, көркем шығарманы идеялық, жанрлық, тілдік жағынан талдай білуге үйренеді.
Білу және түсіну: Пәнді оқу арқылы студенттер әдебиеттанудың теориясынан алған білімдерін кеңейте отырып, түсініктерін тереңдетеді.
Білімді қолдану және түсіну: Пәнді оқу арқылы студенттер алған білімдерін дипломдық, магистрлік диссертация дайындауда пайдалана алады.
Тұжырымдай білу: Пәнді оқу арқылы студенттер әдебиеттанудың теориясына қатысты күрделі мәселелерді шешуге, білімдерін қолданудың этикалық және әлеуметтік жауапкершілігін сезінуге, өз пікірлерін талқылауға ұсынуға дағдыланады.
Коммуникативтік қабілет: Пәнді оқу арқылы студент игерген білімдерін мамандар мен маман еместерге анық, айқын түсіндіру, олармен пікірталас жүргізу қабілетіне ие болады.
Оқу қабілеті: Пәнді игеру барысында студент пәнді меңгеру барысында қарастырылатын мәселелерді өз бетімен ашуға, ізденуге қабілетті болады.
3. Пререквизиттер мен постреквизиттер:
3.1. Пререквизиттер (оқылатын пәнді игеру үшін қажетті білім, икемділіктер мен дағдыларды қамтитын пәндер):
3.2 Постреквизиттер (аталған пәнді оқыту аяқталғанда оларды зерделеу үшін меңгерілген білім, икемділіктер мен дағдыларды қажет ететін пәндер):
1) Әдебиет теориясы;
2) Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі;
3) ХХ ғасырдың басындағы әдебиет.
4. Тақырыптар мен оларды оқыту ұзақтығы:
4.1. Дәрістік сабақтар:
№№
р/с
|
Сабақтың тақырыптары [әдебиет № , §§…, беттері]
|
Көлемі,
сағаты
|
1
|
Әдебиет туралы ғылым мен оның салалары Н 1[43-52 бб.], Қ 4 [18-29 бб; 30-31 бб]
|
1
|
2
|
Әдебиет – сөз өнері. Өнер, әдебиет туралы ой-пікірлер Н1 [8-28бб], Қ4 [60-75 бб.] Н 1[60-61бб], Қ4 [30-42 бб.]
|
1
|
3
|
Әдебиеттің халықтығы. Н 1 [28-32 бб], Қ 4 [76-84 бб]
|
1
|
4
|
Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні. Н1 [150-158 бб], Қ 4 [107-116 бб]
|
1
|
5
|
Тақырып пен идея. Н 1 [158-176 бб.], 2 [295-339 бб.], Қ 4[137-140 бб.]
|
1
|
6
|
Көркем бейненің жасалу жолдары. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
7
|
Кейіпкер тілі. Ішкі монолог пен диалог. Н 1 [86-149 бб.], Қ4[(154-161 бб.]
|
1
|
8
|
Көркем шығарманың сюжеті пен композициясы. Н 1 [177-197 бб.], Қ [141-153 бб.]
|
1
|
9
|
Көркем шығарманың тілі.Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб].
|
1
|
10
|
Поэтикалық фигуралар (инверсия, арнау, қайталаулар) Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб]
|
1
|
11
|
Өлең құрылысы. Н1 [249-293 бб.], Қ 4 [175-184 бб]
|
1
|
12
|
Ұйқас, оның түрлері Н1 [249-293 бб.], Қ 4 [175-184 бб]
|
1
|
13
|
Әдебиеттің тектері мен түрлері: 1 [295-338 бб.], Қ 4 [214-235 бб.]
|
1
|
14
|
Әдеби процесс Н 1 [226-252 бб.], Қ 4 [203-213 бб.]
|
1
|
15
|
Көркемдік әдістер.Әдеби бағыт, ағымдар. Әдеби стиль жайлы ұғым.. Н 1 [339-345 бб.], Қ 4 [245-247 бб.]
