Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі «Talap» коммерциялық емес акционерлiк қоғамы абиева г. С., Молдаш ы.Ә., Мауленова б. Т

155
1 — қазандық, 2 — негізгі тіреуіш, 3 — кеңейту ыдысы, 4, 7 — 
магистраль, 5 — жылыту аспаптары, 6 — Қос реттеу краны, 8 — сорғы, 9-
құю құбыры 
Сурет 113- Екі құбырлы гравитациялық су жылыту жүйесінің сұлбасы. 
Қазандықтан су басты бағана бойынша жоғары көтеріледі және беруші 
магистраль бойынша беруші бағанға, ал одан кейін келтірулер бойынша 
жылыту аспаптарына түседі. Аспаптардан су кері келтірулер және бағандар 
бойынша кері магистральдарға солар арқылы қайтадан қазандыққа
жылжиды. Мұндай жүйе — тұйық деп аталады, себебі беретін және кері 
магистральдардағы су басты бағаннан алыс, тұйықтағы бағанға қарама-қарсы 
бағытта қозғалады.
Жүйе, құю құбырымен жуғышқа қосылған кеңейту ыдысымен және 
жүйені сумен толтыру үшін қол сорғысымен жабдықталған. Аспаптарға
жалғау құбырларына қос реттеу крандары орнатылған. 
Төменнен тартылған екі құбырлы гравитациялық жүйе жоғарыдан 
тартылған жүйеден ерекшеленеді, өйткені беруші магистраль кері 
магистральдің жанында орналасады және су беру көтергіш бағандар арқылы 
жылыту құрылғыларына төменнен жоғары қарай жылжиды, содан кейін 
жоғарыдан тартылған жүйелердегідей, кері көтергіштер арқылы 
құрылғылардан кейін кері магистральға, содан кейін қазандыққа оралады. 
Пәтердегі
 
су
 
жүйелері
- бір немесе бірнеше пәтерлерді, бір қабатты 
жеке құрылыс үйін жылыту үшін қызмет ететін гравитациялық жүйелер. Бұл 
жүйе жылу берудің ілеспе қозғалысы бар, өйткені Т1 және кері Т2 
магистральдарында су бір бағытта қозғалады. 3 кеңейту багы негізгі тірекке 
орнатылады (Сур.114). 

156
1 — қазан, 2 — конвекторлар, 3 — кеңейту ыдысы, 4-түсіру краны 
Сурет 114- Жылу тасымалдағыштың ілеспе қозғалысы бар пәтерлік 
сумен жылыту жүйесі 
Ауаны еркін шығару және жүйеден суды жіберу үшін беруші және кері 
магистральдар құбырдағы қозғалыс бағыты бойынша еңіспен төселеді. 
Гравитациялық 
жылу 
жүйелері 
жұмыста 
сенімді, 
жылу 
тасымалдағышты айдау үшін электр энергиясын қажет етпейді. Алайда, 
мұндай жүйелерді қысқа қашықтықта ғимараттар үшін және егер 
орталықтандырылған жылумен жабдықтау болмаса және оның құрылғысы 
болмаса қолдануға болады. Гравитациялық жылыту жүйелерінің жұмыс істеу 
радиусы қазандықтың ортасынан төменгі жылыту құралының ортасына дейін 
кемінде 3 м қашықтықта 30 м аспауы тиіс. Пәтер жылыту жүйелерінде суды 
қарқынды салқындатуды ескере отырып, жылу өткізгіштерінде жылу 
генераторы мен жылыту құралдарын бір деңгейде орнатуға болады. 
Жасанды
 (
сорғы
) 
су
 
айналымы
 
бар
 
жылыту
 
жүйелері
гравитациялық 
жүйелерден судың мәжбүрлі айналымын қамтамасыз ететін сорғының 
(элеватордың) болуымен ерекшеленеді. Нәтижесінде осы жүйелердің әрекет 
ету радиусы едәуір артады, құбырлардың диаметрлері мен жалпы жүйенің 
құны қысқарады, сондай-ақ жүйелерді жылу тасымалдағыштың жоғары 
параметрлерімен жылу станцияларына қосу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. 
Сорғыны пайдалану гравитациялық салыстыра отырып, жылыту 
жүйесінің құрылымдық шешіміне өзгерістер енгізеді. Осылайша, ауа су 
жылыту сорғы жүйесінде кеңейткіш ыдыс арқылы емес, әуе желілері, ауа 
жинағыштар және ауа крандары арқылы шығарылады. 

157
Жүйеде тұрақты қысым жасайтын және сонымен қатар, қыздыру 
кезінде ұлғаятын су көлемін қабылдайтын кеңейтілген ыдыс сорғы 
алдындағы кері магистральға қосылады. Кеңейту ыдысы түбінің белгісі 
жүйенің ең жоғары нүктесінен кемінде 800 мм жоғары болуы тиіс. 
Егер ашық кеңейту ыдысы бір жылумен жабдықтау көзіне қосылған 
ғимараттар тобына қызмет көрсететін болса, оны ең жоғары ғимаратта 
орнатады. Бұл ретте кеңейту және айналмалы құбырлар топтан кез келген 
ғимарат ажыратылғанда кеңейту ыдысы ажыратылмайтындай етіп 
жалғанады.
Аудандық жылумен жабдықтау кезінде температурасы 100 °C жоғары 
су пайдаланылғанда немесе ғимараттар тобының, сондай-ақ магистральды 
сыртқы жылу желілерінің қосылатын жылыту жүйелерінің сыйымдылығы 
үлкен болса, кеңейту ыдысы сол функцияларды орындайтын қоректендіргіш 
құрылғымен ауыстырылады. 
Қазіргі уақытта 2, 3 тік тіреуіштер (Сур. 115) пайдасыз жылу шығынын 
азайту үшін ғимараттың ішкі қабырғаларының бойымен орналастырылады. 
Сыртқы қабырғаларда орнатылған 6 жылыту құралдары пәтердің 
еденіне төселетін 4 жылу құбырларының көмегімен 1 тарату тарағына 
қосылады. Жылу өткізгіштердің бұл сұлбасы сәуле деп аталады. 5 жылу 
құбырлары сыртқы коррозиядан қорғалған болаттан немесе ыстыққа төзімді 
полимерлерден дайындалады. 
 
1 — гребенка, 2 — беруші тіреуіш, 3 — кері тіреуіш, 4 — жеткізуші 
жылу құбырлары, 5 — едендік жылу құбырлары, Б-жылыту құралдары 
Сурет 115- Ішкі қабырғалардың жанындағы тік бағандардан жылу 
құбырларын ажыратудың сәулелік сұлбасы: 

158
Одан әрі үй-жайларды әрлеу кезінде еденде орналасқан жылу 
құбырлары бетонмен құйылады және паркетпен, линолеуммен немесе 
арнайы жабынмен жабылады. Бұл ретте сыртқы қоршаулар арқылы олардың 
жылу шығыны іс жүзінде жойылады және жылу берудің едендік жүйелерін, 
мысалы вестибюльдерде, кіреберістерде және т. б. монтаждау мүмкіндігі 
қамтамасыз етіледі. 

жүктеу/скачать 12,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: