Ќазаќстан республикасыныњ

• 
  біріншіден, табиғи жолмен жүзеге асырылады. Яғни, онда кәсіпорындар өткен және қазіргі тәжірибені ескере отырып, қойылған мақсаттарды қамтамасыз етуде нәтижеге әкелетін мәдени дәстүрлерді қолдайды;
  
• 
  екіншіден, мінез – құлықтың белгілі бір кешендерін енгізу жолымен қалыптасуы мүмкін.
  

• 
  коммуникативті – интегративті, ол әлеуметтік – экономикалық ортада төселуді және тұрақтылықты қамтамасыз етеді;
  
• 
  консервативті – кәсіпкерлік еңбектің дәстүрлі үлгілерін қайта жаңғырту есебінен, сыртқы қарама – қайшылықтарға төзімділік пен ішкі тұрақтылық күштерін құрайды;
  
• 
  инновациялық – өзгермелі жағдайға дұрыс бейімделген жаңа үлгілерді танытады;
  
• 
  трансляциялық – ол ақпаратты берумен айналысады;
  
• 
  мақсатты - құндылықтарды, үлгілерді қалыптастырады;
  
• 
  бағалаушы – іс - әрекеттерді бағалау әдістері мен көрсеткіштерін құрастырады.
  

• 
  жалпы адами құндылықтар (борыш, әділеттілікке деген ұмтылыс және т.б.), өмірдің мәні, адамның парызы туралы жалпы түсініктер;
  
• 
  елдегі өмір сүру бейнесінің ұлттық – мәдени және діни-мәдени стереотиптері (таптаурын);
  
• 
  мінез – құлық нормалары мен ережелері, кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің өзара әрекеттесу үлгілері;
  
• 
  еңбекке, байлыққа, жағдайға деген құндылық-мотивациялық қатынас (еңбек этикасы);
  
• 
  шаруашылық жүргізудің мәдени үлгілері;
  
• 
  елдің орналасу, ландшафтық, климаттық және оның жер көлемінің ерекшеліктері.
  

• 
  ұйым қызметкерлерінің өз назарларын сыртқы міндеттерге аударуы – ашықтылығы, тұтынушыларға анық және сапалы қызмет көрсетуі, тұтынушылармен жақсы, өзара қарым – қатынастарда болуы;
  
• 
  қызметкерлердің ұйым мүдделеріне берік болуы, ұйымның аралық және шекті мақсаттарға жетуі барысындағы олардың өз ролінің қаншалықты маңызды екендігі туралы ақпарат алуы;
  
• 
  ұйымда шешім қабылдау барысында шешімдерді қабылдаудың топтық нысандарының басым болуы;
  
• 
  ұйым қызметінің алдын-ала жоспарларға сай жүруі, жеке бір қызметкерлер мен қызметкерлер тобы арасындағы тығыз ынтымақтастық;
  
• 
  ұйымдағы инновациялық үрдістер, ұйымның инновациялармен қатар жүретін тәуекел деген құбылысқа дайын болуы.
  

Корпоративтік мәдениет өзара байланысты екі құрамдас бөлімнен тұрады. Бірінші, ұйым мүшелерінің сыртқы, яғни көзге көрінетін мәдени өлшемдер: киім кию өнері, арнаулы белгілер, ұйымдық салт – дәстүрлер, жұмыс жағдайының қолайлығы және т.б. Екінші, кәсіпорын қызметкерлерінің мінез – құлқын анықтайтын, реттейтін құндылықтар мен т.б. көрсеткіштерді қамтиды.

Корпоративтік мәдениет негізінен екі маңызды фактормен анықталады:

• 
  ұйым мүшелерінің кәсіпорынның негізгі құндылықтарын қабылдау дәрежесімен;
  
• 
  ұйым мүшелерінің осы құндылықтарға адалдығы дәрежесімен.
  

Ұйымдық, корпоративті және кәсіпкерлік мәдениет түсініктерінің ерекшеліктер 13 – кестеде келтірілген.

Кәсіпкерлік қызметте мәдениеттің басты элементі барлық қабылданған заңдарды ұстану болып табылады. Өз жұмысы барысында ұйым мемлекетпен, қоғаммен, жабдықтаушылар мен тұтынушылармен, өз қызметкерлерімен алуан түрлі қатынастарға түседі. Осы жағдайларда оған кәсіпкерлікке тікелей немесе жанама түрде әсер ететін қабылданған құқықтық актілерді, стандарттарды, ережелерді, нормаларды қатаң ұстану қажет.

Кәсіпкерлік қызмет мәдениетінің тағы да бір маңызды элементі қабылданған міндеттер мен міндеттемелерді қатаң ұстану болып табылады. Кез – келген ұйымның заңнамалық актілерден, келісімшарттардан шығатын міндеттемелері бар. Оларды бұзу серіктестерге, жабдықтаушылар мен тұтынушыларға, ұйым қызметкерлеріне мүліктік және моральды зиян әкеледі.

Кәсіпкерлік қызмет мәдениетінің тағы да бір маңызды элементі – бизнесті әділетті түрде жүргізу. Барлық дамыған әлемде адамдарға, бизнес жүйесіндегі әріптестерге, мемлекетке деген әділетті және таза қарым – қатынас – кәсіпкерлік мәдениеттің маңызды белгісі болып табылады.

Кәсіпкерлік қызмет мәдениетінің маңызды элементі кәсіпкерлермен жалпы этикалық нормаларды ұстану болып табылады. Ол нормалар кәсіби этикадан, бизнесті жүргізудің жалпыға бірдей ережелерінен, және кәсіпкерлердің өздерінің тәрбиелілігі мен мәдениеттілігінен тұрады.
13-кесте – Ұйымдық, корпоративті және кәсіпкерлік мәдениет түсініктерін салыстыру