Бағдарламасы «Ж ас өспірімдер спортының негіздері»


Әртүрлі жұмыстар түрлерін бағалау шкаласы және критерийлері



бет3/7
Дата12.03.2018
өлшемі2,14 Mb.
#38390
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7


Әртүрлі жұмыстар түрлерін бағалау шкаласы және критерийлері

Студенттердің білімін бағалау шкаласы

Бағаның әріпті эквиваленті

Баға

Балл

Пайыз (%)

A

Өте жақсы

4,00

95-100

A-

Өте жақсы

3,67

90.94

B+

Жақсы

3,33

85-89

B

Жақсы

3,00

80-84

B-

Жақсы

2,67

75-79

C+

Қанағаттандырылған

2,33

70-74

C

Қанағаттандырылған

2,00

65-69

C-

Қанағаттандырылған

1,67

60-64

D+

Өту баллы

1,33

55-59

D

Ең төмен өту баллы

1,00

50-54

F

Ең төмен

0,00

0-49

I

Аяқталмаған

NA




W

Оқудан шығарылған

NA




AW

Әкімшілік үкім бойынша оқудан шығарылған

NA




P

Өтті (қарытынды тестке ған)

NA

0


Әртүрлі жұмыстар түрлерін бағалау критерийлері

Жұмыс түрі

Баллдар

Тәжірибелік сабақта жауап беру

0,35

Эссе (әрбір жұмысқа)

0,3

Жазбаша жұмыс (әрбір жұмысқа)

0,2

Реферат (әрбір жұмысқа)

0,3

Дискуссияда қатысу (әрбір жұмысқа)

0,3

СӨЖ (СОӨЖ) шегінде ауызша жауап беру (әрбір жұмысқа)

0,4

Межелік бағалау (әрбір жұмысқа)

5

Ағымды бақылау жұмысы (әрбір жұмысқа)

5

Зерттеу жұмысы (курстық жұмыс)

4,75

Емтихан

60

Барлығы

100


. Курстың саясаты

Аудиториялық уақытқа кіретіндер: дәрістер, оқылған материалдарды пікір алмасу, әртүрлі материалдарды және кейстерді талдау. Әрбір сабаққа студенттер жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Бақылау жұиысқа қатыспаған және кешіккен студент ешқандай балл алмайды.

Әрбір сабақтын бас кезінде шағын бақылау жұмысы жүргізіледі, ол өткен дәрісте қарастырылған негізгі ұғымидарға қатысты 5 ашық сұрақтан не болмаса дұрыс/ дұрыс емес типтес сұрақтардан тұрады. Студенттердің барлығы 10 бақылау жұмысын орындайды. Әрбір бақылаудың ең көп шегі 10 балл (2 балл * 5 сұрақ 10 балл)

Негізгі ұғымдар әрбір дәріс барысында түсіндіріледі. Сабақтарға қатысу және негізгі ұғымдарды, анықтамаларымен, түсініктерімен жазу студенттердін міндеті. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол топтағы басқа бір студенттер алуы керек. Ал оқытушы дәрісті сабақттан тысқары уақытта студентке беруді тиіс емес (қандай себеп-салдары болса да)

Әрбір сабақта студент қаралатын материалдарды талқылауға белсенділікпен қатысуы керек. Оның белсенділігі жауап беру сапасы негізінде бағаланады. Жеке жауап беру мен топ құрамында сөз сөйлей қарастырылады.

5 аптада әрбір студентке талдау үшін жеке кейс ұсынылады. Оны жоспарға сәйкес талдап, жазбаша түрде оқудың 7 аптасында тапсыруға міндетті (талдау жоспары әрбір кейсте беріледі)

Курстың сонында таңдап алынған тақырыпқа сәйкес жеке зерттеу жұмысы ұсынылады

Емтихан: қорытыды емтихан билеттік жүйе бойынша өткізіледі. Әр билетке курс бойынша 3 сұрақ кі




6.Дәріс және практикалық сабақтардың қысқаша сипаттамасы

Тақырып 1. Менеджмент туралы түсінік, оның мазмұны (1 сағат)

1. Менеджмент туралы түсінік

2. Менеджер және оның міндеттері

3. Менеджменттің даму кезеңдері


1. Менеджмент ағылшын сөзі, оның түпкі түбірі гректің « Манус » сөзінен шығып «қол, күш » деген мағынаны білдіреді. Алғашында мал бағыу саласында оны ұстау, меңгеру шеберлігін білдіреді. Ол адам қызмет саласына ауысып, адамдарды басқарудың және ұйымдастырудың ғылыми практикалық мәнін білдіретін болды. Ағылшын тілінде Ocsford сөздігінде бұл ұғымға мынадай тұсініктер беріледі:

А) Адамдармен қарым- қатынас жасау әдісі.

Ә) Билік және басқару өнері.

Б) Шеберліктің ерекше түрі және әкімшілік дағды.

В) Басқару органы әкімшілік бөлігі.

Менеджмент бұл нарықтық экономика жағдайында өндірісті тиімді басқарудың теориясы мен практикасы. Менеджмент бұл нақты мақсатты жүзеге асыру үшін кәсіпорын жұмысын басқаруға және ұйымдастыруға байланысты адамдар қызметінің түрі. Американ экономисті Леотивтің анықтамасы бойынша менеджмент бұл - өнім, технология ,өндірісті ұйымдастыру басқару еңбегі, әлеуметтік қатынас саласында жаңарту, инабациялау, жаңалық мақсатында фирмаларды, компанияларды тиімді басқару принцптерін тәсілдермен формалардың жиынтығы. Сонымен менеджменттің бастапқы ұғымы бұл басшылық. Іскер кәсіпорындар тек менеджер арқылы әрекет ете алады. Жеке кәсіпорын өзінің құқықтық формаларына қарамастан басшылығы болу тиіс.

2. Менеджер деген сөздің өзі ағылшын тілінен шыққан ол бір нәрсені реттеу, бір нәрсені меңгеру, басшылық ету деген сөз. Менеджер ең кең тараған түрі. Ол басқару түрі экономикамен шұғылданатын заң және басқада мәселелерді жақсы білетін адам. Әр елде менеджерлерге түрліше анықтама беріледі. Американдықтардың түсінігінше мұндай адамдардың, міндетіне өзіне бағынатын белгілі қызметтердің нақты жұмыстарын ұйымдастыру жатады.

Европалықтардың түсінігінше менеджер қазіргі тәсілдерді басшылыққа ала отырып нақты жұмысты ұйымдастыратын адам. “Менеджер бұл жауынгер ” оған қателесуге болмайды. Өзінің жеке мүдесін фирма мүдесіне бағындыра білдіруге өзінің жанұясы фирманың гүлденуі үшін күресуі тиіс.

Жапонияда менеджер мектебінің негізгі жапон корпорациларын болашақ басшыларын даярлайтын арнайы оқу орның жүздеген тыңдаушылар осы өсиет қайталайды. Менеджердің табиғатына Дракер осындай сипаттама береді. Оның пікірінше менеджер арнайы екі міндетті атқарады және ол міндеттер әскер кәсіпорын жұмыскерлерінде ешқайсында жоқ. 1. Қолда бар ресурстардан нағыз тұтас өндіріс құру.


  1. Кезкелген шешімді қабылдау іс- әрекетке кіріскенде.

Барлық менеджмент үшін олардың қызмет орнына қарамастан ортақ қызмет болады.

А) Менеджер іскер кәсіпорын мақсатын орындайды.Сол мақсатын орындау үшін не істеу керектігін ойластырады.

Ә) Менеджер ұйымдастырушы болуы қажет.

Б) Менеджер көтермелу шараларын қамтамасыз ететін тығыз байланыс орнатады.

В) Менеджер ұйым іс- әрекетін талдайды, нормалауды белгілейді.

Г) Менеджер адамның қызмет жағынан кемелденіп, жоғарлатуын қамтамасыз етеді.

3. Алғашында менеджментті жалпы алғанда адамдар топталып жұмыс істеген жерде адамдардың қоғамдық үш сферасында болған.



А) Саяси сфера – топтар арасында тәртіпті қабылдау үшін болды.

Ә) Экономикалық сфера – өндірісті және ресурстарды топтау және анықтау.

Б) Қорғаныс сферасы – бұл жаулардан және жабайы аңдардан қорғану үшін.

Ерте қоғам кезінде адамның қызметін бағыттап отыру үшін адамдар қажет болды. Мысалы: Египеттік пирамида басқарушы өнердің ескерткіші болып табылады. Өйткені ондай құбылыстарды мұқият жоспарлау, көп адам жұмыс жасағандықтан солардың қызметін қадағалау қажет болды.

Менеджмент даму кезеңдерін теориялау және практикалау қарап отырып мынадай тарихи кезеңге бөлуге болады.

1. Ежелгі кезең б.з.д. 9 – 7 ғ. бастап бұл ең ұзақ дамыған кезең. Қазіргі 18 ғасырға дейін қамтыды. Кезең бастапында басқару тәжірбиесі өте баяу жиналды. Алғашқы қауымдың құрылыс бірігіп етуді басқару және ұйымдастыру үшін 9 – 7 мың. жылдары таяу Шығыста шаруашылықтың бір түрінен екінші түріне көшу бастабында, яғни өндіруші экономикалық басталды. Менеджменттің дамуынан осы өндірістік экономикалық көшу көп әсерін тигізді. Ежелгі Египет мемлекеттік шаруашылықты басқарудың үлкен тәжірбиесі болды. Бұл уақытта дамыған мемлекеттік басқару апараты және оларға қызмет ететін топ қалыптасты.

Сократ грек философы басқаруды ерекше қызмет сферасы деп сипаттама берді.Ол әр түрлі басқару фориалар таңдау негізінде басқарудың жан – жақты принціпін алға қойды.

Платон ( 428 – 348 ж. ж. ) мемлекеттік басқару формаларын классификациясын жасады.

Александр Македонский б.з.д. 356 – 323 ж. ж. теориясын жауынгерлерді басқару және практикасын жасады.



2. Индустриялық кезең ( 1776 – 1890 ж. ж.) Бұл кезеңге мемлекетік басқарудың дамуынды А. Смит ол тек классикалық өкілі ғана емес. Ол еңбектің әр түрлі формалардың бөлінуі мемлекет пен мемлекет басшысына сипаттама берді. Қазіргі заманға ғылыми бағыттармен менеджмент мектептері қалыптасты. Р. Оуэннің еңбектері көп әсер етеді. Р. Оуэннің өндірісті басқару әділеттілігі және жұмысының еңбек және жұмыс жағдайын жоғарлату мәселелері қазір маңызды байланысты. Басқару теорияның есептеу техниканың шығуы және пайдалануына байланысты. 1883 жылы ағылшын математигі Гэобидж қазіргі заманғы цифрлы машинаның үлгісі аналитикалық машина жобасын жасады. Оның көмегімен сол уақытынан бастап, басқару шешімдері оперативті түрде қабылдана бастады.

3. Жүйелеу кезеңі 1856 – 1960 ж. ж. Басқару туралы ғылым үнемі қозғалыста болды. Жаңа бағытта мектептер қалыптасты. Ғылыми аппараттар өзгерді. Уақыт ағымына байланысты менеджменттің басқару тәсілдерінің зерттеуінің бағыттары өзгереді. Негізінен алғанда менеджмент 19 ғасырда өндірістік революция нәтижесінде пайда болды. Өндірістің алғашқы типі фабриканың пайда болуын көптеген адамдарды жұмысын қамтитын қажеттілігі жекелеген қожайынның олардың басқаруынан мүмкіндік болған жоқ. Соның нәтижесінде ең жақсы жұмысшылар таңдап, оларды оқыта бастады. Олар алғашқы менеджер болып табылады. Менеджмент облысындағы алғашқы зертеулер классикалық мектеп арқылы жасалынады. Зертеулер нәтижесінде адамдар қасиеттер бойынша параметрлі анықтап көмектесе алмады.Қорытындыда мінез – құлық концепциясы маңызды емес тұжырымға келуге болады.Менеджментке ғылым ретінде қарау құралы алғашқы қадамды Ф. Тейлор жасады. Ол адам тиімділігі емес, ұйым қызметінің тиімділігіне қарады. Ғылыми басқару мектебінің дамуына әкелді. Ғылыми басқару концепциясы арқылы менеджмент тұрақты ғылыми зерттеу Тейлор өзінің фабрикалы басқару менеджмент. Еңбектің түрі ғылыми қалыптасты Жылберт есімдерімен байланысты. Олар еңбек қозғалысы аймағына зертеулер жүргізді. Тронометражды сонымен қатар жұмыс орнының ұйымдастыру ғылыми принцпін жасады. 1916 жылы зертеуде тұтас бағыт қалыптасқан. Алғашқы ғылыми мектеп бірнеше атаумен аталады.

а) Ғылыми

ә) Классикалық

б) Дәстүрлі

Бұл идеяның басқаруының бірі Анрей Фаель болды. Ол басқару процесін бес негізгі фунцияға бөледі:



а) Жоспарлау

ә) Ұйымдастыру

б) Мамандарды таңдау, орналастыру

в) Жетекшілік ( мативация )

г) Бақылау

Фаели еңбегінің арқасында фирманың ұйымдастырушылық құрлымы деген ұғым қалыптасты. Фаельмен жасалған принцптерін басқарушының бір түрі әкімшілік, тұрақты қорытындысы деп мойындады. Менеджмент облысындағы дамудың тағы бір кезеңі 1930 жыл. Осы мектептің өкілі Оуэн фабрикадағы адам жағдайын жасады. Адамгершілік мектебі пайда болды. Беки борастик мектеп ( тәртіп) мінез құлықтарын бақылады.



    1. Ақпараттық кезең 1960 – 2000 . Осы кезден сандық ықпал пайда болды.


Тәжірибелік сабақтардың сұрақтары (1 сағат):

1. Американдық және жапон менеджментке сипаттама беру

2. Менеджерлерге қойылатын талаптар

Тапсырмалар:

1. Менеджерлерге қойылатын талаптарға сай, басқару жұмысын ұйымдастыру

2. Кейбір кәсіпкерлерге тән кемшіліктерге сипаттама беру

3. Менеджерлердің іс-әрекетінің бағыттары

4. Менеджерлерге қойылатын талаптар (АҚШ, Жапон елдерінде)

Әдебиеттер:

1. Ахметов Қ.Ғ. Мнеджменттің негіздері (Оқу құралы), А.: «Білім», 4-17б



2. Виханский О.С, Наумов А.И. Менеджмент. Учебник для экон. спец. вузов М.: Высш. школа, 1994г

3.Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. Учебник, Минск: ВГЭУ, 1996г.

4. Мэскон М., Альберт М.. Хедоури Ф. Основы менеджмента. М.: «Дело», 1993г.
СӨЖ бақылау тапсырмалары:

Тапсырма 1

Білгір менеджердіњ мынадай сапалыќ ќасиеттері болу керек:



  1. терењ білімі;

  2. саяси кµзќарасы, саяси мєселелерді шеше білуі;

  3. іздену ќабілеті, соѓан бейімділігі;

  4. ѓылыми-техникалыќ прогрестіњ ењ озыќ жетістіктерін ќолдана білу;

  5. психологиялыќ білімі;

  6. єлеуметтік шындыќ ќаѓидаларына ќызыѓушылыѓы жєне басќара

білу;

  1. µзіне жауапкершілік ала білу;

  2. ж±мыс жµнінде сын кµзбен ќарауы жєне сынаѓанды ќабылдай білу;

  3. әрќашанда белсенділік кµрсету;

  4. бµгеттерді болдырмай, еркіндігі мен икемділігін кµрсету;

  5. логикалыќ ойлауы;

  6. әр ж±мыста µз пікірін айту, кµрсету.

Осы ќасиеттерге ќарап, идеалды менеджер болу м‰мкін бе?

Мына с±раќтарѓа жауап дайындањдар:



  1. Сіздіњ кµзќарасыњыз бойынша осыныњ барлыѓы толыќ деп ойлайсыз ба?

  2. Ќазаќстан бизнесінде жаќсы менеджер болу ‰шін таѓы ќандай ќасиеттер болу керек?

Тапсырма 2

Менеджер ж±мысында ењ негізгі алатын орын - жан-жаќты ойлау ќасиеті.

Ол ‰шін мынадай ќасиеттер болу керек:


  • жан-жаќты білікті ойлау, профессионалдыќ білімділігі;

  • т‰сіне білуі, µз кµзќарасын ќолдана білуі;

  • келісім бермеуі, сонымен бірге с‰йкімсіз кµрінбеуі;

  • жања идеяѓа, жетістікке тез жетуі;

  • тєуекелге бел буу ќасеті жєне бизнесте ќателеспеуі;

  • әр адамѓа кішіпейілділік кµрсетуі;

  • єр т‰рлі жаѓдайда басќару ќабілетін кµрсете білуі.

Мына с±раќтарѓа жауап беріњіздер?

  1. Мына берілген ќасиеттерге ќарсы емессіздер ме? Егер ќарсы болсањыздар µз пікіріњізді кµрсетіп, дєлелдењіз.

  2. Ќазіргі менеджерде ќандай ойлау ќабілеті болу керек?

Тапсырма 3

Ірі кєсіп бизнесінде кєсіпкер мен менеджерде мынадай ќасиеттер болу керек:



  1. µз дєрежесіндегі адамдармен бірге ж‰руі;

  2. кµсем болу µнері;

  3. келіспеушілік болѓан жаѓдайды шеше білу жєне алдын алу;

  4. хабарламаларды тыңдап, µз кµзќарасын жеткізе білуі;

  5. кєсіпкер тєуекелге бел буа білу керек;

  6. әрќашан лидер µз ќоѓамындаѓы орнын, кµзќарасын, білгірлік ќасиетін кµрсету керек.

Мына с±рауларѓа жауап беріњіз:

  1. Менеджер ќасиетін д±рыс кµрсете білдік пе, єлде ќалѓан жаѓы бар ма?

  2. Ќазіргі заман менеджерінде таѓы ќандай ќасиеттер болу керек?

  3. Ќазіргі Ќазаќстан жаѓдайында менеджер ќандай ќасиеттерге ие болу керек?


Тақырып 2. Менеджменттегі жүйелі ықпал (1 сағат)

      1. Жүйелердің негізгі ұғымы

      2. Жүйенің түрлері, элементтері мен тармақтары

      3. Менеджменттің сыртқы ортасы

1.Жүйенің кез келген типке қолдану бір шама шақты абстракты ұғым. Философияның жүйелер сандар жүйесі, байланысты жүйелері, белгілі беру жүйелері, құрал жүйелері дегендер болады. Жүйенің біреуі физикалық техникалық мәндеріне концепцияның өзіндік үлесімі болып саналады. Жүйелік бұл табиғат құбылысының жалпылама қасиеті. Қоғам әр қашанда ұйымдастыруда болады және белгілі бір жүйе ретіндежұмыс істейді. Карл Маркс осы тарапында қоғам тұтас ретінде дамиды деп көрсетті. Табиғи байланыс осы жүйенің өзі тұтастай жиынтық түрінде өзінің алғы шарты болды. Оның мақсаты дамуы қоғамның барлық элементтінің өзінің бағындыруға немесе соған жетіспейтін орган құруға бағытталды.



Жүйе – күрделі бірлікті құрайтын бір – бірімен байланысты немесе өзара байланысты объектінің жиынтығы немесе кешені белгілі бір схемаға немесе жоспарға сәйкес реттеліп арналды, бірнеше білімнен тұратын тұтастық. Жүйе тұтастай құрлымды құрайтын жаңа қасиетке ие болған өзара әрекетесетін элементтің жиынтығы. Бүкіл жүйені шартты түрде 3 түрге бөлуге болады:

1. Техникалық

2. Биологиялық

3. Әлеуметтік - экономикалық

Белгілі бір шамада дербес жұмыс істейтін және жүйедегі дербес жұмыс істейтін бөлімдерін шамалы ғана байланысы бар жүйедегі элементтер жиынтықты түрде тарматар деп атайды.

Әлеуметтік – экономикалық жүйе ең күрделі динамикалық дамудың, өзін – өзі басқаруып жүйе саласына жатады. Әлеуметтік негізгі қасиеттеріннің белгілері тән: ал, мұның өзі оларды қалыптастырып жұмыс істеу және даму үшін айрықша маңызы бар.



2. Кез келген жүйеде элементер өзара тығыз байланысты әрі белгілі бір әдістерімен өзара әрекеттеседі. Өзара әрекеттесуі жүйедегі әлемдер арасындағы байланыс арқылы көрініп, ал олардың өзі заттың немесе ақпараттың болуы мүмкін. Кез келген жүйе сияқты кәсіпорын жекелеген элементтің ұйымдастыру бірлестігін, ал оның ерекше бірлескен бөлігі жаңа сапаға ие болатын бірыңғай тұтас құрлымды құру. Әрбір элемент өзіне тән функция орындайды. Оның өзіндік орны болады және өзара тәуелділігі жүйеге қатынасы. Осыған байланысты болды. Жүйенің жалпы қасиеті – ол Иеиархиялық, яғни жүйеге неғұрлым енгенде оның элементіне ену және керсінше жүйе элементтінің дербесті ала отырп, өзі жүйеге айналды. Әр деңгейде жүйе өзінің белгілерімен және елшіліктермен өзгешеленеді. Құрлымдық заңдылық және жүйенің жақсы жұмыс істеуді көрсетеді. Осыған байланысты жекелеген өндірістік бөлімшелер басқару буындары атқару міндеттер жүйедегі жалпы түрткі мақсатқа жетуге бағытталған. Егерде кез келген бөлімшенің басқару буынының мақсаты, бірақ тұтастай жүйе құрамына келмесе, онда жоғары деңгейдегі жүйе тарапынан енгізуін талап етеді. Әлеуметтік – экономикалық жүйенің маңызды қасиетті. Оның дербестігі және өзін – өзі басқаратындығы , бұл жүйенің белгілі бір заңдарға негізделген өздік басқару органы және өз бетінше өздігімен дамуынын қабілеті бар. Жүйенің 2 түрі бар: ашық және жабық.

1. Ашық жүйенің ерекше сыртқы ортамен тығыз байланысты энергия, мәліметтер, материалдар.Жүйе шекарасы арқылы енетін сыртқы ортадан мәліметтер енетін объектілер экономикалық, саяси бәсекелестік.

2.Жабық жүйенің белгілерінің нақты шекарасы болды. Оның іс – әрекеті қоршаған орта жүйенің бір шама тәуелсіз.

Ашық жүйе өзін – өзі қамтамасыз ете алмайды. Оның өмір сүруі сыртынан келетін мәліметтерде және материалдарға тәуелді болады. Басшылар ашық жүйелерін жұмыс істеу ұйым сыртқы ортадан мәліметтер капитал адам ресурстарын материалдарды алады. Осы өнімдерін қызметтер ұйымның сыртқы ортаға шығын компонентер болып саналады.



3. Кез келген ұйымдастыру компониялар жүйе ретінде алуан түрлі затарды сыртқы экономикалық ортаға шығарды және одан кез келген өнімді немесе қызмет алуға сөйтіп, сыртқы экономикалық ұғымын белсенді қатысып орнатуы мүмкін.

Сыртқы экономикалық орта. Сыртқы экономикалық орта элеметтеріне жататыны: капитал, машиналар, ғимараттар, тауар қорлары, кеңсе жабдықтары, әр түрлі аспаптар, сондай-ақ қолда бар ақша;

- жұмысшы күші. Қойылған мақсаттқа жету, міндеттерді жүзеге асыру үшін қажетті мамандықтағы жұмысшы күшімен қамтамасыз ету.

- баға деңгейі. Мәселен, инфляция (ақшаның құнсыздығы) коммерсиялық кәсіпорындардың қалыпты қызметін бұзып қана қоймай, еңбек өнімділігін де кемітеді.

- жоғары білікті кәсіпкерлер мен әкімдердің болуы өте жоғары бағаланады.

- үкметтің қаржы және салық саясаты экономикалық ортаның маңызды элементі.

- сатып алушылар. Тұтынушыларды тарта біру үшін кәсіпорын адамдар нені қалайтынын және нені алғысы келетіндігін біліп отыру тиіс.



Сыртқы технологиялық орта. Іскерлік белсендік пен технология арасында тығыз байланс бар. Аумалы – төкпелі дүниеде кез келген коммерциялық кәсіпорын өмір сүру үшін технологияның соңғы жетістіктерінен хабардарт болуы тиіс, өйткені оның өзі таур немесе қызмет көрсету арқылы өндіріс процесі ретінде де, сондай-ақ жұмыс тәсілін жетілдіру үшін де пайдаланылуы мүмкін.

Жүздеген жылдар бойы америкалық әлеуметтік дамуда бірқатар әлеуметтік сенім қалыптасты. Ал, мұнымен басқарушы санаспай тұра алмады. Бұлардың ең бастылары мыналар:



  1. Сенімділіктің болатын себебі сол, жұмыс істегісі келетін адамдарда алуан түрлі мүмкіндіктер болатындықтан, осы мүмкіндіктерді пайдалану қажет.

  2. Бизнеске сену және кәсіпорын басшысын құрметтеу.

  3. Тұрмыстың барлық саласында, әсіресе, іскерлік қыметте бәсекелестіктің және бәсекелесу қабілетінің қажеттілігіне сену.

  4. Жеке адамдардың нәсіліне, діни сенім мен нанымына қарамаста құрметтеу.

  5. Өз меншікіне иелік ететін билеушіні, оның кәсіптік білімін саясй орынын құрметтеу.

  6. Білімге сені және оны құрсеттеу.

  7. Қисынды (логикалы) процестерге, ғылым мен техникаға сену.

  8. Болып жатқан өзгерістердің маңыздылығына жәнеде бір нәрсені таңдаулы әдіспен істеу үшін эксперимент жасаудың қажеттілігіне сену.

Сыртқы саяси орта. Басқарушының саяси және заңды ортасы әлеуметтік ортамен тығыз байланста болады. әдетте әлеуметтік қысымның және әлеуметтік проблеманың нәтижесіне қабылданады.

Саяси орта, әдетте, саяси және үкмет басшылары мен заң шығарушылардың көзқарасы мен әрекетінің орталығы болғандықтан, мұның өзі әлеуметтік талап пен сенімнің бәсендеуі мен көтерілуіне қарай өзгеріп тұрады.



Сыртқы этикалық орта. Этикалық орта әлеуметтік ортаның құрамдас элементіне жатады да, практикада жалпы қабылданған және қолданылып жүрген жеке бастың жүріс-тұрыс стандарттары жиынтығынан тұрады. Кейде этикалық талаптар заңдарда нақты қарастырылады.

Кез келген әлеуметтік-экономикалық жүйе біршама дербес, бірақ өзара байлансты екі бөліктен тұрады: басқарылатын (басқару объектісі) және басқарушы (басқару субъектісі).



Басқарылатын жүйе деп, ретке келтіру мақсатындабасқару ықпалынжүргізуге арналған объектіні, яғни белгіленген жүйеге жетуге мүмкіндік беретін даму формасын айтады. Оның өзі өндірістің алуан саласындағы процесті жүзеге асырады.

Бақарушы жүйе – бұл техникалық құралдар көмегімен мақсатқа сай ықпал етуді жүзеге асыратын органдар мен жеке жұмыскерлер жйынтығы.

Басқарушы жүйе – бұл «нені» немесе «кім» басқарады, ел басқарылатыны – «нені» немесе «кімді» басқарады. Бұған ұқсас ұғымдар – «басқару субъектісі» мен «басқару объектісі».

Басқаратын және басқарушы жүйелер субъектіден объектіге енетін және объектіден субъектіге шығатын тікелей ақпараттар көмегімен байлансты болып, олардың үнемі әрекеттесуін, жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз етеді.
Тәжірибелік сабақтардың сұрақтары (1 сағат):

1. Өндірісті басқарудың деңгейі мен құрылымы, оған қойылатын талаптар

2. Басқару саясаты

3. Менеджменттің әдістері

4. Менеджменттің сыртқы ортасы

5. Менеджменттегі ашық және жабық жүйелер



Тапсырмалар:

        1. Жүйенің тармақтары құру

        2. Ашық және жабық жүйелердің ерекшеліктерін талдау

        3. Менеджменттегі сыртқы және ішкі ортасына сипаттама беру

        4. Кәсіпорнының басқару саясатын құру

Әдебиеттер:

1. Ахметов Қ.Ғ. Мнеджменттің негіздері (Оқу құралы), А.: «Білім», 17-28 б



2. Виханский О.С, Наумов А.И. Менеджмент. Учебник для экон. спец. вузов М.: Высш. школа, 1994г

3.Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. Учебник, Минск: ВГЭУ, 1996г.

4. Мэскон М., Альберт М.. Хедоури Ф. Основы менеджмента. М.: «Дело», 1993г.
СӨЖ бақылау тапсырмалары:

Тапсырма 4

Фирманыњ бєсеке ќабілеттігін кµтеру жолдарын тєжірибеде ќолдану. Олардыњ ішінде:



  1. ¤ндіріс шыѓындарын бєсекелестер дењгейінен тµмендету

  2. ¤німніњ техникалыќ дењгейі бєсекелестерге ќараѓанда жоѓары болуы

  3. Тауарды жеткізуді тездету

  4. Тауар ‰лгісін жетілдіру

  5. Жарнаманыњ мањыздылыѓын жоѓарлату

  6. Кепілділіктіњ ±заќ мерзімділігі жєне басќалар

Келесі с±раќтарѓа жауап беріњіз:

  1. Фирманыњ бєсеке ќабілеттілігін жоѓарылатудыњ басќа ќандай жолдарын сіз ±сынасыз?

  2. Фирманыњ бєсеке ќабілеттілігін кµтеруге ±сынѓан баѓыттар сіздіњ ойыњызша тиімді болады ма?




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет