Қазақстан республикасының білім жєне ғылым министрлігі

25 
Эссе тақырыптары: 
-
Нарық шаруашылық нысаны ретінде; 
- Монополия әрдайым экономикалық дамуға кедергі бола бермейді; 
- Нарықтағы бәсекелестік және монополия, монополиялық билікті бағалау; 
- Бәсекелестік пен монополия-артықшылықтары мен кемшіліктері; 
- Менің нарықтық экономика туралы түсінігім. 
Құрылымдық логикалық схеманы аяқтаңыз: 
 
 
 
Кейс: 
Жиналмалы велосипедтер өзекті, сәнді тауар болғанына қарамастан, 
олардың бөлшек саудасын дамыту қиын міндет болып табылады. Strida 
велосипедтерінің қазақстандық дистрибьюторының саясаты баға бәсекелестігіне 
тыйым салу болып табылады, сондықтан дүкен сатып алушыларды тартудың 
бағалық емес әдістеріне ғана сене алады. 
Велосипедтер маусымдық тауар болып табылады: Қазақстанның көптеген 
өңірлерінде сырғанау сәуір-мамырдан қазанға дейін мүмкін, жаңа маусымды сату 
наурыздан басталады. Сондықтан тар ассортимент жыл бойына кірісті 
қамтамасыз ете алмайды. 
Жаңа маусымға велосипедтерге тапсырыс беру алдын-ала жасалуы керек, 
күзде, валюта бағамы да, клиенттердің сатып алу қабілеті де, бәсекелестердің 
тапсырыс көлемі де, велосипед нарығындағы көңіл-күйдің өзгеруі де белгісіз. 
Strida велосипедтері арзан емес: олардың бағасы 1-ден басталады 
Нарық 
механизмінің 
негізгі 
элементтері 
? 
? 
? 
? 
Бәсекелестік түрлері 
? 
? 
? 

26 
Бөлшек бизнесті стратегиялық дамыту мәселесі де өте қиын. 
Велосипедтерге алдын-ала тапсырыс беру үшін келесі маусымның сатылымын 
қалай болжауға болады? Велосипедтің бір маркасын жылжытуға көңіл бөлуге 
бола ма, әлде ассортиментті кеңейту қажет пе? Тек интернет-дүкен ғана жасай ала 
ма, әлде интернет арқылы сатылымдарды міндетті түрде офлайн дүкен қолдауы 
керек пе? Егер осы ерекше өнімнің өмірлік циклі қысқа болса, қалай жоғалмауға 
болады? 
Кейс сұрақтары: 
1. Strida бренді үшін бәсекелестік талдауға бәсекелестердің қандай түрлері 
қосылуы керек? Бәсекелестер туралы қандай ақпарат жинау керек? Қалайша? 
2. Жарнамалық материалдарда Strida велосипедтерінің бәсекелестік 
артықшылықтары қандай? 
3. Әлеуметтік желілердегі интернет-дүкенді жылжытудың тиімділігін 
арттыру үшін бенчмаркингтік зерттеулерді қалай қолдануға болады? Оффлайнда 
жылжыту үшін? 
4. Белгілі бір қаладағы велосипедтерге сұраныстың ұзақ мерзімді даму 
тенденцияларын болжау үшін қандай ақпарат көздеріне назар аудару керек? Strida 
велосипедтерін сатудың өсуіне қандай факторлар әсер етуі мүмкін? 
5. Бенчмаркинг бизнесті одан әрі стратегиялық дамыту үшін идеяларды 
іздеуге ықпал ете ала ма? 
6. Бөлшек және интернет - дүкеннің тағы қандай экономикалық процестері 
бенчмаркинг объектісі бола алады? Қандай бенчмаркингтік серіктестерді тарту 
орынды? 
 Тапсырмалар:
1. Төмендегі мәлімдемелерді екі топқа бөліңіз: 
а) күнкөріс шаруашылығын сипаттайтын; 
б) тауар шаруашылығын сипаттайтын. 
Бекіту: 
1. Еңбек процесі дәстүрлі әдет-ғұрыптарға, жеке қауымдастық шеңберіндегі 
мәжбүрлі экономикалық қатынастарға негізделген. 
2. Өндіріс меншік иесінің жеке жұмысына да, оның жалдамалы жұмыс 
күшін қолдануына да негізделген. 
3. Өндіріс процесі өндірушілердің өздері тұтынуы үшін қажет өнімнен 
артық қосымша өнім бермейтін өнімділігі төмен еңбек құралдарын қолдана 
отырып жүргізіледі. 
4. Қоғамның жедел экономикалық прогресі еңбек өнімділігінің жоғары өсу 
қарқынының және өнім ассортиментінің серпінді кеңеюінің салдары болып 
табылады. 
5. Өндірілген өнім меншік иесіне тиесілі және нарықта еркін сатуға 
арналған. 
6. Экономикалық эволюция өте баяу жүреді, жекелеген жетілдірулер мен 
қайта құрулар ғасырлар бойы жасалуы мүмкін. 

27 
 
2. Төмендегі жағдайлардың әрқайсысында ақша қандай функцияны 
атқаратынын анықтаңыз: 
а) банктегі депозиттік шот; 
б) салық төлеу; 
в) базардан көкөніс сатып алу; 
г) банктің алтын-валюта резервтерін қалыптастыруы; 
д) дүкенде сатылатын тұрмыстық техниканың прайс-парағы; 
е) студенттік асханадағы бағалары бар мәзір. 

жүктеу/скачать 1,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: