ҚазақТҰтынуодағЫ
Францияның классикалық саяси экономиясының
жүктеу/скачать 2,72 Mb.
|
4.1 Францияның классикалық саяси экономиясыныңағылшын саяси экономиясынан өзгешелігі.Францияның классикалық мектебінің ағылшын мектебінен өзгешелігі мыналар; меркантилизм саясатымен аяусыз күрес жүргізді және ұлттардың түбегейлі байлығын сауданы дамытудан және ақшаны жинақтаудан емес, «жердегіні өндіру» арқылы молшылық жасаудан іздеді. Тек егіншілікпен айналысатын еңбек қана өнімді еңбек деп санады, өйткені онда табиғат пен жер жұмыс істейді деген идеяны уағыздады, қозғады. Францияның классикалық мектебінің өкілі П. Буагильбер ауыл шаруашылық өндірісін идеаландырып, соны қолдаса, ағылшын мектебінің өкілі У. Петти өнеркәсіпті дамытудың жақтаушысы болды. Францияның классикалық мектебінің өкілі П. Буагильбер ақша, тауарлар арасындағы әділетті айырбастың бұзылуына себепкері деді, ағылшын У. Петти ақша экономиканың дамуын қозғаушы күш деп санады. Сонымен Франция мектебі шағын кәсіпкерлердің мүдделерін білдірсе, ағылшын мектебі – өнеркәсіп капиталистерінің мүдделерін қорғады. Физиократтардың Франция мектебі (грекше «табиғат билігі») франциядағы классикалық саяси экономия ағымына дамудың негізгі рөлін ауыл шаруашылық өндірісіне беріп, ірі капиталистік фермерлердің мүдделерін қорғады, ал ағылшын классикалық мектебі – өнеркәсіп капиталистерінің мүдделерін білдірді. Физиократтар үшін «ақша капиталы» деген ұғым болмады, олар ақшаның өзінен-өзі жеміссіз екендігін дәлелдей келіп, оның тек қана айналым құралы ретіндегі бір ғана қызметін мойындады. Ақшаның жинақталуы қауіпті деп санады, өйткені айналымдағы ақша қорға жиналса, онда оның бар пайдалы жұмысы – тауарлар айырбасындағы негізгі қызметінен айырылады деді. Сондықтан Францияның классикалық мектебі мынандай қорытынды жасады, өндірудің мақсаты – тұтыну деп санады, сондықтан да тұтыну құнын зерттеуге көп көңіл бөлді. Ағылшын саяси мектебі өндіргіш күштерді дамытуда капитализмнің басты мақсаты – тауар шығару, сондықтан бағалауға және талдауға негіз етіп айырбас құнын алды. Физиократтардың «таза өнім» доктринасы тек қана ауыл-шаруашылық өндірісінде пайда болады және салықты белгілі бір кезеңде тек жер иеленушілер ғана төлеуге тиісті деген ұғымдары Францияда капитализмнің дамуын тежеді. жүктеу/скачать 2,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|