i - шақтама бiрлiгi (мкм) номинал өлшемге тәуелдi көбейткiш. 1-ден 500 мм арасындағы номинал ӛлшем ҥшiн мына формула арқылы
есептеледi:
i = 0.45
.
3
Д СР
+ 0,001
.
Д
СР
(22)
Мҧндағы: Д
СР
=
Д
min
.
Д
max
– номинал ӛлшемнiң ортаңғы интервалы.
Шақтама бiрлiгi i(I) дәлдiк шектiң номинал ӛлшемге байланысын
кӛрсетедi және стандартталған дәлдiк шектi анықтаудың негiзi болып
табылады.
Қорытынды 1)
Шақтама бiрлiктерi (i) тек қана өлшемге тәуелдi , ал тетiкбӛлшектердiң
ӛңдеу әдiсiне, тағайындалуына, жҧмыс шартына тәуелсiз, яғни
шақтама бiрлiгi әртүрлi өлшемдердiң дәлдiгiн бақылауға мүмкiндiк бередi және дәлдiктiң
жалпы мӛлшерi болып табылады, немесе әртҥрлi квалитеттердiң шақтаманың
масштабы болып табылады.
2) Бiрдей ӛлшемдердiң шақтамалары шақтама бiрлiктерiнiң санына (a) тәуелдi
болғандықтан, әртҥрлi квалитеттерде әртҥрлi болады, яғни
квалитеттер бiрдей номинал өлшемдердiң дәлдiгiн анықтайды.
3) Тетiкбӛлшектi ӛңдеудiң әртҥрлi әдiстерiнiң белгiлi экономикалық жетiстiктi
дәлдiгi бар: яғни тетiкбӛлшектi қаралап егеу - дӛрекi дәлдiкпен, жҧқалап
ажарлау- жҧқа, таза дәлдiкпен ӛңдеуге мҥмкiндiк бередi. Сондықтан
квалитеттер iс-жүзiнде тетiкбөлшектi өңдеу технологиясын алдын-ала анықтайды. 5//. Ӛлшем дәлдiгi екi шектi ӛлшем арқылы берiлетiн, ал негiзгi тесiк пен
негiзгi бiлiктiң шақтама ӛрiсi нӛлдiк сызықпен салыстырғанда ассиметриялы
орналасқан, шектi ассиметриялы жҥйелер болып табылатын шақтама
ӛрістерінің негізгі ауытқуларын келесі тақырыпта қарастырамыз.
6//. Бҧйымдардың ӛлшемдерін бақылауды 18-20
0
С болатын бӛлме
температурасында жҥргіземіз.