|
1
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
4.2. Тәжірибелік сабақтар:
№№
р/с
|
Сабақ тақырыбы [әдебиет №, §§, беті]
|
Көлемі, сағаты
|
1
|
Әдебиет тарихы, әдебиет теориясы, әдебиет сыны-әдебиет салалары Н1[43-52 бб.], Қ 4 [18-29 бб; 30-31 бб]
|
1
|
2
|
Әбу Насыр әл- Фарабидің, Ш.Уәлихановтың әдебиет, өнер туралы еңбектері Н 1[60-61бб.], Қ4 [30-42 бб.]
|
1
|
3
|
Халықтық ұғымының әр кезеңдегі әдебиеттегі көрінісі. Әдебиеттің халықтығы, ұлттық сипаты жайлы ой-толғамдар. Н 1 [28-32 бб.]; Қ 4 [ 76-84 бб.]
|
1
|
4
|
Мазмұн мен пішін бірлігі - көркемдіктің шарты. Көркем туындыны мазмұн мен пішін бірлігі тұрғысынан қарастырудың әдебиет теогриясының негізгі принципі екендігі. Н1 [150-158 бб]; Қ 4 [107-116 бб]
|
1
|
5
|
Көркем шығармадағы тақырып пен идеяның бірлігі. Идеяның түрлері: негізгі (өзекті) идея және объективтік идея. Басты және қосалқы тақырыптар, олардың өзара байланысы. Н 1 [158-176 бб.], 2 [295-339 бб.], Қ 4[137-140 бб.]
|
1
|
6
|
Көркем бейненің әдіс тұрғысынан (реалистік образ, романтикалық образ), тек тұрғысынан (эпикалық, лирикалық, драмалық), тәсіл тұрғысынан (юморлық, сатиралық, трагедиялық, т.б.) жіктелуі, ерекшеліктері. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
7
|
Көркем бейненің жасалуында қолданылатын негізгі суреттеу тәсілдері. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
8
|
Композиция мен сюжеттің бірлігі мен айырмашылығы. М.Горький сюжет туралы. Композицияның сюжеттен тыс элементтері: пролог, эпилог.Н1[170-173бб]
|
1
|
9
|
Тілдің тура және ауыспалы мағынада қолданылуы. Тропалар және оның түрлері: эпитет, теңеу, метафора, символ, т.б. Олардың жасалу жолдары мен көркемдік қызметі. Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб.]
|
1
|
10
|
Поэтикалық фигуралар: инверсия, арнаулар мен қайталаулар. Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб.]
|
1
|
11
|
Абай өлең туралы. Өлең жүйелері, оның халықтың тілдік жүйесімен байланыстылығы. Метрикалық, силлабикалық, силлабо-тоникалық, тоникалық өлең жүйелері. 4 [208-217 бб.], Қ 8 [104-189 бб.]
|
1
|
12
|
Қазақ өлеңіндегі дәстүрлі ұйқас түрлері. 4 [208-217 бб.], Қ 8 [104-189 бб.]
|
1
|
13
|
Әдебиеттің үш текке (эпос, лирика, драма) бөлінуі, оның өмір шындығын бейнелеу тәсілінің ерекшелігіне байланыстылығы. 1 [295-338 бб.], Қ 4 [214-235 бб.]
|
1
|
14
|
Әдеби процестегі жазушылар мен сыншылардың рөлі. Н 1[346-361 бб.], Қ 4 [270-287 бб.]
|
1
|
15
|
Көркемдік әдіс негізінің дүниетаным екендігі. Аристотель, В.Г.Белинский көркемдік әдіс жайында. Н 1 [346-361 бб.], Қ 4 [270-287 бб.]
|
1
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
4.3. Зертханалық сабақтар (типтік оқу бағдарламасында қарастырылмаған)
4.4. Білім алушының оқытушының басшылығымен жүргізілетін өзіндік жұмысы
Әдебиет туралы ғылым мен оның салалары. Әдебиет туралы ғылым жайындағы ой-пікірлер.Әдебиттану ғылымының көмекші салалары.
Алғашқы эстетикалық ой-толғамдар. Әбу Насыр әл- Фарабидің әдебиет, өнер туралы еңбектері
Орыстың революцияшыл-демократтық сыны
Қазақ әдебиеттану ғылымының туу, даму тарихынан.
Әдебиеттің өнер түрі ретіндегі ерекшелігі мен басты сипаттары
Әдебиеттің халықтығы туралы. Ойшылдар халықтық туралы
Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні бірлігі. Тақырып пен идеяның арақатынасы
Көркем бейненің жасалу жолдары
Тілдің жалпыхалықтық қасиеті.
Сюжет пен композиция - шығарма құрылысының көркем жинақталуы
Көркем шығарманың суреттегіш және көркемдік құралдары
Қазақ өлеңінің құрылысы
Әдеби процесс – көркемдік ойлаудың даму жолы
Әдебиеттің тектері мен түрлері.
Әдеби стиль жайлы ұғым. Көркемдік әдістер.
Қазақ әдебиетіндегі бағыт, ағымдар
5. Әдебиеттер тізімі
5.1. Негізгі әдебиеттер:
1.Қабдолов З. Сөз өнері. Алматы: Мектеп, 1982,-366 б.
2.Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. Алматы, 1965.
3.Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш // Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1991.
4.Қабылов Ә. Әдебиеттануға кіріспе. Алматы, 2010.
5.Кәкішев Т. Қазақ әдеби сынының тарихы. Алматы, 1994.
6.Мақпыров С. Адамтану өнері. Алматы. Арыс, 2009.
7.Гуляев Н. Теория литературы. М.,1977.
8.Поспелов Г. Теория литературы. М., 1978.
9.Хазагеров Г.Г., Лобанов И.Б. Основы теории литературы. Растов на Дону, 2009.
10.Әдебиеттану. Терминдер сөздігі. Алматы, 1998.
5.2. Қосымша әдебиет:
1.Ахметов З. Өлең сөздің теориясы. Алматы. Мектеп, 1973.
2.Атымов М. Идея және композиция. Алматы. Ғылым, 1990.
3.Современның словарь-справочник по литературе / сост. С.И.Кормилов. М., 2000.
4.Ахметов К.К.Әдебиеттануға кіріспе. Оқу құралы.-Қарағанды,2004.-331 б.
5.Хализев В.Е.Теория литературы. М., 1999.
6.Гегель Г-В.Ф. Эстетика. В 4-х томах. Т.3. М., 1971.
7.Классицизм и модернизм. Тарту, 1994.
8.Кулешов В. «Натуральная школа» в русской литературе. М., 1980.
9.Плеханов Г.В. Искусство и литература. М., 1948.
10.Атымов М. Қазақ романдарының порэтикасы. Алматы, 1975.
11.Ахметов З. Абайдың ақындық әлемі. Алматы, 1965.
12.Белинcкий В.Г. Әдеби сын мақалалары. Алматы, 1987.
13.Горький М. Әдебиет туралы. Алматы, 1984.
14.Добролюбов Н. Әдебиет туралы сын мақалалар. Алматы, 1955.
15.Дүйсенов М. Әдебиеттегі форма мен мазмұн бірлігі. Алматы, 1965.
16.Жұмалиев Қ. Стиль - өнер ерекшелігі. Алматы, 1966.
17.Кәрібозұлы Б. Сырлы сөз сипаты. Алматы, 1977.
18.Майтанов Б. Қазақ романдары және психологиялық талдау. Алматы, 1996.
19.Нұрқатов А. Абайдың ақындық дәстүрі. Алматы, 1966.
20.Исмақова А. Асыл сөздің теориясы. Алматы, 2009.
21.Чернышевский Н. Әдеби-сын мақалалар. Алматы, 1950.
22.Тимофеев Г.И. Основы теории литературы. М., 1971.
23.Байтұрсынов А. Ақ жол [Мәтін]. өлеңдер мен тәржімелер,
публицистикалар.мақалалар және әдеби зерттеулер: коркем эдебиет.- Алматы: жалын,
1991.- 464 б.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ
КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ
Педагогика факультеті
Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы
:
5В011700 – Қазақ тілі мен әдебиеті
мамандығы
Әдебиеттануға кіріспе
ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
АҚТАУ 2015
1. Оқитын пәннің сипаттамасы
«Әдебиеттануға кіріспе» пәні студенттердің қазақ әдебиетінен орта мектеп бағдарламасы бойынша меңгерген білімдеріне сүйенеді. Әдебиет тарихы мен әдеби-теориялық базалық теориялық білімдерін негізге ала отырып, әрі қарай тереңдете түседі. Пән бойынша тиісті әдебиеттерді оқи отырып, өз бетінше талдай алуы, кейбір пән мазмұнына қатысты туындайтын мәселелерде өзіндік пікірлері, көзқарастары қалыптасуы қажет.
2. Пәннің мақсаттары мен міндеттері
Пәнді оқытудың мақсаты - Студенттердің әдебиеттанудан білімдерін кеңейтіп, көркем мәтінмен жұмыс жасау, өлең құрылысын талдау машықтарын ұштау, әдеби процесс, әдеби ағым, бағыттар жөніндегі түсініктерін кеңейту
Пәнді оқытудың міндеттері: Студенттерді әдебиет әлемінің қыр-сырымен, жалпы өнердің ерекшеліктерімен таныстыру, әдебиеттің өзекті теориялық мәселелерін қазіргі ғылымның озық жетістіктері негізінде жан-жақты тарихи тұрғыдан қарастыру; Әдебиеттің ғылым ретіндегі негізгі зерттейтін мәселелерін зерделету; әдебиеттік көркемдік-идеялық мәнін, қоғамдық маңызын, даму заңдылықтары мен көркем туындыны бағалау, талдау принциптерін игерту; қазақ әдебиеттануының даму бағытын меңгерту.
Оқудан күтетін нәтижелер: Студенттер пәнді оқу барысында әдебиеттің теориялық мәселелерін меңгеріп шығады. Әдебиеттің өнер түрі ретіндегі ерекшеліктерімен танысып, көркем шығарманы идеялық, жанрлық, тілдік жағынан талдай білуге үйренеді.
Білу және түсіну: Пәнді оқу арқылы студенттер әдебиеттанудың теориясынан алған білімдерін кеңейте отырып, түсініктерін тереңдетеді.
Білімді қолдану және түсіну: Пәнді оқу арқылы студенттер алған білімдерін дипломдық, магистрлік диссертация дайындауда пайдалана алады.
Тұжырымдай білу: Пәнді оқу арқылы студенттер әдебиеттанудың теориясына қатысты күрделі мәселелерді шешуге, білімдерін қолданудың этикалық және әлеуметтік жауапкершілігін сезінуге, өз пікірлерін талқылауға ұсынуға дағдыланады.
Коммуникативтік қабілет: Пәнді оқу арқылы студент игерген білімдерін мамандар мен маман еместерге анық, айқын түсіндіру, олармен пікірталас жүргізу қабілетіне ие болады.
Оқу қабілеті: Пәнді игеру барысында студент пәнді меңгеру барысында қарастырылатын мәселелерді өз бетімен ашуға, ізденуге қабілетті болады.
3. Пәннің қысқаша мазмұны
«Әдебиеттануға кіріспе» пәні көркем әдебиеттің сыры мен сипатын, мәні мен маңызын анықтайтын ұғымдар жүйесін зерттейді. Ол студенттерге әдебиеттің теориялық заңдарын үйретіп, әдебиеттану ғылымының даму тарихынан хабардар етеді, әдебиеттің жанрлары мен әдеби үрдістің даму заңдылықтарын, әдеби-теориялық ұғымдарды меңгертуді мақсат етеді. Сөйтіп, болашақ сөз өнерінің мамандарын көркем әдебиет әлеміне енгізіп, көркем сөз табиғатын тануға жетелейді Курсты оқыту бір семестрге арналған. Барлық жүктеме мөлшері 90 сағат, оның ішінде аудиториялық жүктеме көлемі – 30 сағат, оның 15 сағаты дәріске, 15 сағаты тәжірибелік сабаққа арналған. Студенттердің білімін бағалау қорытындысы аралық, семестрлік бақылау, сондай-ақ, қорытынды бағалау емтихан түрінде жүргізіледі.
4. Тақырыптар мен оларды оқыту ұзақтығы:
4.1. Дәрістік сабақтар:
№№
р/с
|
Сабақтың тақырыптары [әдебиет № , §§…, беттері]
|
Көлемі,
сағаты
|
1
|
Әдебиет туралы ғылым мен оның салалары Н 1[43-52 бб.], Қ 4 [18-29 бб; 30-31 бб]
|
1
|
2
|
Әдебиет – сөз өнері. Өнер, әдебиет туралы ой-пікірлер Н1 [8-28бб], Қ4 [60-75 бб.] Н 1[60-61бб], Қ4 [30-42 бб.]
|
1
|
3
|
Әдебиеттің халықтығы. Н 1 [28-32 бб], Қ 4 [76-84 бб]
|
1
|
4
|
Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні. Н1 [150-158 бб], Қ 4 [107-116 бб]
|
1
|
5
|
Тақырып пен идея. Н 1 [158-176 бб.], 2 [295-339 бб.], Қ 4[137-140 бб.]
|
1
|
6
|
Көркем бейненің жасалу жолдары. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
7
|
Кейіпкер тілі. Ішкі монолог пен диалог. Н 1 [86-149 бб.], Қ4[(154-161 бб.]
|
1
|
8
|
Көркем шығарманың сюжеті пен композициясы. Н 1 [177-197 бб.], Қ [141-153 бб.]
|
1
|
9
|
Көркем шығарманың тілі.Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб].
|
1
|
10
|
Поэтикалық фигуралар (инверсия, арнау, қайталаулар) Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб]
|
1
|
11
|
Өлең құрылысы. Н1 [249-293 бб.], Қ 4 [175-184 бб]
|
1
|
12
|
Ұйқас, оның түрлері Н1 [249-293 бб.], Қ 4 [175-184 бб]
|
1
|
13
|
Әдебиеттің тектері мен түрлері: 1 [295-338 бб.], Қ 4 [214-235 бб.]
|
1
|
14
|
Әдеби процесс Н 1 [226-252 бб.], Қ 4 [203-213 бб.]
|
1
|
15
|
Көркемдік әдістер.Әдеби бағыт, ағымдар. Әдеби стиль жайлы ұғым.. Н 1 [339-345 бб.], Қ 4 [245-247 бб.]
|
1
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
4.2. Тәжірибелік сабақтар:
№№
р/с
|
Сабақ тақырыбы [әдебиет №, §§, беті]
|
Көлемі, сағаты
|
1
|
Әдебиет тарихы, әдебиет теориясы, әдебиет сыны-әдебиет салалары Н1[43-52 бб.], Қ 4 [18-29 бб; 30-31 бб]
|
1
|
2
|
Әбу Насыр әл- Фарабидің, Ш.Уәлихановтың әдебиет, өнер туралы еңбектері Н 1[60-61бб.], Қ4 [30-42 бб.]
|
1
|
3
|
Халықтық ұғымының әр кезеңдегі әдебиеттегі көрінісі. Әдебиеттің халықтығы, ұлттық сипаты жайлы ой-толғамдар. Н 1 [28-32 бб.]; Қ 4 [ 76-84 бб.]
|
1
|
4
|
Мазмұн мен пішін бірлігі - көркемдіктің шарты. Көркем туындыны мазмұн мен пішін бірлігі тұрғысынан қарастырудың әдебиет теогриясының негізгі принципі екендігі. Н1 [150-158 бб]; Қ 4 [107-116 бб]
|
1
|
5
|
Көркем шығармадағы тақырып пен идеяның бірлігі. Идеяның түрлері: негізгі (өзекті) идея және объективтік идея. Басты және қосалқы тақырыптар, олардың өзара байланысы. Н 1 [158-176 бб.], 2 [295-339 бб.], Қ 4[137-140 бб.]
|
1
|
6
|
Көркем бейненің әдіс тұрғысынан (реалистік образ, романтикалық образ), тек тұрғысынан (эпикалық, лирикалық, драмалық), тәсіл тұрғысынан (юморлық, сатиралық, трагедиялық, т.б.) жіктелуі, ерекшеліктері. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
7
|
Көркем бейненің жасалуында қолданылатын негізгі суреттеу тәсілдері. Н 1 [86-149 бб.], Қ4 [154-161 бб.]
|
1
|
8
|
Композиция мен сюжеттің бірлігі мен айырмашылығы. М.Горький сюжет туралы. Композицияның сюжеттен тыс элементтері: пролог, эпилог.Н1[170-173бб]
|
1
|
9
|
Тілдің тура және ауыспалы мағынада қолданылуы. Тропалар және оның түрлері: эпитет, теңеу, метафора, символ, т.б. Олардың жасалу жолдары мен көркемдік қызметі. Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб.]
|
1
|
10
|
Поэтикалық фигуралар: инверсия, арнаулар мен қайталаулар. Н 1 [198-225 бб.], Қ 4 [162-175 бб.]
|
1
|
11
|
Абай өлең туралы. Өлең жүйелері, оның халықтың тілдік жүйесімен байланыстылығы. Метрикалық, силлабикалық, силлабо-тоникалық, тоникалық өлең жүйелері. 4 [208-217 бб.], Қ 8 [104-189 бб.]
|
1
|
12
|
Қазақ өлеңіндегі дәстүрлі ұйқас түрлері. 4 [208-217 бб.], Қ 8 [104-189 бб.]
|
1
|
13
|
Әдебиеттің үш текке (эпос, лирика, драма) бөлінуі, оның өмір шындығын бейнелеу тәсілінің ерекшелігіне байланыстылығы. 1 [295-338 бб.], Қ 4 [214-235 бб.]
|
1
|
14
|
Әдеби процестегі жазушылар мен сыншылардың рөлі. Н 1[346-361 бб.], Қ 4 [270-287 бб.]
|
1
|
15
|
Көркемдік әдіс негізінің дүниетаным екендігі. Аристотель, В.Г.Белинский көркемдік әдіс жайында. Н 1 [346-361 бб.], Қ 4 [270-287 бб.]
|
1
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
4.3. Зертханалық сабақтар (типтік оқу бағдарламасында қарастырылмаған)
5. Өзіндік жұмыс тапсырмалары
1.Әдебиеттің танымдық және тәрбиелеушілік міндеттері
2.Әдебиет туралы ғылым мен оның салалары. Әдебиет туралы ғылым жайындағы ой-пікірлер.
3.В.Г.Белинскийдің сын мақалалары
4.Қазақ әдебиеттану ғылымының туу, даму тарихынан.
5.Әдебиеттің өнер түрі ретіндегі ерекшелігі мен басты сипаттары
6.М.Әуезов Абайдың халықтығы туралы. Ойшылдар халықтық туралы
7.Өнердегі типтілік мәселесі, типтендіру процесі. Тип және прототиптің арақатынасы.
8.Портреттік тәсіл және оның түрлері. Психологиялық портрет.
9.Ішкі монолог пен диалог.
10.Көркем әдебиет тілінің, яғни поэтикалық тілдің ерекшеліктері, оған қойылатын талаптар. Л.Толстой, М.Шолохов, Ғ.Мүсірепов, т.б. жазушы тілі туралы. Жазушының тіл байлығын игеру жолдары.
11.Шығарманың жанрлық ерекшелігі және тілі.
12.Қазақ әдебиетіндегі дәстүр жалғастығы. М.Әуезов, А.Нұрқатов, М.Қаратаевтар әдеби дәстүр мен жаңашылдық туралы.
13.Аристотель, Гегель, В.Г.Белинский, А.Байтұрсынов әдебиеттің тектерге, түрлерге (жанрларға) бөлінуі жайында.
14.В.Г.Белинский, А.Байтұрсынов лирика туралы. Лирикалық қаһарман.
15.Драматургия және театр.
16.В.Г.Белинский драмалық поэзия жайлы.
17.А.Байтұрсынов, М.Әуезов драманың ерекшеліктері туралы.
18.Қ.Жұмалиев стиль туралы.
19.Көркем бейненің жасалу жолдары
20.Сюжет пен композиция - шығарма құрылысының көркем жинақталуы
21.Көркем шығарманың суреттегіш және көркемдік құралдары
22.Қазақ өлеңінің құрылысы
23.Әдеби процесс – көркемдік ойлаудың даму жолы
24.Әдебиеттің тектері мен түрлері.
25.Әдеби стиль жайлы ұғым. Көркемдік әдістер.
26.Қазақ әдебиетіндегі бағыт, ағымдар
27. Н.А.Добролюбов, Н.Г.Чернышевский, т.б еңбектеріндегі сынның дамуы
28. А.Байтұрсынов сөз өнері туралы.
29.Көркем әдебиет пен өнердегі шарттылық мәселесі.
30.Әдеби процестегі көрнекті жазушы мен талантты сыншының орны.
31.Қазақ әдебиетіндегі дәстүр жалғастығы.
32.М.Әуезов, А.Нұрқатов, М.Қаратаевтар әдеби дәстүр мен жаңашылдық туралы.
33. Стильдің жеке жазушыға тән шығармашылық ерекшелік екендігі.
34.Қ.Жұмалиев стиль туралы.
6. Кеңес беру уақыты
32 ш/а, С-206 «Қазақ тілі мен әдебиеті» кафедрасы, кафедраның телефоны: 50-71-35.
Кеңес беру уақыты: жұма 10-00 – 12-00.
7. Білім алушылардың білімін тексеру кестесі
Баға туралы ақпарат студенттің тапсырған жұмыстарына (білім деңгейі, тапсырмаларды орындау деңгейі, бақылау тапсырмаларындағы жауаптары, емтиханға дайындығы т.б.) қарай белгіленеді. Студенттің білімі, қабілеті төмендегі жүйе бойынша бағаланады:
Ұпайд. пай.
қат. %
|
Әріптік жүйе бойынша баға
|
Ұпайд. сандық қ.
|
Дәстүрлі
|
95-100
|
А
|
4
|
өте жақсы
|
90-94
|
А-
|
3,67
|
85-89
|
В+
|
3,33
|
Жақсы
|
80-84
|
В
|
3
|
75-79
|
В-
|
2,67
|
70-74
|
С+
|
2,33
|
Қанағаттанарлық
|
65-69
|
С
|
2
|
60-64
|
С-
|
1,67
|
55-59
|
D+
|
1,33
|
50-54
|
D-
|
1
|
0-49
|
F
|
0
|
Қанағаттанғысыз
|
8. Білім алушылардың білімін бағалау өлшемдері, оқытушының талаптары
«Әдебиеттануға кіріспе» пәнін меңгеруде студенттердің сабаққа мұқият қатысып, тақырыптарға толыққанды дайындалулары талап етіледі. Ол үшін, ең алдымен сабаққа қатысып, аудиториядағы берілген тапсырмаларды тиянақты уақытында орындап, тақырыпқа қатысты зерттеу еңбектермен, қосымша оқуға тиісті әдебиеттермен үнемі танысып отыру қажет.
Осы мақсатқа сай оқытушы студентке төмендегідей талаптар қояды. Олар, негізінен:
Сабаққа кешікпеу, себепсіз сабақтан қалмау;
Пән бойынша берілген дәрістерді толық жазып алу және соның негізінде дайындалу;
Жоспар бойынша әр тақырыпты өткеннен кейін, ұсынылатын әдебиеттермен жете танысып, қажетті деген тұстарын жүйелі жазып отыру;
СӨЖ және СОӨЖ тапсырмаларын уақытында әрі тиянақты орындау;
Студеттердің өздік жұмастарын – реферат, баяндама, т.б. кешіктірмей тапсыру;
Емтихан, сынақ жұмыстарына кешікпей келу;
Себепсіз сабақтан қалғанда анықтама талап етілетіндігі, нақты дәлел болмаған жағдайда қатаң шара қолданылатындығын назарда ұстау.
9. Әдебиеттер тізімі
9.1. Негізгі әдебиеттер
1.Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. Алматы, 1965.
2.Қабдолов З. Сөз өнері. Алматы, 2002.
3.Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш // Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1991.
4.Қабылов Ә. Әдебиеттануға кіріспе. Алматы, 2010.
5.Кәкішев Т. Қазақ әдеби сынының тарихы. Алматы, 1994.
6.Мақпыров С. Адамтану өнері. Алматы. Арыс, 2009.
7.Гуляев Н. Теория литературы. М.,1977.
8.Поспелов Г. Теория литературы. М., 1978.
9.Хазагеров Г.Г., Лобанов И.Б. Основы теории литературы. Ростов на Дону, 2009.
10.Әдебиеттану. Терминдер сөздігі. Алматы, 1998.
9.2. Қосымша әдебиет:
1.Ахметов З. Өлең сөздің теориясы. Алматы. Мектеп, 1973.
2.Атымов М. Идея және композиция. Алматы. Ғылым, 1990.
3.Современның словарь-справочник по литературе / сост. С.И.Кормилов. М., 2000.
4.Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. М., 1975
5.Хализев В.Е.Теория литературы. М., 1999.
6.Гегель Г-В.Ф. Эстетика. В 4-х томах. Т.3. М., 1971.
7.Классицизм и модернизм. Тарту, 1994.
8.Кулешов В. «Натуральная школа» в русской литературе. М., 1980.
9.Плеханов Г.В. Искусство и литература. М., 1948.
10.Атымов М. Қазақ романдарының порэтикасы. Алматы, 1975.
11.Ахметов З. Абайдың ақындық әлемі. Алматы, 1965.
12.Белинcкий В.Г. Әдеби сын мақалалары. Алматы, 1987.
13.Горький М. Әдебиет туралы. Алматы, 1984.
14.Добролюбов Н. Әдебиет туралы сын мақалалар. Алматы, 1955.
15.Дүйсенов М. Әдебиеттегі форма мен мазмұн бірлігі. Алматы, 1965.
16.Жұмалиев Қ. Стиль - өнер ерекшелігі. Алматы, 1966.
17.Кәрібозұлы Б. Сырлы сөз сипаты. Алматы, 1977.
18.Майтанов Б. Қазақ романдары және психологиялық талдау. Алматы, 1996.
19.Нұрқатов А. Абайдың ақындық дәстүрі. Алматы, 1966.
20.Исмақова А. Асыл сөздің теориясы. Алматы, 2009.
21.Чернышевский Н. Әдеби-сын мақалалар. Алматы, 1950.
22.Тимофеев Г.И. Основы теории литературы. М., 1971.
Пәннің жетекші оқытушысы:
Бүркітбаева Анар Сайынқызы: 406 кабинет. mega.burkitbaeva@mail.ru ___________
Достарыңызбен бөлісу: |