ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМК құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-18-38.56/01-2013.
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы
«Атомдық физика»
|
№ 1 басылым
11.09.2013 ж.
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В060400- «Физика» мамандығы үшін
«Атомдық физика»
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы:_____ Мешетова Ж.С., аға оқытушы, физика кафедрасы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасы отырысында
« 11 » 09 2013ж.,№1 хаттама
Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор С.С.Маусымбаев
2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында
« 12 » 09 2013ж.,№ 1 хаттама
Төрайымы Қ.А.Батырова
3. БЕКІТІЛДІ
Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
« » 2013ж.,№ хаттама
ОӘК төрағасы Г.К.Искакова
АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР
Мазмұны
Қолдану саласы
Нормативтік сілтемелер
Жалпы ережелер
Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНЫЛУ АУМАҒЫ
5В060400 - «Физика» мамандығы бойынша оқитын студенттері үшін оқу-әдістемелік кешенге кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Атомдық физика» пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- ҚР «Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты» 23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;
«5В060400» – «Физика» мамандығының Типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-СГУ-5-2012«Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2012 «Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
Микроәлем құбылыстарының өлшемдері.Резерфорд тәжірибесі. Атомның планетарлық ядролық моделі. Сутегі атомының спектрлік сериялары. Бор постулаттары. Корпускула-толқындық дуализм. Луи-де-Бройль толқындарының қасиеттері.Гейзенбергтің анықталмаушылық қатынастары.
Шредингер теңдеуі.Энергияның, импульс моментінің квантталуы. Сызықты гармониялық осциллятор.
3.2 Пәнді оқып-білудің мақсаты: студенттердің көзқарасын, қазіргі заман физикасының көмегімен әлем бейнесінің сипатын көрсете білу қабілеттілігін және ғылыми көзқарасын қалыптастыру, студенттерге физиканың ілгері заңдарын, классикалық теорияларын практикалық есептерді шешуге қолдануды үйрету, қазіргі заман физикасы туралы білімін және оларды іс-жүзінде қолдануды икемділіктерін қалыптастыру, сонымен қатар кәсіби мамандығының негізгі жүйесі ретінде физикалық зерттеулердің әдістемелерін игеретін деңгейде білім беру.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- физиканың негізгі даму кезеңдерімен таныстыру, студенттерге атомдық физиканың негізгі заңдары мен принциптерін және олардың математикалық өрнегін беру;
- студентті негізгі физикалық құбылыстармен, оларды бақылау және зерттеу әдістерімен, эксперимент нәтижелерін өңдеуді ЭЕМ-ді қолдану әдістерімен таныстыру;
- студентке физикалық модельдер мен гипотезалардың қолдану аясы жайлы нақты ұғым беру;
- студентті физикалық идеяларды дұрыс тұжырымадамай білуге, физикалық шамалардың дәрежесін бағалай білуге үйрету;
- студентке атомдық физикасы бөлімінің дамуы мен оның философиялық және метологиялық проблемалары жайлы ұғым беру.
3.4 Оқып-білудің нәтижелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент білу керек:
атомдық физикасының негізгі ұғымдары мен іргелі заңдарын;
меңгеру керек:
атомдық физикада қолданылатын әдістерді және шешулерді;
игеру керек:
атомдық физиканың жалпы құрылымын;
істей білу керек:
атомдық физиканың іргелі ұғымдарын түсіндіруді;
түсіну керек:
мақсаты болу керек:
атомдық физиканың даму тарихының маңызды кезеңдерін білуді;
алу керек:
ғылыми, оқу-әдістемелік және анықтамалық әдебиеттермен жұмыс дағдыларын.
3.5 Курстың пререквизиттері: молекулалық физика курсы, математикалық анализ, дифференциалдық теңдеулер теориясы, математикалық физика әдістері
3.6 Курстың постреквизиттері:
Ядролық физика, кванттық механика, конденсациаланған күй физикасы
1 кесте – оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Зерт. (сағ)
|
Машықтану
сабағы
|
ОСӨЖ (сағ)
|
СӨЖ
|
Барлығы (сағ)
|
Қорытынды бақылау түрі
|
1
|
2
|
3
|
15
|
15
|
15
|
22,5
|
67,5
|
135
|
Емтихан
|
4. «Атом және атом ядросының физикасы» пәнінің мазмұны
Тақырыптыңатыжәнемазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Дәрістер
|
Дәріс № 1. Кіріспе. Атомның планетарлық моделі.
Кіріспе. Атомистикалық және кванттық көзқарастардың дамуы.Микроәлем өлшемдері.Атомның Томсон моделі. Резерфорд тәжірибелері. Атомның планетарлық моделі.
|
1
|
Дәріс № 2 Спектрлік сериялар. Бор постулаттары.
Атомдық күйлердің стационарлығы мен дискреттілігі.Бор постулаттары. Атомдар спектріндегі заңдылықтар.Ритцтің комбинациялық принципі.Франк-Герц тәжірибелері.
|
1
|
Дәріс № 3.Сутегі атомы үшін Бор теориясы.
Атомның бор ұсынған моделі.Сәйкестік принципі.және оны сутегі атомына қолданылуы.Бор-Зоммерфольдтің квантталу ережелері.Атомдардың кванттық қасиеттері.
|
1
|
Дәріс №4. Бөлшектердің толқындық қасиеттері.
Корпускулалық-толқындық дуализм.Микробөлшектердің толқындық қасиеттері. Луй-де- Бройль гипотезасы.Электрондар дифракциясы.
|
1
|
Дәріс № 5.Кванттық механиканың негізгі ұғымдары.
Атомдық жүйелердің квантомеханикалық бейнесі. Кванттық күй ұғымы және оны толқындық функция көмегімен сипаттау.Гейзенбергтің анықталмаушылық қатынастары.
|
|
Дәріс № 6. Атомның кванттық қасиеттері.
Физикалық шамалардың операторлары туралы түсінік. Шредингердің стационарлық және стацирнарлық емес теңдеулері.
|
1
|
Дәріс № 7. Кванттық механиканың қарапайым есептері.
Тік бұрышты потенциалдық шұңқыр және гармониялық осциллятор.Кванттық механиканың қарапайым бір өлшемді есептері..
|
1
|
Дәріс № 8. Кванттық сандар.
Кванттық механикадағы сутегі атомы. Сутегі атомындағы электронның энергия деңгейлері мен кванттық сандары..
|
1
|
Дәріс № 9.Теңбе-тең бөлшектер.
Теңбе-тең бөлшектер жүйесінің кванттық механикасы.Бозондар мен фермиондар.Бозе-Эйнштейн және Ферми-Дирак үлестірулері.Паули принципі.
|
1
|
Дәріс № 10. Көпэлектронды атомдар.
Көпэлектронды атомдар. Кванттық сандар.Электрондық конфигурация туралы түсінік. Электрондық қабықтар мен олардың толтырылуы.Менделеевтің периодтық жүйесі..
|
1
|
Дәріс № 11.Сілтілік металдар спектрлері.
Күрделі атомдардағы электрондардың әсерлесуі.Сілтілік металдар атомдарының энергия деңгейлері мен спектрлері.
|
1
|
Дәріс № 12 . Электрондар дифракциясы.
Рентгендік және рентгенэлектрондық атомдардың энергия деңгейлері және спектрі. Электрондар дифракциясы.
|
1
|
Дәріс № 1 3. Молекулалардың электрондық күйлері.
Молекулалар құрылысы мен қасиеттері.Молекулалардың электрондық күйлері.Химиялық байланыс.Зееман эффектісі.Магниттік резонанс.
|
1
|
Дәріс № 14.Газдар мен плазмадағы процестер.
Газдар мен плазмадағы қарапайым процестер. Қозу, иондану, диссоциация, рекомбинация және қайта зарядтау процестері.
|
1
|
Дәріс № 15. Тепе-тең емес сәуле шығару.
Тепе-тең емес сәуле шығару түрлері. Люминесценция.Спонтанды және еріксіз сәуле шығару.Мазерлер мен лазерлерде генерацияның пайда болу шарттары.
|
1
|
Зертханалық сабақтар
|
ЗЗертханалық сабақ № 1 «Резерфорд тәжірибесін модельдеу»
|
3
|
Зертханалық сабақ № 2 «Сутегі атомы спектрін зерттеу. Ридберг тұрақтысын анықтау»
|
2
|
Зертханалық сабақ № 3 «Фотондар үшін анықталмаушылық қатынастары»
|
2
|
Зертханалық сабақ № 4 «Газды лазер көмегімен квант энергиясы мен толқын ұзындығын анықтау».
|
2
|
Зертханалық сабақ № 5 «Сыртқы фотоэффект құбылысын зерттеу және Планк тұрақтысын анықтау»
|
3
|
Зертханалық жұмыс № 6«Оптикалық пирометр көмегімен Стефан –Больцман тұрақтысын анықтау.»
|
3
|
Машықтану сабақтары
|
Машықтану сабағы № 1 «Атомның планетарлық моделі. Резерфорд формуласы».
|
1
|
Машықтану сабағы № 2 «Спектрлік сериялар. Бор постулаттары» .
|
1
|
Машықтанусабағы № 3 «Спектрлік сериялар. Бор постулаттары».
|
1
|
Машықтану сабағы № 4 «Бөлшектердің толқындық қасиеттері.»
|
1
|
Машықтану сабағы № 5«Гейзенбергтің анықталмаушылық қатынастары»
|
1
|
Машықтану сабағы № 6 «Шредингер теңдеуі.»
|
1
|
Машықтанусабағы № 7 «Кванттық физиканың бір өлшемді қарапайым есептері»
|
1
|
Машықтану сабағы № 8 «Кванттық механикадағы сутегі атомы»
|
1
|
Машықтану сабағы № 9 «Теңбе-тең бөлшектер физикасы»
|
1
|
Машықтану сабағы № 10 «Көпэлектронды атомдар»
|
1
|
Машықтану сабағы № 11 «Электрондық қабыұтар олардың толтырылуы.»
|
1
|
.Машықтанусабағы № 12 «Сілтілік металдар атомдарының энергия деңгейлері»
|
1
|
Машықтанусабағы № 13 «Электрондар дифракциясы»
|
1
|
Машықтану сабағы № 14 «Молекулалардың электрондық күйлері»
|
1
|
Машықтану сабағы № 15 «Теңбе-тең емес сәуле шығару»
|
1
|
5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 Микроэлем заңдарының ерекшеліктері
5.1 Микроэлем заңдарының ерекшеліктері
5.2Атомдық спектрлердегі заңдылықтар
5.3 Кванттық механикадағы сутегі атомы.
5.4 Спинорбиталық әсерлесу және нәзік түзіліс.
5.5Көпэлектронды атомдардың энергия деңгейлері мен спектрлері.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Тақырыптар
|
Көрнектілік құралдар, ОТҚ, плакаттар, зертханалық стендтер
|
Өздік оқуға арналған сұрақтар
|
Бақылау түрі
|
Дәріс сабақтары
|
Машықтану
сабақтары
|
Зертханалық сабақтар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Дәріс № 1.
«Кіріспе. Атомның планетарлық моделі».
|
Машықтану сабағы № 1 «Атомның планетарлық моделі. Резерфорд формуласы».
|
«Резерфорд тәжірибесін модельдеу»
|
|
1 Микроэлем заңдарының ерекшеліктері
|
Конспект тексеру
|
Дәріс № 2
«Спектрлік сериялар. Бор постулаттары».
|
Машықтану сабағы № 2 «Спектрлік сериялар. Бор постулаттары»
|
«Сутегі атомы спектрін зерттеу. Ридберг тұрақтысын анықтау»
|
Спектрограф УМ-2
Неон лампалары
|
|
|
Дәріс № 3
«Сутегі атомы үшін Бор теориясы»
|
Машықтанусабағы № 3 «Сутегі атомы үшін Бор теориясы»
|
|
|
2 Атомдық спектрлердегі заңдылықтар
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс № 4
«Бөлшектердің толқындық қасиеттері».
|
Машықтану сабағы № 4 «Бөлшектердің толқындық қасиеттері»
|
«Фотондар үшін анықталмаушылық қатынастары»
|
Зертханалық қондырғы, саңылау, миллиамперметр
|
3
|
Конспект тексеру
|
Дәріс № 5
«Кванттық механиканың негізгі ұғымдары»
|
Машықтану сабағы № 5
«Гейзенбергтің анықталмаушылық қатынастары»
|
|
|
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс № 6 «Атомның кванттық қасиеттері»
|
Машықтану сабағы № 6
«Шредингер теңдеуі.»
|
«Газды лазер көмегімен квант энергиясы мен толқын ұзындығын анықтау».»
|
Зертханалық қондырғы
|
3Кванттық механикадағы сутегі атомы.
|
|
Дәріс № 7 «Кванттық механиканың қарапайым есептері»
|
Машықтану сабағы № 7
«Кванттық физиканың бір өлшемді қарапайым есептері»
|
|
|
|
Конспект тексеру
|
Дәріс№8 «Кванттық сандар»
|
Машықтану сабағы № 8
«Кванттық механикадағы сутегі атомы»
|
«Сыртқы фотоэффект құбылысын зерттеу және Планк тұрақтысын анықтау»
|
Фотоэлемент
Миллиамперметр, тұрақты ток көзі
|
|
|
Дәріс № 9
«Теңбе-тең бөлшектер»
|
Машықтану сабағы № 9
«Теңбе-тең бөлшектер физикасы»
|
|
|
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс № 10
«Көпэлектронды атомдар»
|
Машықтану сабағы № 10
«Көпэлектронды атомдар»
|
|
|
4Спинорбиталық әсерлесу және нәзік түзіліс
|
Конспект тексеру
|
Дәріс № 11 «Сілтілік металдар спектрлері»
|
Машықтану сабағы № 11
«Электрондық қабыұтар олардың толтырылуы.»
|
|
|
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс № 12 «Электрондар дифракциясы»
|
Машықтану сабағы № 12»
«Сілтілік металдар атомдарының энергия деңгейлері»
|
|
|
|
Конспект тексеру
|
Дәріс № 13
«Молекулалардың электрондық күйлері»
|
Машықтану сабағы № 13
«Электрондар дифракциясы»
|
|
|
5Көпэлектронды атомдардың энергия деңгейлері мен спектрлері.
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс№14 «Газдар мен плазмадағы процестер».
|
Машықтану сабағы№14
«Молекулалардың электрондық күйлері»
|
|
|
|
Кезектік бақылау
|
Дәріс№15
«Тепе-тең емес сәуле шығару».
|
Машықтану сабағы № 15
«Теңбе-тең емес сәуле шығару»
|
«Оптикалық пирометр көмегімен Стефан –Больцман тұрақтысын анықтау.»
|
Зертханалық қондырғы
|
|
Конспект тексеру
|
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМІЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
7 кесте Оқу-әдістемелік оқулықпен қамтамасыз етілу картасы
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы
|
Дана (саны)
|
Студенттердің саны
|
Қамтамасыз етілу пайызы
|
Савельев И.В.. Жалпы физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320
|
/8
|
5/
|
100
|
Қадыров Н. Ядролық физика негіздері.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б.
|
/10
|
5/
|
100
|
Гуревич А.Г. Физика твердого тела.- М.,Высшая школа.-2004 г
|
/6
|
5/
|
100
|
Трофимова Т.Н. Курс физики.-М.,Высшая школа.-2004.
|
/8
|
5/
|
100
|
Волькенштейн В.С. Сборник задач по общей физике.- Лань. 1999
|
/11
|
5/
|
100
|
Иродов И.Е. Сборник задач по общей физике. Москва., ЗАО Издательство БИНОМ,1998
|
/10
|
5/
|
100
|
Жұбанов А. Атомдық физика.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б
|
/11
|
5/
|
100
|
Қосымша әдебиеттер
|
|
|
|
Мухин К.Н. Экспериментальная ядерная физика.- М., Энергоиздат.- Т.1,2.- 1993.
|
/20
|
5/
|
100
|
Гершензон Е.Н., Малов Ш.И. Курс обшей физики. Оптика. Атомная физика.-М., Наука.-1981.
|
/10
|
5/
|
100
|
Нелипа Н.В. Физика элементарных частиц.- М., Наука.-1978.
|
/6
|
5/
|
100
|
Лабораторный практикум по общей физике / Под ред. Е.М.Гершензона, –М.:1986
|
/6
|
5/
|
100
|
Лабораторный практикум по ядерной физике
|
0/20
|
5/
|
100
|
Введение в физику твердого тела
|
|
|
|
Лабораторный практикум по ядерной физике
|
|
|
|
Барлығы:
|
30/133
|
5/
|
100/100
|
8 ӘДЕБИЕТ
8.1 Негізгі әдебиеттер:
Шпольский Э. Атомная физика.-М., Наука.- Т.1,2.- 1963 г.
Савельев И.В.. Жалпы физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320 с.
Қадыров Н. Ядролық физика негіздері.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б.
Гуревич А.Г. Физика твердого тела.- М.,Высшая школа.-2004 г.
Широков Ю.М., Юдин Н.П. Ядерная физика.-М., Наука.- 1980.- 671 с.
Трофимова Т.Н. Курс физики.-М.,Высшая школа.-2004.
Волькенштейн В.С. Сборник задач по общей физике.- Лань. 1999
Иродов И.Е. Сборник задач по общей физике. Москва., ЗАО Издательство БИНОМ,1998
Жұбанов А. Атомдық физика.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б
Цедрик М.С. Сборник задач по курсу общей физики.М., Просвещение, 1989 г.
Қосымша әдебиеттер:
1.Мухин К.Н. Экспериментальная ядерная физика.- М., Энергоиздат.- Т.1,2.- 1993.
2. Гершензон Е.Н., Малов Ш.И. Курс обшей физики. Оптика. Атомная физика.-М., Наука.-1981.
3. Нелипа Н.В. Физика элементарных частиц.- М., Наука.-1978.
4.Сборник задач по оптике и атомной физике. Изд. Ленинградского университета,1978
5. Трофимова Т.И. Курс физики учебное пособие для вузов. М.: академия, 2004
6. Физический практикум /Под ред. В.И.Ивероновой.- Физматгиз, т.1
7. Лабораторный практикум по общей физике / Под ред. Е.М.Гершензона, –М.:1986
Достарыңызбен бөлісу: |
