«Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі» пəні бойынша оқу-əдістемелік кешен


Қорытынды тест. Емтихан материалдары. Материалдарды



Pdf көрінісі
бет52/54
Дата14.10.2022
өлшемі0,59 Mb.
#153161
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   54
Байланысты:
« азіргі аза тілі. С з тіркесі мен жай с йлем синтаксисі» п ні

 

16. Қорытынды тест. Емтихан материалдары. Материалдарды 
меңгеруге қойылатын талаптар. 
1. Синтаксистік байланыстың неше түрі бар? 


А) 2 
В) 3 
С)4 
Д)5 
2. Сөздік формалар арасындағы синтаксистік байланысты жүзеге асыра алмайтын 
жалғау? 
А) Септік 
В) Көптік 
С) Жіктік 
Д) Тəуелдік 
3 Пысықтауыштық қатынас қандай мағынаны білдіреді? 
А. Мезгілдік, мекендік, себептік, мақсаттық, амалдық 
В. Сын-сапалық, сан-мөлшерлік, меншіктік 
С. Қимылдық, сапалық, мекендік 
Д. Меншіктік, мезгілдік, мекендік 
4. Бастауыш пен баяндауыш жіктік жалғаусыз байланысқанда, олардың қиысуын
белгілейтін тəсілдер: 
А. Орын тəртібі мен интонация 
В. Шылау мен интонация 
С. Орын тəртібі мен интонация 
Д. Жалғау мен интонация 
5. Кеңсенің алдында үш-төрт арба бар. Айтылу мақсатына қарай қандай сөйлем? 
А. Хабарлы 
В. Лепті 
С. Сұраулы 
Д. Дұрыс жауабы жоқ 
6. Жай сөйлем эмоционалды бояуына қарай қалай бөлінеді? 
А. Лепті, лепсіз 
В. Мүшеленетін, мүшіленбейтін 
С. Хабарлы, сұраулы 
Д. Сұраулы, сұраусыз 
7. «Қалың тұман» сөз тіркесінің байланысу түрі:
А. Қабысу 
В. Меңгеру 
С. Матасу 
Д. Қиысу 
8. Тауды қалың т\ұман басып жатыр екен. Сөйлемде неше сөз тіркесі бар? 
А. 2 
В. 3 
С. 4 
Д. 5
9. Жай сөйлем хабардың толықтығына қарай қалай бөлінеді? 
А. Толымды, толымсыз 
В. Лепті, лепсіз 
С. Жақты, жақсыз 


Д. Жалаң, жайылмка 
10. Асан-студент. Сөйлемнің байланысу түрі: 
А. Қиысу 
В. Матасу 
С. Қабысу 
Д. жанасу 
11. Сөйлемнің граамматикалық негізін құрайтын тұрлаулы мүшелер: 
А. Бастауыш, баяндауыш 
В. Бастауыш, толықтауыш 
С. Пысқтауыш, баяндауыш 
Д. Анықтауыш, баяндауыш 
12. Жай сөйлем неше предикаттан тұрады? 
А. 1 
В. 2 
С. 3 
Д. Предикат болмайды 
13. «Тауды басып жатыр екен» сөз тіркесінің байланысу тəсілі: 
А. Меңгеру 
В. Матасу 
С. Қиысу 
Д. Жанасу 
14. Предикативті емес қатынас түрлері: 
А. Анықтауыш, пысықтауыш, толықтауыш 
В. Бастауыш, баяндауыш 
С. Бастауыш, пысықтауыш, анықтауыш 
Д. Дұрыс жауабы жоқ 
15. «Ағаш үй» сөз тіркесінің байланысу тəсілі: 
А. Қабысу 
В. Матасу 
С. Меңгеру 
Д. Қиысу
16. Құрамына қарай сөз тіркесі үшке бөлінеді? Қандай? 
А. Жалаң, күрделі, аралас 
В. Жалаң, жайылма, жалаң 
С. Толымды, толымсыз, аралас 
Д. Күрделі, арлас, толымды 
17. «Жолаушымен сөйлесу» сөз тіркесінің байланысу тəсілі:
А. Меңгеру 
В. Қабысу 
С. Матасу 
Д. Жанасу
18. Жанасу – сөйлемде қандай қызмет атқарады? 
А. Пысықтауыш пен пысықтаушы сөз 
В. Анықтауыш пен анықтаушы сөз 
С. Бастауыш пен баяндауыш 


Д. Толықтауыш пен толықтаушы сөз 
19. Толықтауыш мағынасы мен берілу тəсілі жағынан қалай бөлінеді? 
А. Тура жəне жанама 
В. Амал жəне мекен 
С. Қабыса байланысқан, матаса байланысқан 
Д. Тура жəне мекен 
20. Қабыса байланысқан сөз тіркесін тап: 
А. Үздік студент 
В. Күннің сəулесі 
С. Мен келдім 
Д. Көлге шомылу 
21. Сөйлемнің құрылымдық аясын кеңейтіп, тұрлаулы мүшелерін түрі жағынан
толықтыратын тұрлаусыз мүшелер:
А. Толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш
В. Толықтауыш, анықтауыш, бастауыш 
С. Толықтауыш, пысықтауыш, баяндауыш
Д. Бастауыш пен баяндауыш 
22. Жай сөйлем тұрлаусыз мүшелерінің қатынасына қарай бөлінеді? 
А. Жалаң, жайылма
В. Толымды, толымсыз 
С. Лепті, лепсіз 
Д. Мүшеленетін, мүшеленбейтін 
23. «Менің кітабым» сөз тіркесінің байланысу тəсілі: 
А. Матасу 
В. Меңгеру 
С. Қиысу 
Д. Жанасу 
24. Меңгеріле байланысқан сөз тіркесін тап: 
А. Ауылға бару 
В. Он дəптер 
С. Сенің кітабың 
Д. Қалта сағат 
25. Асан мен Үсен өзенге дейін келді. Сөйлемде неше сөз тіркесі бар? 
А. Өзенге дейін келді 
В. Асан мен Үсен
С. Дейін келді
Д. Өзенге келді
26. Сөйлем белгілі бір қарым-қатынас мақсатының түрлеріне сəйкес қалай бөлінеді? 
А. Хабарлы, сұраулы, бұйрықты 
В. Жақты, жақсыз 
С. Лепті, лепсіз 
Д. Берілген жауаптардың бəрі дұрыс 
27. Асан мен Үсен қандай байланыс? 
А. Салаластық 
В. Сабақтастық 


С. Аралас 
Д. Орайлас 
28. Сөйлем тұрлаусыз мүшелерінің қатысына қарай қандай сөйлем? 
А. Жайылма 
В. Жалаң 
С. Толымды 
Д. Толымсыз 
29. Жанаса байланысқан сөз тіркесін тап: 
А. Өмір үшін күресу 
В. Таудан түсу 
С. Жақсы оқу 
Д. Судың беті 
30. «Білімді адам» сөз тіркесінің байланыс тəсілі. 
А. Аналитикалық 
В. Синтетикалық
С. Семантикалық 
Д. Дұрыс жауабы жоқ
31. Қиысу – сөйлемде қандай сөздердің арасында болады? 
А. Бастауыш пен баяндауыш 
В. Пысқтауыш пен пысқтаушы сөз 
С. Анықтауыш пен анықтаушы сөз 
Д. Толықтауыш пен толықтаушы сөз 
32. Қиыса байланысқан сөз тіркесін тап. 
А. Жел қатты 
В. Қағазды қию 
С. Ағаш үй 
Д. Таңертең жүру 
33. Қазіргі қазақтың əдеби тілінде жиі қолданылатын анықтауыштық ерекше бір 
түрі қалай аталады? 
А) айқындауыш 
В) қыстырма 
С) етістік 
Д) қос сөз 
34. Өзара мағыналас жалпы есімдерден бірі зат аталу, екіншісі оның сапасы ретінде 
тіркесіп, күрделі бір атау жасайтын сөздер қалай аталады? 
А) қосарлы айқындауыш 
В) айқындауыш 
С) жай сөйлемдер 
Д) есімшелер 
63. Қыстырма сөздер мен сөз тіркестерін мағыналарына қарай неше топқа бөлінеді? 
А) 5 
В)2 
С) 7 
Д) 6 


64. Бастауыш құрамына қарай,яғни одан артық сөз тобынан жасалуына байланысты 
нешеге бөлеміз? 
А) 5 
В)6 
С)2 
Д)3 
65. Қазақ тіл білімінде сөйлем мүшелері жайлы, нақты. Оң, əрі дəл тұжырым жасаған 
ғалым? 
А)А.Байтұрсынов 
В) А.Потебнян 
С) С.Аманжолов 
Д) Қ.Жұбанов 
66. Негізгі сөйлемдегі бастауышқа ортақ болып, соның іс-қимылының түрлі сипатын 
амалын, себеп-салдарын, мақсатын көрсетіп тұратын оралым түрі қайсысы? 
А) көсемшелі орайлым 
В) есімшелі орайлым 
С) жай сөйлемнің бір түрі 
Д) күрделенген сөздер 
67. Сөйлем мүшесі болмайды, ол сөйлемнен тыс тұрып, сөйлем ішінде келе алатын 
сөйлем түрі? 
А) Қаратпа сөз 
В) қайталама сөз 
С) қос сөз 
Д) қыстырма сөз 
68. Жақсыз сөйлемнің баяндауышы қандай жұрнақтардан жасалады? 
А) –қы,-ғы,-кі,-гі 
В) –ып,-іп,-п 
С) –ғын,-гің,-қын,-кін 
Д) –ыр,-ір,-р. 
69. Тілдегі модальдік пен предикаттылық құбылыстарымен тығыз байланысты тіл-
тілдердің барлығында бар, тілдік бірліктерге жататын сөздер тобы? 
А) модаль сөздер 
В) сөйлем мүшелер 
С) модальдық қатынас 
Д) модальдық категориялар 
70. Синтаксис зерттеу обьектісінің сипатына қарай нешеге бөлінеді? 
А) 4 
В) 5 
С)2 
Д)3 
71. Тұрлаулы мүшелер түгел мазмұнды толық сөйлем қалай аталады? 
А) толымды сөйлем 
В) толымсыз сөйлем 
С) жай сөйлем 
Д) жалаң сөйлем 


72. Сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің ерекшеліктерін Шолехметова нешеге бөліп 
көрсетті? 
А) 4 
В)2 
С)5 
Д)3 
73. Қыстырынды құрылымдар қосымша мəлімет бере отырып, тілдік құрылымның 
қандай функционалды-семантикалық топтарына бөлінеді: 
А) Түсіндірмелі, есімшелік, сілтемелер, тіркестер 
В) құрылымдық, əдістемелік, нақтылық, сілтемелер 
С) қыстырма сөздер мен қайталама сөздер 
Д) айқындауыштық, толықтауыштық, есімшелік , сөз тіркестері 
74.Қазақ тіліндегі сөздер тұлғасына қарай нешеге бөлінеді: 
А) 5 
В) 6 
С) 3 
Д) 2 
75. Негізгі түбірдің неше белгісі бар? 
А) 5 
В) 6 
С)2 
Д) 3 
76. Біріккен сөз нешеге бөлінеді: 
А) 2 
В) 3 
С) 4 
Д) 5 
77. Қайталама қос сөздердің дыбыстың морфологиялық ерекшеліктеріне қарай 
нешеге бөлінеді: 
А) 4 
В)5 
С)2 
Д)3 
78. Күрделі сөз нешеге бөлінеді: 
А) 3 
В)4 
С)5 
Д)6 
79. Қосарлама қос сөздердің дыбыстық морфологиялық ерекшеліктеріне қарай 
нешеге бөлінеді? 
А) 3 
В)4 
С)2 
Д)6 
80. Көмекші сөздер нешеге бөлінеді? 


А) 3 
В)2 
С)4 
Д)5
93. Ашулы тістеп, сытыр-сытыр, қырш-қырш шайнасады. Сөздік формалардың 
қайсысы? 
А) Қабысу 
В) Меңгеру 
С) Жанасу 
Д) Қиысу 
94. Ол мектепті биыл бітірді. Сөздік формалардың қайсысы? 
А) Жанасу 
В) Қабысу 
С) Меңгеру 
Д) Қиысу 
95. Көзден кетсе, көңілден кетеді. Сөздік формалардың қай түріне жатады? 
А) Меңгеру 
В) Жанасу 
С) Қабысу 
Д) Қиысу 
96.Синтаксист
ің зерттеу обьектісі дегеніміз не? 
А. сөз жəне сөйлем 
в. морфема 
с. грамматикалық форма 
д. түбір мен қосымша 
97.Сөз формасының синтаксистік мүмкіндіктерін 
Синтаксист
ің қай саласы 
қарастырады? 
А. Сөз жəне сөйлем формасының синтаксисі 
в мəтін синтаксисі 
с. сөйлем синтаксисі 
д. сөз тіркесі синтаксисі 
98.Сөйлемдегі жəне қарым-қатынас жасаудағы 
Синтаксист
ің ең ірі бөлімі? 
А. мəтін синтаксисі 
В. сөйлем жəне сөз тіркесі синтаксисі 
С. сөйлем синтаксисі 
Д.сөз тіркесі синтаксисі 
99.Тілдің қарым-қатынас жасаудағы маңыздылығы мен коммуникативтік 
қызметін анықтайтын 
Синтаксист
ің бөлімі? 
А. сөйлем синтаксисі 
В. мəтін синтаксисі 
С.сөз тіркесі синтаксисі 
Д. сөйлем жəне сөз тіркесі синтаксисі 
100.
Синтаксист
ің негізгі ұғым категорияларының неше түрі? 
А.4 


В. 3 
С.5 
Д. 2 
101.
Синтаксис 
қай тілдің сөзінен алынған? 
А. гректің 
В. арабтың 
С. парсының 
Д. түріктің 
102.
Синтаксис с
өзінің грек тілінен аударғандағы мағынасы қандай? 
А. құрау, біріктіру 
В. түбір 
С. жұрнақ 
Д. жалғау 
103. Тілдің ойды білдіретін ең кіші бөлшегі 
А. сөйлем 
В. сөз 
С. дыбыс 
Д. əріп 
104.
Синтаксис грамматиканы
ң қандай саласы? 
А. Сөз тіркесі мен сөйлем туралы 
В. түбір мен қосымша 
С. мағына мен бірлік 
Д. жұрнақ пен жалғау 
105.Сөйлем қалай құралады? 
А. Сөздердің грамматикалық байланысқа түсуі арқылы 
В. Сөздердің лексикалық байланысқа түсуі арқылы 
С. Сөздердің морфологиялық байланысқа түсуі арқылы 
Д. түбір мен қосымшаның бірігуі арқылы 
106. Қазақ тілінде сөйлемдегі сөздер неше түрлі тəсіл арқылы байланысады? 
А. 4 
В. 5 
С. 3
Д. 2 
107. «Санат əлдекімге телефон арқылы əмір етті» сөйлемде байланысудың 
қай түрі? 
А. Шылау арқылы 
В. жалғау арқылы 
С. интонация арқылы 
Д. орын-тəртібі арқылы 
108.Орхон – Енисей ескерткіштерінде сөздердің байланысу тəсілдерінің неше 
түрі болған? 


А. 5 
В. 4 
С. 3 
Д. 2 
109. Көптік жалғауы тек қай жақта тұрған сөздерді байланыстырады? 
А. 1,2 
В. 2,3 
С. 3,1 
Д. байланыстырмайды 
110. Сөйлемдегі сөздердің ешбір жалғаулықсыз орын тəртібі арқылы іргелес 
тұрып байланысатын байланыс түрін қандай? 
А. қабысу
В. жанасу 
С. меңгеру
Д. матасу
111. Сөйлемдегі сөздердің ешбір жалғаулықсыз орын тəртібі жағынан іргелес 
тұрып та, алшақ тұрып та байланысқан байланыс түрі қандай? 
А. жанасу
В. қабысу
С. матасу
Д. меңгеру 
112. Ел жайлаудан өайты, күздікке бет алып келе жатқан. Сөйлемде 
байланыстың қай түрі? 
А меңгеру
В. матасу
С. қабысу
Д. жанасу
113. Бастауыш пен баяндауыш арасындағы болатын байланыс түрі қандай? 
А. қиысу
В. қабысу
С. матасу 
Д. меңгеру
114. Сөз тіркесін жасауда тірек болатын сыңар қай сыңар? 
А. басыңқы
В. бағыныңқы
С. салаласа 
Д. сабақтаса 
115. Сөз тіркесінің неше түрі бар? 
А 2 
в 5 
с. 3 
д. 4 
116. Көбіне етістікті сөз тіркесі болып келіп, үстеу мен етістіктен, көсемше мен 
етістіктен құралатын байланыс түрі қандай? 


А. жанасу
в қиысу
с. матасу
д. меңгеру
117. Сөйлемде кем дегенде екі толық мағыналы сөздің бірі екіншісіне 
сабақтаса байланысқан сөздер тізбегін тілімізде қалай атайды? 
А сөз тіркесі
В. біріккен сөздер
С. терминдер
Д. түбір сөздер 
118. Əрі сөйлем,əрі сөз байланысының бір түрі болатын байланыс түрі қандай? 
А. қиысу
В. қабысу
С. матасу
Д. меңгеру
119. Тас жолды ағаш күрекпен күреді. Сөйлемде байланысу тəсілінің қай түрі? 
А. орын тəртібі
В. интонация 
С. жалғау арқылы
Д. шылау арқылы 
120. Придикативтік қатынастың неше түрі бар? 
А. 2 
В. 3 
С. 4 
Д. 5 
121. Предикативтік емес қатынастың неше түрі бар? 
А. 3 
В. 2 
С. 1 
Д. 4 
122.Қиысу қай жақта болмайды? 
А. 3 жақта
В. 2 
С. 1 
Д. ешқандай 
123. Ілік септік жалғаулы сөз бен тəуелдк жалғаулы сөздің арасындағы 
байланыс қандай? 
А матасу
В. меңгеру
С. жанасу
д. қабысу


124. Басыңқы сыңарының қай сөз табынан жасалуына қарай сөз тіркестері қандай 
топтарға бөлінеді? 
А. есімді, етістікті 
В. еркін, тұрақты 
С. дара, күрделі 
Д. шектеулі, атаулық 
125. Сөз тіркесінің негізгі белгілеріне жатпайды 
А. коммуникативтік қызмет: хабарлау, яғни болмыстың белгілі бір бөлшегі туралы 
хабар беру керек 
В. құрамына енген сөздердің толық лексикалық мағынасы болу керек 
С. құрамына енген сөздердің біріне-бірі бағына байланысу керек 
Д. Анықтауыштық, толықтауыштық, пысықтауыштық қатынаста болу керек. 
126. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   54




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет