Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев


Жасуша – тірі ағзаның құрылымдық бірлігі



Pdf көрінісі
бет7/223
Дата21.12.2021
өлшемі1,75 Mb.
#104464
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   223
Байланысты:
turtabaev-biohimia

1.1. Жасуша – тірі ағзаның құрылымдық бірлігі
Барлық тірі ағзалар жасушалардан тұрады. Бұл пікірді 1838 
жылы М. Шлейден жəне Т. Шванн постулат түрінде дəлелдеді. 
Тірі ағза жасушаларында барлық химиялық процестер жүріп жа-
тады. Жасушаның қызметін фабрика қызметіне теңеуге болады.
Құрылысы мен атқаратын қызметіне қарай жасушаларды екі 
класқа бөледі. Құрылысы қарапайым болатын жасушалар про-
кариоттар, олардың негізгі қасиеттерін бактериялар мысалынан 
қарауға болады. Бұлардың құрылысы қарапайым, кіші өлшемді. 
Бактериялар қажетті энергияны қоршаған ортадан алады жəне 
бұлар үшін энергияның қайнар көзі – глюкоза.
Жасушалардың екінші класы
  –
 эукариоттық жасушалар. 
Бұ 
лардың мөлшері прокариоттардан 10-15 есе үлкен болады. 
Эукариоттардың жасушаларында түрлі функция атқаратын орга-
неллалар бар: ядро, митохондриялар, пероксисомалар, лизосома-
лар, Гольджи аппараты, цитоплазма, эндоплазмалық тор, рибосо-
малар, хлоропластар, биологиялық мембраналар.
Жасушалардың барлығы қабықшамен – жарғақшамен қап-
талған. Жарғақшаның белокты қабаты амин қышқылдардың, 
көмірсулардың жəне жасушадағы өзге де заттардың сыртқы жəне 
ішке тасымалдануын қамтамасыз етеді. 
Цитоплазма - барлық жасушаларда болатын сұйық зат. 
Ядро дегеніміз – бұл жарғақшалы органелла. Оның ішінде 
ядрошырын сөлі – кариоплазма болады. Ядрошырын сөлінің 
ішінде ядрошық жəне ДНҚ-дан құралатын хромосомалар жүзіп 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   223




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет