37
5 – ТАҚЫРЫП.
БҰРАНДАЛЫ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ ӚЗАРА
АУЫСТЫРЫМДЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУ
Дәріс жоспары:
5.1. Бұрандалардың жіктелуі мен негізгі пайдалану талаптары
5.2. Метрикалық бұранданың шақтамалар мен қондырмалар жүйесі
5.3. Метрикалық бұрандалардың дәлдігі мен қондырмаларын белгілеу
5.4. Бұрандалы қосылыстардың дәлдігін бақылау әдістері мен құралдары
5.1 Бұрандалардың жіктелуі мен негізгі пайдалану талаптары
Жазық фигураны (шаршы, ҧшбҧрыш, трапеция және т.б.) винттiк
қозғағанда шығатын дененi
бұранда
деп атайды.
Бҧрандалар
сыртқы және iшкi бұранда
болып екiге бӛлiнедi. Бҧрандасы
сыртында болатын тетiкбӛлшектi шартты тҥрде ойма ӛзек (болт) деп, ал
бҧрандасы iшiнде болатын тетiкбӛлшектi бҧрама (гайка) деп атаймыз.
Кескiнiне қарай бҧрандалар
үшбұрышты, тiк бұрышты, трапеция
тәрiздес, тiректiк, дөңгелек
болып бӛлiнедi.
Ӛлшеу бiрлiгiне қарай
метрлiк
және
дюймдiк
болып бӛлiнедi.
Метрлік бұрандада
- бҧранданың негізгі
параметрлері және адымы
метрдің мыңдық бӛлігі, миллиметрмен беріледі.
Дюймдік бұрандада
– бҧранданың
барлық параметрі дюйммен, ал адымы
дюймнің бӛлігімен беріледі (дюйм = 25,4 мм).
Бҧрандаларды пайдалану
қажеттiлiгiне қарай
бекiту бұрандалары
(крепежные),
жүрiстiк бұрандалар
(кинематические) және
құбырлық
бұрандалар
(трубные) болып бӛлiнедi
Метрлік цилиндрлік бҧрандалар негізінен диамтері 1...64 мм
болатын
ірі
адымды
және диамтері 1...600 мм болатын
кіші адымды бұрандалар
болып
бӛлінеді және бекіту бҧрандалары ретінде қолданылады.
Бҧрандалардың негiзгi кӛрсеткiштерi:
d; D – бҧранданың сыртқы диаметрi; d-сыртқы бҧранданың (ойма ӛзектiң)
сыртқы диаметрi, D-iшкi бҧранданың (бҧраманың) сыртқы диаметрi;
d
1
; D
1
– бҧранданың iшкi диаметрi;
d
2
; D
2
– бҧранданың ортаңгы диаметрi;
Р – бҧранданың адымы;
- бҧранда кескiнiнiң бҧрышы;
Н
1
– бҧранда кескiнiнiң жҧмыс биiктiгi;
Н = 1,866Р – бастапқы ҥшбҧрыштың биiктiгi (кескіннің теоретикалық биіктігі).
Достарыңызбен бөлісу: 
