Қазақстан, Түрікменстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан ХІХ ғасырдың ортасында «Орталық Азия»
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
Нағыз ҰБТ(1071 сұрақ) protected (автовосстановление)
| Сотүстік Қазақстан
Қазақстандағы б.з.б.ХVІІІ-VІІІ ғасырлар аралығын қамтитын кезең:Қола дәуірі Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың басында Ұлы Дала тұрғындары меңгерді:Қола қорыту Қола дәуіріндегі қоланың алыну қосындысы: Мыс пен қалайы Материалдық мәдениеттегі б.з.б. IІІ мыңжылдықтың соңы мен ІІ мыңжылдықтың басындағы маңызды жетістік:дөңгелекті арба мен қола өндірісінің пайда болуы Археологиялық деректерге сәйкес, б.з.б. ІII мыңжылдықтың соңы мен I мыңжылдықтың басында Ұлы Далада өзара туыстас өмір сүрген тайпалар: андрондықтар Андрон ескерткіштерінің басым бөлігі кездесетін аймақ:Оңтүстік Орал мен Қазақстан Алғашқы қала үлгісіндегі қола дәуірінің тұрақтары:Арқайым,Сынтасты Ресейдегі Оңтүстік Орал жазығында шоғырланған сазбалшықтан дөңгелете немесе тікбұрышты пішінде тұрғызылған қоныстарымен, жерлеу орындарымен белгілі мәдениет:Сынтасты Ең алғашқы екі доңғалақты әскери арба табылған қорым: Сынтасты Андрондықтар жиі қолданды: әскери арбаларды Көшпелілерде жеңіске жетуде шешуші рөл атқарды: қос доңғалақты әскери арбалар Өркениеттің әлемдік тарихи үдерістер барысына ертедегі көшпелілердің үлесі: қос дөңгелекті әскери арбаны алғаш қолдану Әлемдік әскери жетістікке Ұлы Дала әскерилерінің қосқан үлесі: қос дөңгелекті арбаны қолдану Ежелгі адамдардың рухани өмірі туралы ақпаратты алуға болады:тасқа қашалған петроглифтерден 2004 жылы ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мәдени мұраларының тізіміне енді:Тамғалы Жетісудағы Тамғалы ескерткішінің ерекшелігі:Күнге табынудың кең таралғанын айғақтайды Андрон тайпаларының аңыздары мен табынған құдайлары туралы айтылған шығарма:Авеста Қола дәуірінің соңғы кезеңі:Сарғарылық мәдениет Андрондық үлгідегі соңғы мәдениет:Сарғарылық мәдениет Кейінгі қола дәуірінің соңғы кезеңі:Беғазы-Дәндібай мәдениеті Адамның биологиялық түрінің шығу тегі мен эволюциясын зерттейтін Антропология ғылымының негізгі саласы: Антропогенез Генетикалық белгілердің таралуын зерттеумен айналысатын ғылым: гендік география. Ортақ өзіндік атауымен, өзіндік сана-сезімімен, шығу тегінің нақты немесе мифтік ортақтығымен, тілімен, мәдениетімен, шаруашылық түрлерімен және менталитетімен ерекшеленетін адамдардың әлеуметтік қауымдастығы:Этнос Ортақ белгілері бойынша біріккен, адамдардың тарихи қалыптасқан, орнықты жиынтығы:Этнос Этностар мен басқа да этникалық қауымдастықтарды, сан алуан этникалық үдерістерді зерттейтін ғылым: этнология Этностың шығу тегі және оның өткен уақыттағы дамуы: этногенез 106.Көшпелілер мәдениетін қалыптастырып, қазақ этногенезінің басталуына негіз болды:Көшпелі малшылық Әртүрлі антропологиялық, тілдік және этникалық элементтердің араласуы нәтижесінде қалыптасты:Далалық этнос Құрамы бір ғана этникалық топтан тұратын ұлттық құрылым:моноэтникалық Сақталып қалған заттық ескерткіштер бойынша ежелгі халықтардың тұрмысы мен мәдениетін зерттейтін ғылым:Археология Адамның ақыл-ой, мәдени және сезім ұстанымдарының, дүниетанымының жиынтығы:Діл Ежелгі түркілерде ұрпақ жалғастырушы, береке-молшылықтың иесі саналды:Ұмай Сақтардың көне парсыша атауы: «сака», көне қытайша атауы: «сэ» Ұлы Даланың ең алғашқы көшпелі малшылары:сақтар Қоғамдық құрылыс мәселесімен айналысқан белгілі сақ ғұламасы: Анахарсис Атақты ғұлама Анахарсис шыққан тайпа:сақ Андрондық қауымдастық пен оған туыстас мәдениеттердің мұрагерлері:скифтер мен сақтар Б.з.б. VIІІ -VІІ ғасырларда скифтер басып кірген аймақ: Алдыңғы Азия Б.з.б.VІІ ғасырдың бірінші жартысында Дербент қақпасынан өтіп, Оңтүстік Кавказға басып кірген тайпа: скифтер Б.з.б. 670 жылы ассириялықтармен болған соғыста қаза тапқан скиф патшасы: Ишпакай Ұлы Дала көшпелі өркениеті мен ежелгі шығыстық өркениет арасындағы сабақтастықта басты рөл атқарған оқиға: Скифтердің Алдыңғы Азияға жорықтары Антикалық дереккөздерде патша әйелдері туралы айтылған ел:Сақтар Парсылардың Кир, Дарий патшалары шабуыл жасаған тайпа: Сақ Сақ тайпаларына қарсы соғысқан билеушілер: Кир, І Дарий, А.Македонский Б.з.б. VI және б.з.б.ІV ғасырларда сақ жеріне жорық жасаған елдер: Парсы мен Грекия Зарина патша басқарған мемлекет:сақ Томирис патша қарсы соғысты: парсыларға Сақтардың парсы патшасы Кирге қарсы күресін басқарған:Томирис Б.з.б. 6 ғасырда Кирмен соғысқан сақ тайпасы: массагеттер Б.з.б. 530 жылы Сақ жеріне басып кірген парсы патшасы: Кир Сақ жерінде Кирдің өлтірілгендігін жазған:Геродот Кирден кейін сақ жеріне жорық жасаған парсы патшасы:Дарий Парсы патшасы І Дарий сақтарға жорық жасаған мерзімі:Б.з.б.519 жылы І Дарийдің Орталық Азияға сақ-тиграхаудаларға («шошақ бөрік киетін») жасаған жорығы сипатталды:Бехистундық жазбаларда Бұйрықтарында Қазақстандағы сақ тайпаларының аты жазылған парсы патшасы:Ксеркс,Дарий Сақтар заманы туралы жазылған ең алғашқы дереккөз: парсы жазбалары Сақтар туралы мәлімет беретін жазба мәтіндері сақталған елдер:Грек, парсы авторларының шығармалары Б.з.б. 490 жылы Марафон шайқасында парсы әскерінің құрамында гректерге қарсы соғысқан: Сақтар І Дарий әскерінің қатарында «он мың ажалсыз» сақтар қатысқан шайқас: Марафон шайқасы Грек-Македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған сақ жауынгері:Спитамен Дахтардың парн тайпасының әлемдік тарихи үдеріске әсері:Иранда Аршакидтер империясын құрды Бірыңғай сақ этносының құрылмау себебі:Орасан аумаққа таралып, шағын топтармен көшіп-қонып жүруі 1969 жылы сақтар туралы құнды мәлімет беретін ескерткіш табылды: Есік қорғанынан Іле Алатауының аймағынан табылған археологиялық ескерткіш:Сақ қорғандары Есік обасынан табылған тостағандағы жазу тиесілі тайпа:Сақтар Рухани мәдениет жетістігі ретінде сақтардың әлем туралы түсініктерінен мәлімет беретін жәдігер:Алтын адамның баскиіміндегі өрнектер Күн таңбасы, 4 қанатты пырақтар және 4 алтын жебе бейнеленген:Сақтардың баскиімі Сақтардың тасмола мәдениетінің өзіндік ерекшелігі:мұртты қорғандар Орталық Қазақстан аумағындағы ежелгі тасмола археологиялық ескерткішінің ерекшелігі:мұртты обалар Сақтардың тасмола мәдениеті таралған аумақ: Солтүстік және Орталық Қазақстан Тасмола мәдениетін қалдырған тайпалар: Исседон Сақ қоғамында үстемдік еткен билік:әскери демократия Сақ қоғамындағы адамдар тобы:Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер Сақ қоғамындағы халықтың басым көпшілігін құраған қатардағы қауымдастар: малшылар Шығыс Қазақстан мен Оңтүстік Сібір далаларындағы темірді игерген алғашқы мәдениет:Афанасьев Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың соңында Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Сібір, Батыс Моңғолияда пайда болған мәдениет: Қарасұқ мәдениеті Қарасұқтықтардың шаруашылығы:жартылай көшпелі Ерте темір дәуірінде Шығыс Алтай мен Солтүстік Батыс Моңғолия аумағында қалыптасқан мәдениет: Ұйық мәдениеті Сақтар кезеңінде Оңтүстік Сібір далаларында өмір сүрген мәдениет:Тағар Оңтүстік Сібірдің ежелгі мыс кендерінің басым бөлігін иеленгендер:тағарлықтар Тағарлықтардың көршілес тайпалар арасында жоғары бағаланған тауары:алтын түсті қола Таулы Алтай мен Шығыс Қазақстан өңірін қамтыған ежелгі мәдениет:Пазырық мәдениеті Пазырықшылар айналысқан шаруашылық: көшпелі мал шаруашылығы 163.Алтайдағы Пазырық мәдениетінің ерекшелігі:әлемдегі алғашқы түкті кілемдерді жасатты Пазырық кілемі сақтаулы тұрған қала: Санкт-Петербург қаласындағы мемлекеттік эрмитаж Жерлеу ғұрыптарында далалықтарға тән салттар мен андрондықтарға тән жерлейтін орынды таспен қалау секілді ерекшеліктер көрініс беретін мәдениет:Сапаллин мәдениеті Сапаллин мәдениеті орналасқан аймақ:Өзбекстан Парсы жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар:Сақ-парадарайа Сақ-парадарайаларының оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы:Сақхаумаваргалар Сарматтар мекендеген аймақ: Батыс Қазақстан, Еділ мен Жайық аралығы Орталық Азиядағы сақтар мен Қара теңіз маңындағы скифтерді өзара байланыстырған тайпалар одағы:Сарматтар Ғұн тайпаларының бір мемлекетке бірігіп саяси күшейген кезі: Мөденің тұсында Мемлекет пен халықтың құнды байлығы ең алдымен оның жері дегендігін айтқан ғұн билеушісі: Мөде Билеушілері «Аспан ұлы», «Ұлы шаньюй» деп аталған ел:ғұндар Ғұн мемлекетінің сыртқы саясаттағы барлық мәселені шешті: тәңірқұт Ғұндардың жоғарғы билеушісі иеленген лауазым: Тәңірқұт Ғұндарда 24 руды басқарған: түменбасы Ғұн мемлекетінің батыс және шығыс аумақтарын басқарды: кіші хандар Ғұндарда түменбасы :10 мың жауынгер басшысы Ғұндарда түменбасының әскери күші мен билігінің деңгейі анықталды:халық санымен Ғұн мемлекетінің сипаты: Көшпелі-патриархалды 181. Үш ғасырдан астам өмір сүрген мемлекет:ғұн империясы Көшпелілер тарихындағы алғашқы империя: ғұн империясы Ғұн тайпаларының әлемдік тарихи үдерістер бағытына ықпалы: Ұлы қоныс аударын бастау Ұлы Даланың орталық бөлігіне келіп, ондағы тайпалардың түркілене бастауына негіз болған тайпа:ғұндар Жоғары билік күнбиге тиісті болды:Үйсіндерде Сарайы Чигу қаласында орналасқан ел басшысы:Күнби(гуньмо) Үйсін мемлекетіндегі бас уәзір:тулы(дулы) Қазақстанның оңтүстігіне солтүстік-шығыстан ғұндардың ығыстыруы нәтижесінде келген тайпалар:қаңлылар Еуразия даласында Vl ғасырдан Xlll ғасырға дейінгі кезең:түркі дәуірі 552-603 жж. өмір сүрген ерте ортағасырлық мемлекет: Түрік қағанаты Түрік қағанатының қуатын арттырып, жерін кеңейткен тұлға:Күлтеген Түркештерге шығыстан қауіп төндірген ел: Шығыс Түрік қағандығы Түркештерге оңтүстік-шығыстан қауіп төндірген ел:Қытай Арабтардың жеріндегі және оның Соғдыдағы иеліктеріне қауіп төндірген билеуші:Сұлу Сұлу қағанның ордасы көшірілген қала:Тараз жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|