Шаңырақ көтеру. Шаңырақ көтеру (салт). Жас отаудың алғаш рет
шаңырағын көтерудің өзі қазақ үшін тағы бір қызықты, ерекше сәт.
Мұны қазақ салт
-
дәстүрін жетік білетін белгілі этнограф жазушы Ахмет
Жүнісұлы былай деп жазған: «.... қазақта отаудың шаңырағын кез
-
келген адам көтермейді. Бұған баласы көп, кәрі күйеу керек. Оны қос
атпен болса да алғызады. Ыңғайлы жер болып, отау өте үлкен болса
кәрі күйеу шаңырақты аттың үстінде тұрып көтереді. Бұл
еңбегіне ол не
ат мінеді, не түйе жетектейді. Бұған малды отауды көтерткен жақ
береді. (А.Жүнісов «фәниден бақиға дейін»). Әдетте киіз үйдің
шаңырағын ер адамдар көтереді. Ал, жас отаудың шаңырағын кәрі
күйеуге көтертуде үлкен мән, ырым бар. Өйткені «жасы үлкен күйеу»
қашанда елге сыйлы және тілектес адам. Және күйеу қартайған сайын
жұртына қадыры, сыйы арта түседі. Қазақ елі осы жолдан әлі айрылған
жоқ. Кәрі күйеу келсе, ауылдың үлкен кішісі, еркек әйелі онымен бір
қағыспай, қажаспай қалмайды. Оның шаңырақ көтеруінде де осындай
терең сыйластық бар.
