Бағдарламасы «Астрономия»



Дата07.05.2017
өлшемі235,09 Kb.
#15715
түріБағдарламасы


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

3 деңгейлі СМК құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-18-38.90/01-2014


ПОӘК

Оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы

«Астрономия »

№ 2 басылым

11.09.2013 ж.



ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В060400- «Физика» мамандығы үшін


«Астрономия»
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН

БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей


2014

Алғы сөз


1. ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы:_____ Мешетова Ж.С., аға оқытушы, физика кафедрасы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 «Физика» кафедрасы отырысында


« 11 » 09 2013ж.,№1 хаттама
Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор С.С.Маусымбаев
2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының

отырысында


« 12 » 09 2013ж.,№ 1 хаттама
Төрайымы Қ.А.Батырова
3. БЕКІТІЛДІ

Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған



« » 2014ж. ,№ хаттама
ОӘК төрағасы Г.К.Искакова
АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР



Мазмұны





  1. Қолдану саласы

  2. Нормативтік сілтемелер

  3. Жалпы ережелер

  4. Оқу пәннің (модульдің) мазмұны

  5. Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі

  6. Пән бойынша оқу-әдістемелік карта

  7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы

  8. Әдебиеттер


1 ҚОЛДАНЫЛУ АУМАҒЫ

5В011000 - «Физика» мамандығы бойынша оқитын студенттері үшін оқу-әдістемелік кешенге кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы


2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Аталған «Астрономия» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасы төмендегі құжаттарға сүйене отырып жасалынып, осы пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру талаптарын тағайындайды:

- ҚР «Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты» 23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;

«5В011000» – «Физика» мамандығының Типтік оқу жоспары;

- СТУ 042-СГУ-5-2012«Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;

- ДП 042-1.07-2012 «Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.



3 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР

3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.



Астрономия

Астрономия пәні, қысқаша даму тарихы. Сфералық астрономия элементтері. Эклиптика және оның негізгі элементтері. Уақытты өлшеу. Жұлдыздық және күндік уақыт. Күнтізбенің пайда болу және даму тарихы. Күн жүйесінің құрылысы. Тәуліктік параллакс. Ай фазалары. Ай жердің табиғи серігі. Ай мен Күннің тұтылулары, олардың жиілігі және периоды. Планеталардың қозғалыс заңдары.Кеплер заңдары.Космонавтика элементтері. Оптикалық телескоптар және олардың негізгі сипаттамалары. Күн физикасы.Күннің негізгі сипаттамалары. Күн атмосферасы. Қос және санды жұлдыздар. Спектрлі қос жұлдыздар.Айнымалы жұлдыздар. Галактика. Құсжолы.Метагалактикалар.

3.2. Осы курстың мақсаты астрономия туралы мағлұматтар алулары керек;

3.3.Осы пәннің негізгі мақсаты қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.

3.4.Курсты оқығаннан соң студент

игеруі қажет:

негізгі құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін;тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;

ұға білуі қажет:

негізгі физикалық заңдылықтарлы, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;

меңгеруі қажет:

астрономиялық приборлармен жұмыс істеуді, нақты астрономиялық құбылыстарды бақылау оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;

Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білуі қажет:

- құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен

жұмыс істей білуі;

- астрономиялық құбылыстарға бақылау жүогізе білуі;

- бұрыштық өлшеулер жүргізе білу, өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,

компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; астрономия есептерін шығара білуі.

3.5. Курс пререквизиттері: оптика

3.6. Курс постреквизиттері: атомдық физика, ядролық физика, кванттық механика, философия.

1 кесте – оқу жұмыс жоспарынан көшірме




Курс


Семестр

Кредит

Дәріс

Зерт. (сағ)

Машықтану

сабағы


ОСӨЖ (сағ)

СӨЖ

Барлығы (сағ)

Қорытынды бақылау түрі

1

1

3

15

15

15

22,5

67,5

135

Емтихан

4. «Астрономия» пәнінің мазмұны



Тақырыптыңатыжәнемазмұны

Сағат саны

1

2

Дәрістер

Дәріс № 1. Астрономия тараулары. Сфералық астрономия негіздері.

Астрономия пәні, қысқаша даму тарихы. Астрономия тараулары. Астрономияның теориялық және танымдық мәні. Бақылаулар ролі. Ғалам құрылымының қысқаша түсініктемесі. Аспан сферасы- сфералы астрономияның негізі. Жұлдызды аспан және аспан сферасының тәуләк бойынша айналуы. Әлем осінің горизонтқа қаатысты орналасуы.Аспан сферасында нүктелер мен сызықтар.




1

Дәріс №2. Астрономиялық координат жүйелері. Күннің көрінерлік қозғалысы.

Горизонталь координат жүйелері және оны анықтау. Экваторлық, координат жүйелері. Кульминация. Меридиандағы жарық көзінің биіктігі. Әр белдеудегі аспан сферасының айналуы. Жердің күннің айналасындағы қозғалысы және Күннің эклиптика бойынша көзге көрінер қозғалысы. Эклиптиканың негізгі нүктелері. Эклиптикалық координата жүйесі. Планеталардың жылдық қозғалысы. Тропикалық жыл. Зодиак шоқжұлдыздары. Жыл мезгілдерінің алмасуы және климаттық белдеулер..




1

Дәріс №3. Уақытты өлшеу мәселелері. Күнтізбенің даму тарихы.

Уақытты өлшеу бірліктері. Жұлдыздық және күндік уақыт. Орташа күн тәулігі, шын күн тәулігі. Уақыт тендеуі. Жергілікті, дүниежүзілік, белдеулік, декретті уақыттар. Уақыттың атомдық стандарты. Күнтізбенің пайда болу және даму тарихы. Жаңа және ескі күнтізбе. Жұлдызды каталогтар мен астрономиялық жылнамалар, жұлдызды аспан картасы. Универсальды құрал. Географиялық координаттарды және күннің талтүс сызығының бағытталуын анықтаудың жуықтау әдістері.



1

Дәріс № 4.Әлемнің құрылымы туралы көзқарастың дамуы. Күн жүйесінің құрылысы.

Астрономияның пайда болуы..Астрономияның ежелгі Грецияда дамуы. Планеталардың көрінерлік қозғалысы. Әлемнің Птолемей ұсынған геоцентрлік жүйесі. Коперниктің гелиоцентрлік жүйесі. Қазіргі көзқарас бойынша Күндік жүйенің құрылуы. Тәуліктік параллакс. Күн параллаксы.Астрономиялық бірлік. Арақашықтықты анықтаудың радиолокациялық әдістемесі.Күн жүйесіндегі айдың өлшемін анықтау.Жылдық параллакс, жарық абберациясы.




1

Дәріс № 5. Ай жердің табиғи серігі. Ай мен Күн тұтылулары.

Айдың жұлдызға және Күнге қатысты көрінерлік қозғалысы., Ай фазалары. Сидерикалық және синодикалық айлар. Айдың айналуының синодтық периоды. Ай мен Күннің тұтылулары, олардың жиілігі және периоды.Түйіндер сызығының қозғалысы.Айдахар жылы мен айы.




1

Дәріс №6. Аспан механикасының негіздері. Астофизика құралдары мен әдістері.

Планеталық орбиталардың элементтері.Планеталардың қозғалыс заңдары. Кеплер заңдары. Ауытқу теориясының элементтері. Плутон мен Нептунның ашылуы. Нутация. Құйындар мен тасқындар.Космонавтика элементтері. ЖЖС, ИНТ орбитасын есептеудің қарапайым тәсілдері. Оптикалық телескоптар және олардың негізгі сипаттамалары.телескоп түрлері. Жарық көзінің негізгі мінездемелері: өсуі, жарықтың сынуы және өтуі. Рефракторлар және рефлекторлар, олардың кемшіліктері. Айналық-линзалық телескоптар. Астрофотометрияның негіздері. Погсон формуласы. Абсолютті жұлдыздық шамалар.




1

Дәріс № 7.Радиоастрономияның құралдары мен әдістері.

Спектралды анализдің негіздері. Спектралды приборлар.Сәулелену заңдары. Допплер принципі.Электромагнитті тербелістердің әртүрлі диапозондары. Радиотелескоптар.Радиоастрономия ролі.Аспан денелерін зерттеудің атмосферадан тыс әдістері.Негізгі обсерваториялар мен үлкен телескоптар.



1

Дәріс № 8.Күн жүйесінің физикасы. Күннің ішкі құрылымының моделі.

Күн жүйесі жайлы жалпы мағлұмат. Күн. Өлшемі, массасы, тығыздығы. Осьтік айналуы. Күннің негізгі сипаттамалары: температурасы, қысымы.Күннің магнит өрісі. Күн энергиясының көздері. Фотосфера, грануляция, шырақтар, күн дақтары. Күн атмосферасы. Күннің спектрлік және химиялық құрамдары. Хромосфера, хромосфералық жарұылдар. Протуберанцтар. Күндегі белсенді түзілістер. Олардың магит өрісімен байланысы Күн активтілігінің циклділігі. Күн активтілігінің Жердегі геофизикалық және биологиялық процестерге әсері.



1

Дәріс № 9. Планеталар және олардың серіктері. Жер және оның құрылымы.

Күн жүйесіндегі планеталар, негізгі сипаттамалары. Күннен арақашықтығы, айналу периодтары, өлшемдері, массасы, тығыздығы, критикалық жылдамдықтары, температурасы, иілу осьтері. Планеталар және олардың серіктері. Планеталардың физикалық қасиеттері, негізгі сипаттамалары. Жер жайында жалпы түсінік. Жердің массасын анықтау.Жердің ішкі ұүрылымының сәулелену әдістері. Жер құрылымы жайында қазіргі көзқарас. Жер атмосферасының құрылымы мен қысымы, құрамы. Магнитосфера. Жердің радиациялық белдеуі.




1

Дәріс № 10. Кіші планеталар, кометалар. Метеориттер, олардың классификациясы.

Кіші планеталар, олардың ашылу тарихтары.Астероидтің айналу периоды, массасы, өлшемдері.Кометалар. Сыртқы түрі. Кометалардың орбиталары. Кометалардың құрылымдары: ядро, басы және құйрығы.Ерекше қызықты кометалар. Кометалардың пайда болугипотезасы. Метеорлы шоғырдың пайда болуы.Метеорлылардың ағындары және олардың радианттары.Метеориттер, олардың классификациясы. Метеориттердің химиялыққұрамы мен физикалық табиғаты. Метеориттер жастарын анықтау. Ерекше қызықты метеориттер. Зодиактық жарық.




1

Дәріс №11. Жүлдыздар физикасы. . Жұлдыздар спектрі.

Жұлдыздарға дейінгі арақашықтықты анықтаулдың тригонометриялық әдісі. Парсек. Жарық жылы. Жұлдыздардың негізгі сипаттамалары мен температурасы, радиустары, жарықтылығы. Жұлдыздардың спектрі және спектрлік классификациясы. Жұлдыз атмосферасының химиялық анализі. Герцшпрунг-Рессель диаграммасы. Негізгі, жоғарғы гиганттар, аса алыптар, ергежейлілер, ақ ергежейлілер.




1

Дәріс № 12. Жұлдыздардың түрлері. Біздің Галактика.

Қос және көп санды жұлдыздар. Спектрлі қос жұлдыздар.Айнымалы жұлдыздар.Үлпілдек және ұзақ периодты айнымалылар. Жаңа және өте жаңа жұлдыздар. Пульсарлар және нейтронды жұлдыздар.. «Қара құрдым». Галактиканың құрылымынан қысқаша мағлұмат.: өлшемдері, формасы, галактикаға кіретін обьектілер. Жұлдыздардың галактикалық орналасуы. Жұлдызды статистиканың әдістері. Құсжолы.



1

Дәріс № 13. Галактикада күннің орналасуы. Галактикадан тыс астрономияның негізі.

Галактиканың айналуы. Галактиканың массасы, ядросы. Күннің галактикалық орбитасы. Жергілікті жүйе. Жұлдыз аралық орта. Жарықтың тозаңды ортамен араласуы. Нейтронды сутектің таралуы. Галактиканың спиральды құрылымы. Хаббл бойынша галактикалардың классификациясы. Галактикаға дейінгі арақашықтықты анықтау.Галактикалардың физикалық қасиеттер: өлшемдері, массасы, жарықтылығы, айналуы. Галактиканың ядролары.



1

Дәріс №14. Галактиканың спектрі. Космогония негіздері.

Галактиканың спектріндегі қызыл ығысу. Хаббл заңы. Квазарлар. Өзара әсерлесуші галактикалар. Галактикалардың жинақталуы. .Метагалактика. Кұн жүйесінің космогониясы. Кант пен Лапластың космогониялық гипотезалары. Жер мен планеталардың жасы.



1

Дәріс №15.Космология негіздері мен мәселелері.

Космология пәніндегі жұлдыздардың пайда болуы, жүлдыздар эволюциясы, жүлдыздардың жасы. Галактикалар эволюциясы жайындағы гипотезалар. Фотометриялық , гравитациялық және термодинамикалық парадокстар. Иерархиялық құрылым.Кеңейтілген Ғалам проблемасы.Критикалық тығыздық. Хаблл тұрақтысы. Жаңа Ғалам және қалдық сәулелену жайында түсінік. Жерден тыс Ғалам.



1

Зертханалық сабақтар

№1 зертханалық сабақ «Жұлдызды аспанның жылжымайтын картасымен жұмыс»

3

№2 зертханалық сабақ «Аспан сферасы моделімен жұмыс»

3

№3 зертханалық сабақ «Жұлдызды аспанның жылжымалы картасымен жұмыс»

3

№4 зертханалық сабақ «Көру трубасының жұмыс принципімен танысу»

3

№5 зертханалық сабақ «Оптикалық телескоппен жұмыс істеу»

3

Машықтану сабақтары

Машықтану сабағы № 1 «Бұрыштық өлшеулер ».

1

Машықтану сабағы № 2 «Шырақтардың көріну шарттарына есептер шығару»

1

Машықтанусабағы № 3 «Кульминация. Меридиандағы жарық көзінің биіктігі»

1

Машықтану сабағы № 4 «Эклиптиканың негізгі нүктелері. Эклиптикалық координата жүйесі.»

1

Машықтану сабағы № 5«. Уақытты өлшеу мәселелері»

1

Машықтану сабағы № 6 «Ай фазалары. Сидерикалық және синодикалық айлар»

1

Машықтанусабағы № 7 «Ай мен Күннің тұтылулары, олардың жиілігі және периоды.»

1

Машықтану сабағы № 8 «Кеплер заңдарына есептер шығару»

1

Машықтану сабағы № 9 «Планеталар конфигурациясына есептер шығару»

1

Машықтану сабағы № 10 «Оптикалық телескоптар және олардың негізгі сипаттамалары.телескоп түрлері.»

1

Машықтану сабағы № 11 «Күннің негізгі сипаттамалары: температурасы, қысымы. Күн энергиясының көздері.»

1

.Машықтанусабағы № 12 «Жер атмосферасы. Магнитосфера. Жердің радиациялық белдеуі»

1

Машықтанусабағы № 13 «Планеталардың физикалық қасиеттері, негізгі сипаттамалары.»

1

Машықтану сабағы № 14 «Жұлдыздардың спектрі»

1

Машықтану сабағы № 15 «Жұлдыздар эволюциясы»

1

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

5.1 Астрофотометрияның негіздері. Астрономиялыө обсерваториялар..

5.2. Галактикалар құрылысы. Кеңейтілген Ғалам проблемасы. Хаббл тұрақтысы.


6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3 кесте – «Астрономия » пәнінің оқу-әдістемелік картасы




Тақырыптар


Көрнектілік құралдар, ОТҚ, плакаттар, зертханалық стендтер

Өздік оқуға арналған сұрақтар

Бақылау түрі

Дәріс сабақтары

Машықтану

сабақтары



Зертханалық сабақтар

1

2

3

4

5

6

Дәріс № 1.

«Астрономия тараулары»















Кезекті бақылау

Дәріс № 2

«Сфералық астрономия негіздері».




Машықтану сабағы № 1».

«Бұрыштық өлшеулер ».












Кезекті тексеру

Дәріс № 3

«Астрономиялық координат жүйелері».















Кезекті бақылау

Дәріс № 4

«Кульминация»

Машықтану сабағы № 2

«Астрономиялық координат жүйелері.»









.




Дәріс № 5

«Күннің көрінерлік қозғалысы».












1 Астрология негіздері. Гороскоп.


Кезекті бақылау

Дәріс № 6

«Уақытты өлшеу»



Машықтану сабағы № 3

«Кульминация. Меридиандағы жарық көзінің биіктігі»












Кезекті тексеру

Дәріс № 7

«Күнтізбе, түрлері»
















Кезекті бақылау

Дәріс № 8

«Әлемнің құрылымы туралы көзқарастың дамуы.»




Машықтану сабағы № 4 «Эклиптикалық координата жүйесі.»










Кезекті тексеру

Дәріс № 9

«Күн жүйесінің құрылысы»












2 Жылдық параллакс. Жарық абберациясы.


Кезекті бақылау

Дәріс № 10

«Ай жердің табиғи серігі.»




Машықтану сабағы № 5

«Уақытты өлшеу мәселелері»












Кезекті тексеру

Дәріс № 11

«Ай мен Күн тұтылулары»


















Дәріс № 12

«Аспан механикасының негіздері»




Машықтану сабағы № 6

«Арақашықтықты анықтаудың радиолокациялық әдістемесі.»












Кезекті бақылау

Дәріс № 13

«Астофизика құралдары мен әдістері»












3 Астрофотометрияның негіздері. Астрономиялық обсерваториялар.





Дәріс № 14

«Радиоастрономияның құралдары мен әдістері».




Машықтану сабағы № 7

«Ай фазалары.»












Кезекті бақылау

Дәріс № 15

«Күн жүйесінің физ».















Кезекті тексеру

Дәріс № 16

«Күннің ішкі құрылымының моделі».



Машықтану сабағы № 8

«Ай мен Күннің тұтылулары,»












Кезекті тексеру

Дәріс № 17

«Жер және оның құрылысы».















Кезекті бақылау

Дәріс № 18

«Планеталар және олардың серіктері».



Машықтану сабағы № 9







4 Күн жүйесіндегі планеталардың конфигурациясы және көріну шарттары.





Дәріс № 19

«Кіші планеталар, кометалар».



«Планеталардың қозғалыс заңдары. Кеплер заңдары.»










Кезекті тексеру

Дәріс № 20

«Метеориттер, олардың классификациясы».



Машықтану сабағы № 10

«Оптикалық телескоптар»












Кезекті тексеру

Дәріс № 21

«Жүлдыздар физикасы».












5 Құсжолы-Галактика.





Дәріс № 22

«Жұлдыздар спектрі».



Машықтану сабағы №11

«Күннің негізгі сипаттамалары: температурасы, қысымы. Күн энергиясының көздері.»












Кезекті тексеру

Дәріс № 23

«Жұлдыздардың түрлері».















Кезекті тексеру

Дәріс № 24

«Біздің Галактика».



Машықтану сабағы № 12

«Жер атмосферасы. Магнитосфера. Жердің радиациялық белдеуі»












Кезекті бақылау

Дәріс № 25

«Галактикада күннің орналасуы».















Кезекті тексеру

Дәріс № 26

«Галактикадан тыс астрономияның негізі.».



Машықтану сабағы № 13

«Планеталардың физикалық қасиеттері, негізгі сипаттамалары.»









6 Галактикалар құрылысы.


Кезекті тексеру

Дәріс № 27

«Галактиканың спектрі».















Кезекті бақылау

Дәріс № 28

«Космогония негіздері».



Машықтану сабағы № 14

«Планеталардың физикалық қасиеттері, негізгі сипаттамалары.»












Кезекті тексеру

Дәріс № 29

«Космология негіздері».















Кезекті бақылау

Дәріс № 30 «Космология мәселелері».

Машықтану сабағы № 15

«Кеңейтілген Ғалам проблемасы.»









7 Кеңейтілген Ғалам проблемасы. Хаббл тұрақтысы.


Кезекті тексеру


7 ОҚУ-ӘДІСТЕМІЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
7 кесте Оқу-әдістемелік оқулықпен қамтамасыз етілу картасы


Оқулықтар,

оқу-әдістемелік құралдар

аттары


саны

Студенттер саны

Қамтылу пайызы

1

2

3

4

1 Мекебаев К.Р., Уразбаева К.Т., Мешетоав Ж.С. Астрономия, оқу құралы.-Семей . Тенгри, 2005

20

28

71

2Бекбасаров Н.М. Астрономияға кіріспе. Алматы «Рауан», 1996ж

25

28

90

3 Дагаев М.М. Сборник задач по астрономии.- М., Просвещение.-1980.-128 с.


30

28

100

4 Бакулин П.И., Конович Э.В., Мороз В.И.Курс общей астрономии.- М., Наука.-1983.-560 с.

10


28

35















8. ОҚУЛЫҚТАР

    1. Негізгі оқулықтар

8.1.1. Дагаев М.М и др. Астрономия.- М., Наука.-1983.-384 с.

8.1.2. Мекебаев К.Р., Уразбаева К.Т., Мешетоав Ж.С. Астрономия, оқу құралы.-Семей . Тенгри, 2005

8.1.3. Бекбасаров Н.М. Астрономияға кіріспе. Алматы «Рауан», 1996ж.

8.1.4. Волынский В.А. Астрономия.- М., Наука,1971.

8.1.5. Дагаев М.М. Сборник задач по астрономии.- М., Просвещение.-1980.-128 с.

8.1.6. Бакулин П.И., Конович Э.В., Мороз В.И.Курс общей астрономии.- М., Наука.-1983.-560 с.

8.1.7. Воронцов- Вельяминов Б.А. Сборник задач и практических упражнений по астрономии.- М., Наука.- 1977.

Қосымша әдебиеттер.
8.2. Қосымша
8.2.1. Шкловский М.И. Вселенная. Жизнь. Разум. - М., Наука.-1984.

8.2.2. Баулин и др. Курс общей астрономии.- М., Наука.-1983.

8.2.3. Курышев В.И. Практикум по астрономии.- М., просвещение.-1986.- 144с.

8.2.4. Климишин И.А. Астрономия наших дней. - М., Наука.-1980.- 456 с,





Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет