Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ



бет245/251
Дата05.01.2023
өлшемі4,97 Mb.
#165022
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   251
Байланысты:
aa7506fd368fd4b5e408fb73eb60c40b

СІРЕСПЕ
Анықтамасы. Сіреспе – Clostridium tetani қоздырғышымен тудыратын жарақаттық инфекциялар тобына жататын контагиозды емес зооантропоноз, қондырмалы мотонейрондардың нейротоксинмен зақымдалуының әсерінен қанқа бұлшық еттерінің клоникалық және тоникалық тырысуымен сипатталады.
Тақырыптың маңыздылығы. Сіреспе мәселесі күрделі, глобалді, жалпы адамзаттық, өлімге әкелетін өте қауіпті ауру. Өлім – жітімділігі – 70-90%, адекватты ем қолданғанда - 10%.
Тарихи мәліметтер. Сіреспе ежелгі заманнан белгілі ауру болып есептеледі. Оның ең алғашқы клиникалық сипаттамасын Гиппократ берген, өйткені Гиппократтың баласы Скамандрос сіреспеден өлген. Пироговтың баласыда осы аурудан қайтыс болған.
Бұрын сіреспенің пайда болуын жарақат алумен байланыстырған. Сіреспемен ауру әсіресе соғыс кезінде көбейген.
Этиологиясы. Сіреспенің қоздырғышы – Clostridium tetani. Ол Clostridium туыстығына, Bacillaceae тұқымдастығына жатады, облигатты анаэроб. Қоздырғыштың пішіні ірі, жіңішке таяқшалы және жан-жағы домалақтанған болады. Ұзындығы 4-8 мкм, ені 0,3-0,8 мкм. Микроб дөңгелек терминалді орналасқан, барабан таяқшасы сияқты. Clostridium tetani - дің 20-шақты талшықтары болады және олардың көмегімен қозғалғыш келеді. Ол барлық анилин бояуларымен жақсы боялатын Грам «оң» таяқша.
Антигендік құрылымы әр түрлі. Соматикалық О–антигені және түрлі типоспецификалық талшықты Н-антигенін ажыратады.
Бактерияның 10 серовары бар.
Микроб спора түзеді. Олар сыртқы ортаның физикалық және химиялық әсеріне төзімді болады. Топырақта, нәжісте, әр түрлі заттарда олар жылдар бойы сақталуы мүмкін. Темпретатура 37°, ылғал анэробты жағдайда, споралар вегетатитвті түріне айналып экзотоксин түзеді.
Сіреспе қоздырғышының экзотоксиндері

  • тетаноспазмин – нейротоксин

  • тетаногемолизин – эритроциттердің ыдырауна қатысады

  • протеин – ацетилхолиннің түзілуін күшейтетін

Токсиннің үлы қасиеті өте жоғары, тек қана ботулотоксиннен төмен.
Токсиннің сілтілі ортада, күн сәулесінде, қыздырғанда, белсенділігі тез төмендейді, жойылады. Асқорыту жолдарының ферменттері токсинді жоя алмайды, бірақ токсин ішектің шырышты қабырғасы арқылы өте алмайды. Сондықтан, токсин ауыз арқылы түскенде қауіпсіз болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   251




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет