Қазақстан республикасы білім және ғылым
жүктеу/скачать 1,04 Mb.
|
Латин
- Бұл бет үшін навигация:
- Перфект жүйесі (аяқталған шақ)
- 2. Рай (modus)
- Көптеу (numirus)
| Етістіктің (verbum) грамматикалық катeгориялары: 1. Шақ (tempus):
> Инфект жүйесі (аяқталмаған шақ) Praesens (осы шақ) Imperfectum (өткен шақтың аяқталмаған түрі) futurum primum (келер шақтың бірінші түрі - бірінші келер шақ) > Перфект жүйесі (аяқталған шақ) Perfectum (аяқталған өткен шақ) Plusquamperfectum (өткен шақтағы бір іс-әрекеттен бұрын болып кеткен іс-әрекетті білдіретін өткен шақтың түрі) • futurum secundum (келер шақтың екінші түрі - келер шақта болуы и тиісті бір іс-әрекеттен бұрын болатын іс-әрекетті білдіреді) 2. Рай (modus): ашық рай — indicativus; шартты рай — conjunctivus; бұйрық рай ~ imperativus. 3. Етіс (genus): ырықты — activum; ырықсыз - passivum. 4. Жақ (persona): — бірінші - prima; -- екінші - secunda; -- үшінші - tertia. Көптеу (numirus): -- жекеше — singularis; --көпше — pluralis. Жіктеу (conjugatio): -- бірінші - prima; -- екінші - secunda; үшінші - tertia; төртінші - quarta. Латын тіліндeгі етістіктер жіктелуінің төрт түрі бар. Олар бір-бірінен түбірінің соңғы дыбысы арқылы ажыратылады. I жіктеудің етістіктерінде созылыңқы -а; II жіктеудің етістіктерінде созылыңқы -е; етістіктерінде дауыссыз (leg-) немесе қысқа — и; жіктеудің етістіктерінде созылыңқы — і болып келеді. Жіктеудің түрі I, II, IV етістіктердің түбірінен -ге жалғауын, ал III жіктеуден -ere (етістіктік сөздік формасында re -нің алдында тұрған –е қысқалық белгісімен көрсетілгендіктен, -еrе жалғауы алынады) алып тастаумен анықталады: Signa-re I - белгілеу Misce-re II - араластыру Solv-ere III - еріту Nutri -re IV - азықтандыру; жүктеу/скачать 1,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|