«Қазақстан тарихы» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы 10-сынып



бет9/17
Дата29.12.2021
өлшемі0,68 Mb.
#106148
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17
Байланысты:
@10SYNYPBJB ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ЖМБ 10 СЫНЫП ТБЖБ VK-10SYNYPBJB

Көшпелі өркениеттің әлемдік тарихқа әсері:

  1. Көшпелілер өркениеті ең алғаш малды қолға үйретті. Мал шаруашылығының қыр-сырын жетік меңгерді.

1

Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылданады

Көшпелі өркениеттің әлемдік тарихқа әсері:

  1. Көшпелілер өркениетінің материалдық мәдениет саласындағы жетістіктері әлем тарихына өлшеусіз үлес қосты. Мысалы: садақ пен жебе, киіз үй, ат әбзелдері.

1

Көшпелі өркениеттің әлемдік тарихқа әсері:

  1. Көшпелілер өркениеті Ұлы Жібек жолы бойында орналасқандықтан, батыстың және шығыстың саудагерлері «дала заңына» бағынуларына тура келді.

1

Әлемдік үдерістердің көшпелілер өркениетіне әсері:

  1. Ұлы Жібек жолы қазақ жеріндегі рухани және материалдық өміріне үлкен өзгерістер әкелді. Соның ішінде шаруашылық саласындағы үлкен өзгеріс отырықшы шаруашылықтың дамуы болып табылды.

1

Әлемдік үдерістердің көшпелілер өркениетіне әсері:

  1. Қазақ жеріне әртүрлі діни наным-сенімдер ене бастады. Мысалы: буддизм, индуизм діндері.

1




Әлемдік үдерістердің көшпелілер өркениетіне әсері:

  1. Теңіз жолының ашылып, Ұлы Жібек жолының маңызы төмендеуі, көшпелілердің экономикалық жағдайына кері әсер етті.

1




4

Таң қалдырғаны: Көшпелілер табиғатпен тығыз байланыста болды. Мысалы, ай мен күнге қарап уақытты білсе, жан-жануардың іс-әрекетінен келер күннің ауа райын болжай алған.

1

мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауаптар қабылданады

Есте қалатыны: Көшпелілер өркениеті ұзақ уақытқа созылған. Жүздеген ғасырлар бойы қалыптасқан салт-дәстүр, әдет-ғұрыптар бүгінгі күнге жетіп, оның маңызы артуда.

1

Резонансты Қазақ ұнаған жерлерге белгі қойып, бәйтерек отырғызып, дың тұрғызып қала салған. Осы кезде салынған мазарлар бүгінгі күнде ұлтымыздың рухани орталықтары болуда. Мысалы: Алаша хан, Қожа Ахмет Яссауи кесенелері.

1

Айқындайтын: Орталық Азия аймағында сан ғасыр­лар бойы көршілес өмір сүріп, ортақ мәдени дәстүрлері қалыптасқан туысқан халық­тардың шаруашылық түрлері, мәдение­ті негізінен ұқсас, ортақ.

1

Мәнділігі: Археологиялық ескерткіштерді зерттей келе, әртүрлі мәдениет дәстүрлерінің қарым-қатынас үдерістерін көруге болады.

1

5

Көшпeлi хaлықтaрдың мәдeниeтi отырықшы eлдeрдiң мәдeниeтiн жaлғaстырушы, Шығыс пeн Бaтысты түйiстiрушi рөлдi aтқaрды. Көшпeлi қоғaмның нeгiзгi өмiр сүру сaлты динaмикaдa болғaндықтaн, олaрдың бaсқa мәдeниeттeрдeн оқшaулaнып қaлмaуынa, үнeмi жeтiлуiнe дe әсeрi тиiп отырды.

Олaрдың тiршiлiгiнiң мәнi – уaқыт пeн кeңiстiктiң тылсым сырын қaпысыз игeру, төрт түлiктiң бaбын экожүйемeн мiнсiз үйлeстiрe бiлу, көшпeлiлeрдiң өз тiршiлiгiнe сaй кeлeтiн мaтeриaлдық жәнe рухaни игiлiктeр қaлыптaстыруы, түптeп кeлгeндe, олaрдың төлтумa мәдeниeтiн орнығуынa ықпaл жaсaды.

Көшпелілердің әлeмдiк өркeниeткe қосқaн үлесін келесідей топтастыруға болады: көшпeлiлeр кeңiстiктi еркін бағдарлады; көшіп-қону арқылы әртүрлі табиғат зоналарына бейімделіп, шаруашылықты дамытты; Ұлы Жiбeк жолы арқылы бір жағынан Батыс пен Шығыстың экономикасын дамытуға үлес қосса, екінші жағынан саяси байланыстарды дәнекерлеуші болды; қaзaқтардың aрғы тeктeрi әлeмдiк өркeниeттiлiктiң шaлбaр, aлдaспaн, киiз үй, күймe, мeтaлл өңдeу, зeргeрлiк, ұстaлық сияқты кәсіптерді алғашқы болып eнгiзді.

Қорытынды ой

Осы ақпараттардың негізінде көшпелілер әлемдік өркениеттер арасында өзара сұхбатты дамытып, біртұтас бүгінгі қоғамды құруда маңызды орын алғандығын көреміз.


5

мазмұнға сәйкес келетін кез-келген жауаптар қабылданады



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет