86. Ұлы Даланың ерте көшпенділерінің мәдениеттерін атап, олардың ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Жауабы: "Ұлы дала" тарихи-географиялық тұжырымдамасын және оның тарихи-мәдени аспектілерін келесідей анықтауға және түсіндіруге болады:
— "Ұлы дала" - Еуразия құрлығының орталық бөлігін алып жатқан табиғи аймақтың жалпыланған атауы. Ол Шығыс Еуропадан Тынық мұхитының жағалауларына дейін созылады және жазықтар мен аласа таулардың рельефімен, қоңыржай континентальды және құрғақ климатпен, шөпті және бұталы өсімдіктермен сипатталады.
- "Ұлы Дала" - бұл сақтар, скифтер, сарматтар, киммерийлер, ғұндар, түріктер, моңғолдар және басқалар сияқты әртүрлі көшпелі халықтар мекендеген тарихи аймақ. Бұл халықтар өздерінің әскери жорықтарымен, сауда байланыстарымен, мәдени байланыстарымен және этногенезімен әлемдік тарихтың барысына әсер етті.
- "Ұлы Дала" - бұл дала халықтарының өмір салтында, дәстүрлерінде, наным-сенімдерінде, тілдері мен әдебиетінде өзіндік ерекшеліктері бар мәдени аймақ. Далада көшпелі өмір салты, мал шаруашылығы, атқа міну, шаманизм, Түркі жазуы мен әдебиеті сияқты құбылыстар пайда болды.
Осылайша, "Ұлы Дала" - бұл табиғи, тарихи және мәдени шекаралары мен ерекшеліктері бар көп қырлы аймақ деп айтуға болады.
87. ХХ ғасырдың 20-40-жылдарындағы Қазақстандағы индустрияландырудың барысын сипаттаңыз.
Жауабы: Қазақстанда Индустрияландыру ХХ ғасырдың 20-жылдарында басталды, 1925 жылы партияның XIV съезінде большевиктер елді индустрияландыруға бағыт алды. Бірақ, КСРО-да "бесжылдық"бағдарламасының өткізілуіне байланысты 30-шы жылдары айналымға түсті. Бұл бүкіл елді индустрияландырудың кең процесінің бөлігі болды.
Қазақстандағы индустрияландырудың алғашқы қадамдарының бірі 1930 жылы Қарағандыда алғашқы металлургиялық фабриканың құрылысы болды. Келесі кезең темір кен орындарын игеру және металды өндіру және қайта өңдеу бойынша жергілікті өндірістер құру болды.
Индустрияландыру процесінде Қазақстанда металлургиялық өндірістерге арналған материалдар мен жабдықтар өндіретін көптеген зауыттар (Балқаш мыс балқыту, Шымкент қорғасын және т.б.) құрылды, электр станциялары мен мұнай өңдеу зауыттары құрылды. Индустрияландырудың отыз жылында Қазақстан КСРО-дағы металлургия өнімдерінің ірі өндірушілерінің біріне айналды.
Индустрияландырудың негізгі элементтерінің бірі Қазақстанда көлік инфрақұрылымын дамыту болды. Темір жолдар (Түрксіб 1927-1930 жж.және т. б.), автомобиль жолдары салынды, сондай-ақ өзен көлігі жүйесі кеңейтілді.
Сонымен қатар, индустрияландыру үдерісі барысында Қазақстанда ауыл шаруашылығының қарқынды дамуы байқалды. Қазіргі заманғы егіншілікке жағдай жасалды, ауыл шаруашылығы өндірісінің жаңа әдістері енгізілді, өнеркәсіптік мал шаруашылығы басталды.
Алайда, Мәскеу тарапынан жетекшілік ететін жоспарлы экономикаға байланысты Қазақстандағы индустрияландыру негізінен ауыр және әскери өнеркәсіпті дамытуға бағытталды, әлі де шикізаттық бағытқа ие болды, бұл экономиканы әртараптандырудың болмауына, өңірлердің біркелкі дамымауына және әлеуметтік саланы дамыту үшін қаражаттың жетіспеуіне әкелді.
