«Қазақстан тарихы, жалпы білім беру пәндері және ақпараттық жүйелер» кафедрасы

5. Файл. Файл типтері

Сыртқы жадтың ( дискінің не дискеттің) атау берілген облысын файл не дискілік файл деп,дискіге жазылатын информацияны берілгендер файлы (БФ) деп атайды. БФ- ке мысал ретінде мынадай тізім алуға болады:

1. 
   Шаймерденқызы Гулнар 1975 қазақ
   
2. 
   Оралханұлы Ержан 1977 қазақ 3. Нұрғалиқызы Жәмила 1978 қазақ
   

Тізімнің әр жолында бір адам жӛніндегі мәлімет берілген.

Ол сандық және мәтіндік болатын түрлі типті торт мәннен тұр. Мұндай мәліметті берілгендер файлының элементі деп атайды. Элемент жол не жазу деп те аталады; жол құрайтын мәндер ӛріс элементтері делінеді. Яғни,тізімнен тұратын берілгендер файлы - жолдар жиынтығы, әр жол- файлдың бір элементі. Берілген тізімде әр жол тӛрт ӛріс элементінен, ал файл үш элементтен және оларға сәйкес тӛрт бағаннан тұр. Ӛріс элементтері:

Нөмірі, Аты-жөні, Туған жылы, Ұлты (Nomer, Fam, Tjili, Ultі).

Мұндай құрылымға жаңа ӛрістерді қосу да мүмкін, мысалы, ―Үй адресі, телефон нӛмірі‖, т.б.

БФ дискіге әріптен басталатын 1-8 символдан тұруы мүмкін жеке атау арқылы тиелуі тиіс, атаудың проект атынан бӛлек болуы міндетті.

Ескерту.Кейде дискілік файл мен БФ- ті де файл деп атай береді.

Оларды сӛйлем құрылымына қарап ажырату қиын емес. БФ-пен жүргізілуі мүмкін жұмыстар:

• 
  файлды дискіге тиеп, сақтау (қажет болса, бір баған бойынша сорттап, тиеуге болады);
  
• 
  оны экранға шығару не принтер арқылы қағазға басу;
  
• 
  бір не бірнеше белгі бойынша нақты жолын не жолдарын заңды, экпанға шығарып кӛру.Оны редакциялап, дискіге қайта тиеу;
  
• 
  файлдың бір не бірнеше жолын алып тастау не файлға жаңа жол қосу, т.б.
  

Файл үш түрде сипатталуы мүмкін: типтік, мәтіндік және типсіз форматта. Сипаттау тәсілдері:

Мұндағы <атау> - тип атауы, <тип> - Object Pascal-дың кез келген сәйкес типі. Мысалы, жоғарыда жазылған тізім үшін берілгендер типін мынадай түрлерде сипаттауға болады:

1) type st= record

nomer : char; fam:string[25]; tjli:integer;

ulti: string[6];

end;

Кӛбінесе файлды типтік, кей жағдайларда мәтіндік етіп сипаттайды.

Файлға жазу, файлдан оқу операторларымен таныстыру алдында мынадай белгілеулер енгізейік: