Бақылауды жасырын түрде жүргізесіз бе, әлде ашық түрде жүргізесіз бе? Ашық бақылау. Зерттеуші зерттеу жұмысының
сипатын, бақылау процесіндегі рөлін және ба
-
қылаудан не алатынын ашып көрсетеді. Көп
жағдайда этика ережелері толық ашық болуды
талап етеді.
Сізді сырттан біреу бақылап жүргенін білсеңіз,
табиғи түрде әрекет ету қиын, әсіресе «зертте
-
ліп жатқаныңызды» білген кезде жағдай тіпті
күрделі. Сондықтан сенімді нығайтып, қатысу
-
шылардың ашық процесте өздерін жайлы сезі
-
нетініне көз жеткізу қажет.
Жасырын бақылау. Зерттеуші зерттеудің сипа
-
тын өзі бақылайтын адамдарға айтпайды, тіпті
зерттеу жүргізіп жүргенін байқатпауы да мүмкін.
Жасырын зерттеуге этикалық рұқсат алу қиын,
себебі ол этиканың ескерту арқылы келісім алу
принципін бұзады.
Жасырын зерттеу зерттеушіге «тыңшылық жа
-
сауға» және табиғи түрде әрекет ететін қатысу
-
шылардың мінез-құлқын жасырын түрде бақы
-
лауға мүмкіндік береді, бірақ бұл этикаға қайшы
келуі мүмкін.
311
БАСТАПҚЫ ДЕРЕК: сауалнама, сұхбат және бақылау