2. Интеграция әдісі. Әріптес интеграция қажеттілігін сезінуге қол жеткізу үшін, оның заңды мүдделерін естен шығармау қажет. Сондықтан да келіссөз барысында талқылаудың нақты мазмұнына байланысты болмайтын және әріптес мүдделеріне сәйкес келмейтін тәсілдерден бас тарту қажет. Керісінше, әріптеске өз ұстанымыңызды баяндаңыз және келіссөздер нәтижесі үшін бірлескен жауапкершілік шектерінің қандай іс-әрекеттерін одан күтетіңізді анықтап көрсетіңіз.
Сіздің ұйымдық мүдделеріңіз әріптес мүдделерінің сәйкессіздігіне қарамастан, келіссөздерде талқыланатын мәселені шешу қажеттілігі мен оның шешу нүктелерінің шегін ерекше атап көрсетіңіз.
Мүдделер аясында өзара тиімділікке қол жеткізудің барлық ортақ аспектілері мен мүмкіндіктерін анықтап көрсетуге тырысыңыз.
Қиялға берілмеңіз және келіссөздердің әрбір тармағы бойынша келісімге келуге болады деп санамаңыз олай болған жағдайда келіссөздер тіпті қажет болмас еді.
3. Теңдестіру әдісі Бұл әдісті қолдану кезінде төменде келтірілген ұсыныстарды ескеріңіз.
Әріптесіңіздің сіздің ұсынысыңызды қабылдауы үшін қандай сендірерлік дәлелдер (фактілер, есептеулер нәтижесі, статистикалық мәліметтер және т.б.) қажет екенін анықтаңыз.
Сіз қандай да бір уақыт аралығында өзіңізді әріптестің орнына қойып ойланып көріңіз, яғни қаралатын мәселеге оның көзқарасы тұрғысынан қарау керек.
Әріптес тарапынан «иә» деген жауап алу үшін, мәселелерді жан – жақты қарастырып, оның артықшылықтарын әңгімелесушіге ұтымды түрде жеткізу қажет.
Сонымен қатар, әріптестің қарсы дәлел келтіру мүмкіндігін ойластырып, оларды «ескеріп», туындайтын жағдайға байланысты өз дәлеліңізді дайындау керек.
Әріптестің келіссөздер барысындағы қарсы дәлелдерін елемеуге болмайды. Ол сізден өз күдіктеріне, ескертулеріне және т.б. жағдайларға байланысты нақты тұжырымды күтеді. Бұл жағдайды болдырмау үшін әріптестің мұндай мінез-құлқына не себеп болғанын анықтаңыз (сіздің ескертулеріңізді толық түсінбеу, жеткіліксіз құзіреттілік, тәуекелге барғысы келмейтіндігі, уақытты создырғысы келетіндігі және т.б.).
4. Ымыраға келе отырып шешім қабылдау әдісі Келіссөздерге қатысушылар ымыраға келуге дайын болуы керек: әріптестің мүдделері сәйкес келмеген жағдайда келісімге сатылы түрде келу керек.
Ымыраға келу барысында әріптестер өзара келісімге келудің сәтсіздікке ұшырауы мүмкін жағдайда жаңа көзқарастарды ескере отырып, өз талаптарынан жартылай бас тартады (бір нәрседен бас тартады, жаңа ұсыныстар қояды).
Әріптес ұстанымына жақындау үшін, өз мүдделерін жүзеге асыру барысында, ымыралық шешімнен туындайтын салдардың нәтижесін алдын-ала ойластыру мен оған көнудің мүмкін болатын шектерін сыни тұрғыдан бағалау керек.
Ұсынылған ымыралық шешім сіздің құзіретіңіздің аясынан асып түсетін жағдайлар болуы мүмкін. Әріптеспен байланысты сақтап қалу мүдделеріне қарай Сіз бірден шартты келісімге (мысалы, құзіретті басшының келісіміне сілтеуіңіз мүмкін) баруыңызда мүмкін.
Екі тарап үшін де өз талаптарынан бас тарту арқылы тез келісімге келу өте қиын. Сонымен қатар, басталған жұмыс ағымы бойынша әріптестер өз ойларын жүзеге асыруға ұмтылады. Мұнда шыдамдылық, мотивация және келіссөздерден шығатын барлық мүмкіндіктерді пайдалану кезінде, мәселені жаңа дәлелдер мен тәсілдер көмегімен қарастыру қабілеті өте қажет.
Ымыралық негіздегі келісім, келіссөздердің үзілуі әріптестер үшін қолайсыз жағдай тудырғанда және келіссөздердің жалпы мақсатына қол жеткізу қажет болған жағдайда жүргізіледі.
Келіссөздерді жүргізудің келтірілген әдістері жалпы сипатқа ие.Оларды жүргізу барысында нақтылайтын бірқатар тәсілдер, әдістер мен қағидалар бар. 1. Кездесу және байланыс орнату. Сізге бірнеше адамнан тұратын делегация емес, тек бір ғана әріптес келген жағдайда, оны вокзалда немесе аэропортта күтіп алып қонақүйге орналастыру қажет. Келетін делегация басшысының деңгейіне байланысты оны қарсы алушы делегация басшысының өзі немесе жүргізілетін келіссөздің қатысушыларының бірі күтіп алуы мүмкін.
Қарсы алу және байланыс орнату сатысы — тікелей, жеке іскерлік байланыстың басталуы. Бұл келіссөздердің жалпы, бірақ маңызды сатысы.
Қарсы алу процедурасы өте қысқа уақытты алады. Қарсы алудың еуропалық елдерде кеңінен таралған түрі – қол алысу, онда бірінші болып қолын күтіп алушы созады.
Келіссөздердің басталу сәтін көрсететін әңгіме өрісі қатысушыларды шаршатпайтын деңгейде өтуі тиіс. Аталған жағдайда, яғни қонақтарды қарсы алу кезінде емес, үстелге отырып келіссөздер жүргізудің барысында визит карточкаларын ұсыну рәсімі жүргізіледі.