Ұлттық тарихтың басымдықтары. «ҚР тарихи сана қалыптастыру тұжырымдамасы» (1995 ж.)

1995 жылы Президент жанындағы мемлекеттік саясат жөніндегі Ұлттық кеңестің «Қазақстанда тарихи сананы қалыптастыру тұжырымдамасы» қабылданды. Мұнда тарихтың, әсіресе, қоғам дамуының өтпелі кезеңдерінің ерекше маңызы көрсетілген, тарихи білімнің негізгі басымдықтары, тарих ғылымының проблемалары, тарихи білім беру мен ағарту ісінің келешегі белгіленген болатын.

Қазақстанда тарихи сана тақырыбының көтерілуі тәуелсіздіктен кейінгі ұлттық сананың жаппай оянуы, тарихи ақтаңдақтарды қалпына келтіру, тарихи әділеттікті орнату үдерістерімен байланыстырылды. Халқымыздың аңсаған арманының жүзеге асуы барысында ұлттық тіл мен діл, дін мен тін жаңғырды. Тек тәуелсіздік тұсынды ғана халық өз тарихы мен тағдырына бет бұруға мүмкіндік алды. Тұңғыш Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың жарлығымен үш жыл қатарынан тарихи танымға айырықша назар аударылды.

Олар:

1998 жылы- «Халық бірлігі мен ұлттық тарих жылы»;

1999 жылы- «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы»;

Бірнеше ғасырлық отаршылдық және тоталитарлық сана үстемдігі салдарынан рухани күйзелісті бастан өткізіп, саяси тәуелсіздігіне енді қол жеткізген Қазақстан бүгінгі күні әлемдік тарихтағы уақыт бағаны мен қазіргі заманғы әлеуметтік кеңістікте өзін-өзі орналастырып айқындалу міндетімен бетпе-бет келіп отвр. Тарихи сананың деформациясынан кейін ұлттық бірегейлік пен мәдени тұтастықты қалыптастыру ең көкейтесті мәселенің біріне айналды. Бүгінгі күнгі қазақстандық қоғамда тарихи өзіндік сананы жаңғырту мен төл мәдени мұраны игеру және оның қазіргі заманғы даму үдерісіне лайықты жаңартып үйлестіру өзекті мәселеге айналғандықтан ұлттық тарих пен мәдениеттің тоталитарлық идеология қысымымен ұмыт болған беттерін қайта парақтаудың маңызы зор. Ұлттық тарихха стратегиялық тұрғыдағы өзінің көзқарасын бұрынғы Мемлекет басшысы 1999 жылы шыққан « Тарих толқынында» кітабында баян етіп берді. Тұңғыш президентіміз Н.Ә:Назарбаев бұрын –соңды болып көрмеген «Мәдени мұра» бағдарламасын қабылдау керектігін жариялады.Бағдарлама жүзеге асырылған 2004-2011 жылдар аралығында – Қазақстанның тарихы мен Этнографиясы бойынша 26 арнаулы зерттеу жүргізілді. Дегенмен, мұның бәрі- тарихи жады мен тарихи әділеттілікті қалпына келтіру жолыдағы ауқымды жұмыстың басы ғана еді. Тұңғыш президентіміз Н.Ә:Назарбаев «Қазақстан-2050» стратегиясында «Біз ұлттың тарихи санасын қалыптастыру жұмысын жалғастыруымыз керек» деген тұжырым жасаған. Уақытында бірлік пен ынтымақтастықты қастерлеп өткен ата-бабаларымыздың осы өсиеті тарихи тағдырдың талайымен мәдени әртекті қоғамға айналған біздің елімізде өзінің көкейтестілігімен ерекше көзге түсіп отыр.Бұл мәселеге қатысты ҚР-ның тұңғыш президенті Н:Назарбаев өзінің «Тарих толқынында» еңбегінде былай ой қозғайды: «Үшінші мыңжылдыққа санаулы күндер қалғанда біздің болмысымыздың ең көкейтесті сұрақтары- ұлттық үндестігіміздің мән-маңызы неде, біздің ұлттық санамыздың арқауы неде, қазіргідей жедел құбылатын заманда «мен» дегізерлік ұлттық қасиеттерді қалай сақтап қалуға болады