«Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі» пəні бойынша оқу-əдістемелік кешен

Аққасқа ізбен əлі жүріп келеді. 
Белгіленген сөз сөйлемнің қай мүшесі? 
А. бастауыш 
В. толықтауыш 
С. пысықтауыш 
Д. анықтауыш 
148. Предикативтік тұлғалардың санына қарай сөйлем түрлері 
А. жай, құрмалас 
В. хабарлы, сұраулы, бұйрықты 
С. салалас, сабақтас 
Д. жақты, жақсыз 
149. Пысықтауыштық қатынаста тұрған сөз тіркесі 
А. таң ата жүру 
В. айтқанды түсін 
С. он кітап 

Д. ағаштың жапырағы 
150. 
Жігіттер өз қостарына келіп қонды
. Жай сөйлемнің түрін көрсет. 
А. жақты 
В. жалаң 
С. жақсыз 
Д. толымсыз 
151. Бір тұрлаулы мүше арқылы грамматикалық негізге ие жай сөйлем түрі 
А. бір құрамды 
В. күрделенген 
С. толымды 
Д. күрделенбеген 
152. 
Үздік оқушы 
қандай сөз тіркесіне жатады? 
А. еркін 
В. тұрақты 
С. түйдекті 
Д. салаласқан 
153. 
Күн қай мезгілге жеткенін біліп болмайды. 
Жай сөйлемнің түрін көрсет. 
А. жақсыз 
В. белгісіз жақты 
С. жалпылама жақты 
Д. толымды
154. Мал аласы сыртында 
Адам аласы ішінде. Қандай байланыс? 
А. матасу 
В. меңгеру 
С. жанасу 
Д. қиысу 
155. Ерғанаттың кітабы
.
Байланыс түрін көрсетіңіз. 
А. матасу 
В. қабысу 
С. жанасу 
Д. қиысу 
156. Ілік септік жалғауы тəуелдік жалғауын, тəуелдік жалғауы ілік септік жалғауын 
керек етіп, айқаса байланысқан байланыс түрі 
А. матасу 
В. қиысу 
С. меңгеру 
Д. жанасу 
157. Матасуды табыңыз. 
А. Гаухардың үйі 
В. Мектепке кел 
С. Қол қойды 
Д. Басын шайқады 
158. Бір сөздік форманың екінші бір сөздік форманы белгілі бір септік жалғауында 
тұруын міндетті ететін байланыс формасы 

А. меңгеру 
В. матасу 
С. қиысу 
Д. жанасу 
159. Бағыныңқы сыңары барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септік жалғауының 
бірінде өз басыңқысымен толықтауыштық немесе пысықтауыштық қатынаста 
тұратын байланыс формасы 
А. меңгеру 
В. қабысу 
С. жанасу 
Д. қиысу 
160. Сабаққа келді. Байланыс түрін анықтаңыз. 
А. меңгеру 
В. қиысу 
С. қабысу 
Д. жанасу 
161. Интернатта оқып жүр. Байланыс түрін анықтаңыз. 
А. меңгеру 
В. қабысу 
С. жанасу 
Д. қиысу 
162. Меңгеруді табыңыз. 
А. кітап оқы 
В. менің кітабым 
С. əдемі көше 
Д. таза қала 
163. Үйге кірді. Байланыс түрін анықтаңыз. 
А. меңгеру 
В. матасу 
С. қиысу 
Д. жанасу 
164. Бір сөздік форманың екінші сөздік формамен қатар тұрып, жалғаусыз 
байланысу формасы 
А. қабысу 
В. қиысу 
С. меңгеру 
Д. матасу 
165. Бағыныңқы сыңары мен басыңқы сыңарының арасындағы синтаксистік қатынас 
анықтауыштық не пысықтауыштық қатынаста болатын байланысу формасы 
А. қабысу 
В. қиысу 
С. жанасу 
Д. матасу 
166. Əдемі көше. Байланыс түрін анықтаңыз. 
А. қабысу 

В. жанасу 
С. қиысу 
Д. меңгеру 
167. Қалың кітап.Байланыс түрін анықтаңыз. 
А. қабысу 
В. қиысу 
С. матасу 
Д. меңгеру 
168. Басыңқы сыңары мен бағыныңқы сыңарының орын таңдамай, жақын да, қашық 
та тұруы арқылы байланысқан формасы 
А. жанасу 
В. қабысу 
С. матасу 
Д. меңгеру 
169. Қабыса байланысу формасының ерекше түрі 
А. жанасу 
В. қабысу 
С. меңгеру 
Д. матасу 
170. Матасуға жатпайды 
А. қалың кітап 
В. адам баласы 
С. менің үйім 
Д. оның қаламы.
171. Сөйлем ішінде синтаксистік негізгі неше типі бар? 
А. 2 
В. 3 
С. 4 
Д. 5 
172. Предикативтік негізін құрайтын қай мүшелер? 
А. бастауыш пен баяндауыш 
В. анықтауыш пен толықтауыш 
С. пысықтауыш пен баяндауыш 
Д. баяндауыш пен анықтауыш 
173. Предикативтік емес қатынастың неше түрі бар? 
А. 3 
В. 4 
С. 5 
Д. 6 
174. Сөздің формалар арасындағы синтаксистік байланыстың түрлерін нешеге 
бөлеміз? 
А. 5 
В. 4 
С. 6 

Д. 7 
175. Сөйлемдегі предикативтік қатынасты білдіретін бастауыш пен баяндауыштың 
арасындағы байланыс формасы 
А. қиысу 
В. матасу 
С. меңгеру 
Д. қабысу 
176. Ілік септік жалғауы сөз бен тəуелдік жалғаулы сөздің арасындағы байланыс 
формасы 
А. матасу 
В. қиысу 
С. меңгеру 
Д. жанасу 
177. Бір сөздік форманың екінші бір сөздік форманы белгілі бір септік жалғауында 
тұруын міндетті ететін байланыс формасы 
А. меңгеру 
В. матасу 
С. қабысу 
Д. жанасу 
178. Бір сөздік форманың екінші сөздік формамен қатар тұрып, жалғаусыз байланысу 
формасы 
А. қабысу 
В. жанасу 
С. меңгеру 
Д. матасу 
179. Басыңқы сыңары мен бағыныңқы сыңарының орын таңдамай, жақын да, қашық 
та тұруы арқылы байланыс формасы 
А. жанасу 
В. меңгеру 
С. матасу 
Д. қиысу 
180. Салалас құрмалас 
А. екі жəне одан да көп компоненттерден(жай сөйлемдерден) құралады 
В. аяқталған хабар-ойды білдіреді - өзіне тəн мағыналық жағы, интонациясы жəне 
предикативтік негізі болады 
С. интонация құрылымы болады 
Д. коммуникативтік, таным қызметі болады 
181. Салалас құрмалас сөйлем түрлері нешеге бөлінеді? 
А. 8 
В. 9 
С. 10 
Д. 7 
182. Сабақтас құрмалас сөйлем түрлері нешеге бөлінеді? 
А. 9 
В. 10 

С. 12 
Д. 19 
183. Сөйлем синтаксисі дегеніміз- 
А. жалпы тілдік жүйеде сапалық жағынан жаңа. Ол тілдің қарым-қатынас жасаудағы 
маңыздылығын, коммуникативтік қызметін анықтайды 
В. сөйлемдегі ірі тұлға бірліктерге күрделі синтаксистік тұтастықтар жатады 
С. сөздердің бір-бірімен тіркесу ережелерін анықтап, жеке сөздің синтаксистік 
қызметін ашады 
Д. сөз жəне оның формасының синтаксисі 
184. Синтаксистік байланыстың түрлерін анықтаңыз 
А. салаластық байланыс, сабақтастық байланыс 
В. мəтін синтассисі, сөйлем синтаксисі 
С. еліктеу жəне демеулік 
Д. септеулік жəне демеулік шылау 
185. Сөйлемнің басты белгісі 
А. аяқталған хабар-ойды білдіреді - өзіне тəн мағыналық жағы, интонациясы жəне 
предикативтік негізі болады 
В. құрамындағы жай сөйлемдер өзара тең дəрежеде байланысады 
С. құрамындағы сөйлемдердің баяндауышы тиянақты болып келеді 
Д. екі жəне одан да көп компоненттерден(жай сөйлемдерден) құралады. 
186. Қазіргі қазақтың əдеби тілінде жиі қолданылатын анықтауыштық ерекше бір 
түрі қалай аталады? 
А) айқындауыш 
В) қыстырма 
С) етістік 
Д) қос сөз 
187. Өзара мағыналас жалпы есімдерден бірі зат аталу, екіншісі оның сапасы ретінде 
тіркесіп, күрделі бір атау жасайтын сөздер қалай аталады? 
А) қосарлы айқындауыш 
В) айқындауыш 
С) жай сөйлемдер 
Д) есімшелер 
189. Қыстырма сөздер мен сөз тіркестерін мағыналарына қарай неше топқа бөлінеді? 
А) 5 
В)2 
С) 7 
Д) 6 
190. Бастауыш құрамына қарай,яғни одан артық сөз тобынан жасалуына байланысты 
нешеге бөлеміз? 
А) 5 
В)6 
С)2 
Д)3 

191. Қазақ тіл білімінде сөйлем мүшелері жайлы, нақты. Оң, əрі дəл тұжырым 
жасаған ғалым? 
А)А.Байтұрсынов 
В) А.Потебнян 
С) С.Аманжолов 
Д) Қ.Жұбанов 
192. Негізгі сөйлемдегі бастауышқа ортақ болып, соның іс-қимылының түрлі 
сипатын амалын, себеп-салдарын, мақсатын көрсетіп тұратын оралым түрі қайсысы? 
А) көсемшелі орайлым 
В) есімшелі орайлым 
С) жай сөйлемнің бір түрі 
Д) күрделенген сөздер 
193. Сөйлем мүшесі болмайды, ол сөйлемнен тыс тұрып, сөйлем ішінде келе алатын 
сөйлем түрі? 
А) Қаратпа сөз 
В) қайталама сөз 
С) қос сөз 
Д) қыстырма сөз 
194. Жақсыз сөйлемнің баяндауышы қандай жұрнақтардан жасалады? 
А) –қы,-ғы,-кі,-гі 
В) –ып,-іп,-п 
С) –ғын,-гің,-қын,-кін 
Д) –ыр,-ір,-р. 
195. Тілдегі модальдік пен предикаттылық құбылыстарымен тығыз байланысты тіл-
тілдердің барлығында бар, тілдік бірліктерге жататын сөздер тобы? 
А) модаль сөздер 
В) сөйлем мүшелер 
С) модальдық қатынас 
Д) модальдық категориялар 
196. Синтаксис зерттеу обьектісінің сипатына қарай нешеге бөлінеді? 
А) 4 
В) 5 
С)2 
Д)3 
197. Тұрлаулы мүшелер түгел мазмұнды толық сөйлем қалай аталады? 
А) толымды сөйлем 
В) толымсыз сөйлем 
С) жай сөйлем 
Д) жалаң сөйлем 
198. Сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің ерекшеліктерін Шолехметова нешеге бөліп 
көрсетті? 
А) 4 
В)2 
С)5 
Д)3 

199. Қыстырынды құрылымдар қосымша мəлімет бере отырып, тілдік құрылымның 
қандай функционалды-семантикалық топтарына бөлінеді: 
А) Түсіндірмелі, есімшелік, сілтемелер, тіркестер 
В) құрылымдық, əдістемелік, нақтылық, сілтемелер 
С) қыстырма сөздер мен қайталама сөздер 
Д) айқындауыштық, толықтауыштық, есімшелік , сөз тіркестері 
200.Қазақ тіліндегі сөздер тұлғасына қарай нешеге бөлінеді: 
А) 5 
В) 6 
С) 3 
Д) 2