Қазкка хабаршысы №1 (104), 2018 issn 1609-1817 The Bulletin of Kazatc

ҚазККА Хабаршысы № 1 (104), 2018 ISSN 1609-1817 The Bulletin of KazATC 
Вестник КазАТК № 1 (104), 2018 www.kazatk.kz 2018, Vol. 104, No. 1 
319 
кӛбінесе команда шегіндегі ресми емес 
қарым-қатынасқа негізделуіне байланысты 
минимумға теңестірілген.
Қайтадан, бұл дәстүрлі тәсілдерден 
ерекшеленеді, онда уақыттың кӛп бӛлігі 
жоспарлауға және қажеттіліктер мен 
талаптарды кең кӛлемде құжаттауға 
жұмсалады. Икемді әдісті пайдаланушы 
команда 
олардың 
бизнестегі 
құндылықтары 
негізінде 
даярланушы 
функцияларды анықтайды және оларға 
басымдықтар береді, жүйенің критикалық 
жасақтамалары 
даярланғанан 
кейін, 
жоғары басымдыққа ие болған жұмыс 
жүргізіледі. Бұндай тәсіл егер ұсынылатын 
ӛнім тапсырыс берушіге кезең-кезеңімен 
жеткізілген 
болса 
жарамды 
болып 
табылады. Егер мұндай жағдай мүмкін 
болмаған 
кезде 
функциялары 
мен 
қасиеттері бәрі-бірде қайта әзірленіп және 
кейінен жүйенің алғашқы нұсқасына
біріктіріледі.
Алғашты тар мағынады, бұл термин 
алғаш рет Америка Құрама Штатының 
Юта штатының тау курортында соңғы 
тұтынушылардың 
сұрауы 
бойынша 
бағдарламалық жасақтама ӛнімдерін жасау 
әдістерін және тәжірибесін талқылау үшін 
салааралық мамандар жинақталғанда 2000 
жылдары бағдарламалық қамтамасыз етуді 
даярлау саласында қоладына бастаған. Осы 
кездесудің нәтижесі болып ең алдымен 
авторлардың қызметтерінің тар салаларын 
қамтыған 12 қағидамен бағдарламалық 
ӛнімдерді даярлау Манифесті (Agile 
Manifesto) табылды, бірақ кейбір басқада 
бизнес-жобаларға да әлеуетті таралуы 
мүмкін еді. 
Екіншіден, кең мағынада Agile 
термині қағидасының мағынасы кез-келген 
бизнесті жүргізуде қолданылады және 
бизнес құрауштар ретінде де қолданылады, 
мысалы, «ұтымды стартап» (Lean Startup) 
тұжырымдамасында. 
Agile-моделідің 
(Agile Model) бұл мағынасы сипаттамалық 
схемасы бойынша бірнеше қадамдарды ӛту 
жобаны дамытудың икемді әдіснамасына 
еру түсіндіріледі. 
1.
Жоба 
бойынша 
жұмыс 
итерациялармен 
- 
қысқа 
циклдар 
(спринттер) 
арқылы 
жүргізіледі. 
(Бағдарламалық қамтамаыз етудің даярлау 
кезінде осы циклдардың ұзақтығы 1 
аптадан 1 айға дейін болады). 
2.
Әрбір циклдің аяқталуы бойынша 
бизнесте қолдануға болатын ӛнімдер 
шығады. Бұндай ӛнімдірдің бағдарламалық 
қамтамасыз етілуі үшін ұсыныс немесе 
оның бір бӛлігі де бола алады, дей 
тұрғанмн тіпті «шикі» бағдарламалық 
қамтамасыз етуді істе қолдануға болады 
және қолдану қажет.
3.
Ӛнімді жоба әзірлеушілерімен үнемі 
кері байланыс жасап отыратын тапсырыс 
беруші немесе соңғы ӛнімді пайдаланушы 
тексереді. Тұтынушыға бағдарланған әдіс 
жобаның 
барлық 
кезеңінде 
(барлық 
интерациясында) қолданылады. 
4.
Кез келген ескертпелер тезарада 
қайта қарауға қосылады, ал ӛнімді 
әзірлеуді тезарада жұмыс барысында 
түзетуге мүміндік 
берген ӛзгерістер 
құпалады, 
себебі 
жүйеде 
жаһандық 
қателіктердің алдын алуға мүмкіндік 
береді.
Үшіншіден,оданда кеңірек маңынада, 
Agile 
– ол «Toyota» зауыттарында 
қолданылып келе жақан басқару моделінің 
бір бӛлігі және қазіргі таңда кез-келген 
табысты ӛнірістің негізгі менежмент 
құрауыштараның бірі боып табылады. Бұл 
контексте 
Agile-дің 
негізі 
басқа 
контексттерде түсіну технологиясының 
негіздеріне ұқсас. 
«Toyota» 
зауытыдағы 
ӛндірістің 
соңғы форматтағы баптауда тезарада кері 
байланысты конвейерді тоқтатуға бастама 
бола алған кез келген жұмысшы және 
ӛндірістік 
циклды 
баптауға 
дейінгі 
бойынша түзетулердің авторы қамтамасыз 
еткен. Agile-трансформация барлық 
ӛндірістік кӛлемде ӛз кезегінде, егер ӛнім 
тұтынушының ағымдағы қажеттіліктеріне 
жанданған жауаптың нәтижесі болса, 
жалпы ӛндірістік қызметтің түзетілуіне 
әкелуі мүмкін [2].
Осылайша, егер зауыт пластикалық 
таздар 
шығаратын 
болса, 
ал 
тұтынушылармен кері байланыс кері 
шелекке деген қажеттіліктерінен кӛрінеді, 
нюанстардың (қаламның пішіні, ӛлшемі, 
түсі) параллельді реттеуімен тезарада 

ҚазККА Хабаршысы № 1 (104), 2018 ISSN 1609-1817 The Bulletin of KazATC 
Вестник КазАТК № 1 (104), 2018 www.kazatk.kz 2018, Vol. 104, No. 1 
320 
бейімделу 
стиле 
Agile 
management 
стилінде болады (егерде басқа қағидалар 
сақталған болса). 
«Икемді» әдіс ӛзара ерекшеленетін, 
бірақ Agile: Scrum, Kanban, Lean, Crystal
және т.б. идеяларды қосатын әдіснамалық 
тәжірбиенің бірқатары үшін негіз болды. 
Scrum әдіснамасы,мысалы бағдарламалық 
қамтамасыз 
етуді 
әзірлеу 
бойынша 
жобаларды басқарудың бірыңғай жүйесі 
ретінде тәжірибиеде әрдайым Agile-мен 
берге қарастырылады 
Ең алдымен ИТ - индустрия 
саласының сипаттамасына тән ӛнімдер мен 
қызеттерді қалыптастыруда класикалық 
әдіс бар. Бұл әдіс кастадты немесе 
даярлаудың итеративті әдіснамасы деп 
аталады. Ағылшындық терминалогияда 
бұндай тәсіл waterfall development (от 
англ. — сарқырама) деп аталады. Оны неге 
сарқырама 
деп 
атайды? 
Себебі, 
даярлаудың бұндай схемасында ӛнімнің 
жоспрын бекіткенен кейін,оны құрғанға 
дейін бұл жоспарды оны тоқтатуға немесе 
ӛзгертуге бомайды.
Аgile — жаңа ӛнімді немесе қызметті 
құрудың 
инновациялық 
кӛзқарастары. 
Оның негізі ӛте қарапайым идеядан 
тұрады: үрдістің әрбір қатысушысы, осы 
«конвейерлік жинаудың» әрір әріптесі ӛз 
міндеттерін және ортақ істі қайта қарауға 
қатысу керек. Әрбір қатысушы конвейерді 
тоқтатып, ӛзінің ұтымды ұсыныстарын 
жасай алады. 
Жобаларды басқарудың дәстүрлі 
тәілібарлығы бір циклда жасалатын сызық 
болып табылады. Барлығы егжей-тегжейлі 
жопарланады және барлығы толығымен 
дайын болып және әзірленген жайдайда, 
жоба толығмен беріледі. Ойлаудың бұл 
әдісі басқа да жобларға да бағдарламалық 
қамтамасыз ету даярланумен бірге тарала 
бастады және дәстүрлі тәсіл мен икемді 
әдіс арасындағы айырмашылық та осыда 
болып табылады[3]. 
Классикалық жобаларды басқару
Ӛз 
жобаңызды 
басқаруды 
оңтайландырудың ең айқын жолы - оның 
орындалу үрдісін дәйекті кезеңдерге бӛлу. 
Осындай сызықтық құрылымда дәстүрлі 
жобалық басқару қалыптасады. Бұл ӛз 
кезегінде компьютерлік ойындарды еске 
түсіреді – алдыңғы деңгейді аяқтамай 
жатып келесі деңгейге ӛтуге болмайды. 
Жұмыс үрдісі 1-суретте келтірілген.
1 - сур. Классикалық жобалық тәсілінің схемасы 
Fig. 1 - Scheme of the classical project approach 

жүктеу/скачать 0,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: