ойлаймын, демек, өмір сүремін
(лат. – Cogito ergo sum) де-
ген қорытындыға келуге болады. Декарттың ойынша, бұл тұжырымға
күмәндануға болмайды, өйткені ол түсінікті, айқын, ашық. Мыса-
лы, егер мен ойлау қабілетімнен айырылсам, ол жағдайда менің өмір
сүруімнің дәлелі де тез ғайып болар еді.
Р.Декарт адамның ойлау үдерісін өзгеше кең түсінеді: адамдар
қабылдайды, түсінеді, түйіндейді, теріске шығарады, сезеді, қиялдайды
және т.б., тіпті адамның ұйықтап жатып көрген түсі де ойдан туады.
Адамның танымдық белсенділігі идеялардың үш тобынан тұрады.
Біріншісі біздің
сезімдеріміздің
сырттан қабылдаған идеяларынан
құралады. Мысалы, Күн, Ай, ағаш идеясы және т.с.с.
Екінші топты
ақылдың
өзінің идеялары құрайды. Олар сырттан
қабылданған идеялардың өзгеруі нәтижесінде пайда болады.
Үшінші топ
туа біткен
идеялардан тұрады. Адам оларға ақыл-
парасаттың түйсігі арқылы жетеді. Ал бұл жерде оның жәрдемшісі –
Достарыңызбен бөлісу: |
