Ќазаќстан республикасы


КУРС БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР



бет9/38
Дата05.02.2022
өлшемі0,66 Mb.
#7722
түріСеминар
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   38
2. КУРС БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
2.1 Курстың тақырыптық жоспары
Барлығы (кредит)- 2



р/с

Пәннің тақырыптары

Дәріс

Семинар

ОСӨЖ

Рейтинг

1

Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.

2










2

Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.

1










3

Ғұрып фольклоры және тұрмыс салт жырлары.

1

2

1




4

Мақал-мәтелдер.

1

1

1

1,1

5

Жұмбақ, жаңылтпаш, өтірік өлең.

1

1

1




6

Шешендік сөздер.

1

2

2

2

7

Аңыздар.

1

1

1




8

Ертегілер.

1

1

2

1

9

Эпостық жырлар.

2

2

2

2

10

Тарихи жырлар.

1

2

2

2

11

Айтыс өнері және қазіргі қазақ поэтикасы.

2

2

2




12

Балалар фольклоры және бала тәрбиелеу ғұрыптары.

1

1

1




Барлығы

15

15

15

8,1



2.2. Дәріс сабақтарының тезисі
1-дәріс: Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.
«Халық әдебиеті», «Фольклор», «Ауыз әдебиеті», «Халық поэзиясы», «Халық сөз өнері» деген атаулардың ерекшеліктері. Фольклортанудың тіл, этнография, тарих, философия, музыкамен байланысы. Фольклордың пайда болуы, жанрлар ме түрлері. Фольклордың көп қырлы болмыс-бітімі, әдет-ғұрыппен байланысы. Ауызша сөз өнерінің синкреттік сипатының басым болуы мен вариантты болып келуі. Фольклор халықтың үміт арманын, тарихи-әлеуметтік құбылыстар туралы түсінігі мен бағасын көрсететіндігі. Танымдық, тәрбиелік, эстетикалық қызметттері.
Әдебиеттер:1-7,29,31,34,43,52,55.
2-дәріс: Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.
Қазақ фольклорының қалыптасуы өте ұзақ та күрделі процесс. Рулық қоғамдағы фольклор үлігілеріне миф, еретегі, аңыз, әпсана, бақсы сарыны, арбау, байлау өлеңдері т.б. жанрларды жатқызамыз. Бұл дәуірде қалыптасқан халық қазынасы халықтық дүниетанмның ең ерте дәуірлерінегі зороастризм, шаманизм, анимизм, тотемизмге байланысты туып қалыптасқан. Қазақ эпостарының осы күнгі бастамалары ерте замандардағы патриархалдық рулық құрылыс кезінде қалыптасқан. Эпос жанрының ішінде көне эпос дәл осы дәуірдің көркем мұрасы. Орта ғасырлардағы фольклор үлгілеріне батырлық эпос, ғашықтық эпос, ертегі, аңыз, әпсана жанрлары жатады. Түркі қағанаты, орта ғасыр, қазақ хандығы кезіндегі ауыз әдебиетінің дамуы. Түркі жазба ескерткіштері, ақындық, жыраулық поэзияның фольклорға ықпалы зор болды. Фольклордың ең өзекті тақырыбы- елдік пен ерлікті жырлау. Қазақ халқының жоңғарларға қарсы ерлік күресі фолшьклорда кеңінен сөз болды. Қазақстанның Ресейдің боданы болуына байланысты фольклорда жаңа тақырыптар пайда болды. 1916ж. ұлт-азаттық көретіліс, 1941-45ж.ж. ІІ Дүниежүзілік соғысы арнау, жоқтау, сәлем хат, қоштасу тәрізді лирикалық жыр жанралрының қайта жаңғырған кезеңі еді. ІІ Дүнижүзілік соғыс кезіндегі халық поэзиясы. Қазақ фольклорының зерттелу тарихы және фольклористика ғылымының тарихы.
Қазақ ауыз әдебиетін зерттеу шын мәнінде бірнеше ғасырлық тарихы бар келелі іс. Қазақ фольклоры туралы ғылым ХУІІІ ғ. қалыптаса бастады. ХІХ ғ. І жартысында қазақ фольклорының этнографиялық бағытта зерттелді. ХХғ. бас кезіндегі қазақ фольклоры жаййында мәселелр көтеріліп, газет-журналдарда халық мұрасын жинау, зерттеу, бағалау хақында пікірлер айтылды. (А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ш.Құдайбердиев, М.Ж.Көпеев, С.Сейфуллин, М:Әуезов, С.Мұқанов т.б.) 30ж.ж. кеңестік дәуірдергі халық творчествосын зерттеу одақтық көлемде қолға алына бастады. М.Әуезовтің «Қазақ халқының эпосы мен фольклоры»(1939), С.Мұқановтың «Батырлар жыры» (1939), Қ.Жұмалиевтің «Халық поэмалары» (1939), Ә.Марғұланның «Қазақ эпосын тудырған мотивтер» (1939) т.б. еңбектері жарияланды. 40-50ж.ж. қазақ фольклорының жанрларын монографиялық көлемде зерттеу қолға алынды. 70-80ж.ж. қазақ фолклортану ғылымының үлкен белесті кезеңі болды. Ғылымға Р.Бердібаев, С.Қасқабасов, Е.Тұрсынов, Б,Абылқасымов, Ш.Ыбыраев, Б.Адамбаев, Ә.Қоңыратбаев сынды ғалымдар келді. Қазақ фольклорының поэтикасы, тарихилығы, эстеткиасы т.б. өзекті мәселелер зерттеу нысанасына алынды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   38




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет