Тапсырма №
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
Әл Идриси
Қытай елшісінің жазбалары
Суяб
Тараз
VI ғасырдың соңы- VIII ғасырдың басы
|
5
|
|
2
|
1.Түрік қағанаты
|
5
|
|
2.Түркеш қағанаты
|
3.Оғыз мемлекеті
|
4. Қимақ қағанаты
|
5. Батыс түрік қағанаты
|
3
|
Қағанаттың құрылуымен бөлек жүрген тайпалар бейбіт өмірге көшіп, өз шаруашылығын дамытуға мүмкіндік алды
|
1
|
Нақты түсінік
қалыптастыратын,
құрылымы
әртүрлі
сөйлеммен
жазылған мүмкін
болатын жауаптар
қабылданады
|
Түрiк қағанатында дала тайпалары мен қалалар тұрғындары, будда, христиан дiнiн ұстанғандар және Тәңiрге табынушылар бейбіт өмір сүре бастады
|
1
|
Осы мемлекеттер шеңберiнде көне түркi халықтарының дамуы, оларға өз айналасындағы тайпаларға ықпал етті
|
1
|
Түрiк қағаны елдiң бiрлiгiн сақтауға тырысты. Жаңа реформалар енгiзіп, шаруашылығы мен мемлекеттің дамуына ықпал етті
|
1
|
Қорытынды: Бiртұтас Түрiк қағанатының құрылуы жаңа түрiк мемлекеттерiнің қалыптасуына негiз болды
|
1
|
4
|
1) Сұлу қаған қаза болғаннан кейiн, Түргеш қағанатының құлауын пайдаланған, Қытай империясы Жетiсу аймағына басқыншылық саясатын қайтадан бастады
2) Арабтардың Жетiсуға жорықтар жасауының себебi – мұнда күмiс өндiрiлдi. Сондай-ақ мұнда бай сауда қалаларынан үлкен олжаны басып алу мүмкiндiгi болды
|
2
|
Нақты түсінік
қалыптастыратын,
құрылымы
әртүрлі
сөйлеммен
жазылған мүмкін
болатын жауаптар
қабылданады.
|
1) қытайлар Жетiсудан қуылып, алдағы уақытта бұл аймақ істеріне араласпады
2) арабтар да мұнда тұрақтай алмай, Орта Азияға шегiнуге мәжбүр болды. Бұл аймақта ислам тез тарай бастады
|
2
|
1) түркештер кенеттен қытайлардың сол қанаты және ту сыртынан соққы берді
2) арабтың алдыңғы шебіндегі атты әскердің шабуылының мықтылығы
|
2
|
1) В.В. Бартольд: «Атлах шайқасы екі өркениеттің (қытайлықтар мен мұсылмандар) қайсысы Түркістанда билік етеді деген маңызды сұраққа жауап берді».
2) Әл Макдиси еңбегінде: бес күнге созылған бұл соғыста Қытай әскерінің 45 мыңы өліп, 20 мыңы тұтқынға түсті деп жазады. Қатты әлсіреген жау Жетісу өңірін тастап кетті. Сонан кейін мың жыл бойына қазақ жері қытай әскерінің табанына тапталған жоқ. Тек 1757 жылы ғана жоңғарларды жер бетінен құртып жіберген қытайлар Абылай әскерімен бетпе-бет келіпті.
|
2
|
1) Түрік дүниесі Ислам әлемімен рухани тұтастыққа қол жеткізді. Исламды мемлекеттік дін ретінде мойындаған түркі халықтары біртұтас рухани, мәдени бірлікке қол жеткізу арқылы ұлт ретінде ұйысып,
тұрақты, гүлденген мемлекеттерге айналды
2) Адамзат мәдениетіне Махмұт Қашқари, Жүсіп Баласағұн, Әбу Насыр әл-Фараби, Қожа Ахмет Яссауи, Ахмет Иүгінеки, Ибн Сина қатарлы ұлы тұлғалардың данышпандық ілімдерін берді
|
2
|
|
