БАҒдарламасы кәсіби қазақ тілі 5В074800- фармацевтикалық өндіріс технологиясы

5В074800- Фармацевтикалық өндіріс технологиясы

2 кредит (90 сағат)

Қарағанды 2016

1. 
   5В074800 – Фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығы бойынша типтік оқу бағдарламасы Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ-дың оқу-әдістемелік бірлестігімен әзірленді.
   
2. 
   Типтік оқу бағдарламасы Мемлекеттік жалпы міндетті жоғарғы білім беру стандартына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылдың 23 тамызындығы №1080 қаулысымен қарастырған және толықтырулар мен өзгертулер 13 мамыр 2016ж. №292 қаулысымен енгізілген.
   
3. 
   Типтік оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 30 маусым 2016ж. № 2 хаттамасымен Республикалық оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілген
   

Фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығында оқитын студенттерге кәсіби қазақ тілін оқыту жүйесінің мақсаты – өз мамандығы бойынша қазақ тілінде еркін сөйлей алатын тілдік тұлға қалыптастыру. Кәсіби қазақ тілін оқыту танымдық қызметін ынталандыратын, өзектендіретін ұстанымдарға негізделіп, жеңілден күрделіге қарай бағытталып, кәсіби қазақ тілін коммуникативтік-прагматикалық дәрежеде меңгерген тілдік тұлға қалыптастыруды көздейді. Жоғары оқу орнында оқытылатын кәсіби қазақ тілі белгілі мамандықтар бойынша даярланатын маман кадрларының коммуникативтік және танымдық қажеттіліктерімен анықталады.

1. 
   Кәсіби қазақ тілінің мазмұнын құрайтын құрамдас бөліктерге жататындар:
   

• 
  коммуникативтік іс-әрекет салалары, фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығына байланысты тақырыптар және әр түрлі жағдаяттар;
  
• 
  тілдесім құралдары (лексикалық бірліктер, грамматикалық тұлғалар және құрылымдар, тілдесім орамдары);
  
• 
  жанр, стиль, мазмұны жағынан әртүрлі сипаттағы мәтіндер және кәсіби білімнің элементтері;
  
• 
  сөйлеу әрекетінің кәсіби ауызекі және жазба түрлеріндегі тіл материалдарын тыңдап түсіну және қолдану;
  
• 
  болашақ маманның қызмет саласы бойынша қазақ тілінде ауызша және жазбаша тілдесе білуі;
  

2. 
   Әдістемелік тұрғыдан сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін өзара тығыз байланыста дамыту, спиралдық ілгерілеу қағидаты негізінде тұлға, мән-мағына және функционалдық маңыздылық бірлігін сақтай отырып, лингвистикалық құбылыстарды оқыту, аутенттік негізде қамтамасыз ету өте тиімді.
   
3. 
   Тіл материалы белгілі іс-әрекетті жүзеге асыру құралы ретінде қарастырылып, оны сұрыптауда функционалдық-коммуникативтік әдіс қолданылады.
   
4. 
   Оқытушы мен студенттер оқу үрдісінің белсенді субьектілері ретінде қарастырылады.
   
5. 
   Оқу үрдісіне тіл иелерін тарту және мультимедиалық оқыту құралдарын қалыптастыру қажет.
   

Студенттерді күнделікті қарым-қатынас түрлеріне еркін араласып, фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығы бойынша сұхбаттар жүргізе алуға үйрету. Мамандық саласына қарай жиі кездесетін лексиканы, ғылыми терминдерді, күрделі синтаксистік құрылымдарды қолдануға үйрету. Өз мамандығы бойынша хаттар, баяндамалар, пікірлер, эссе жазуға үйрету, радио, теледидардан ақпараттар тыңдап, түсінуге машықтандыру.

Күнделікті тұрмыстық және кәсіби сөйлеу жағдаяттарында сұхбат түрлеріне еркін араласып, сөйлесу, әңгімені қолдау дағдыларын қалыптастыру.

Әр түрлі стильде жазылған мәтін, өз мамандықтарына сәйкес еңбектер мен ғылыми зерттеулерді оқып, негізгі ақпараттарды ала білу дағдысын қалыптастыру;

Өзі туралы ақпаратты, түйіндеме, рецензияларды, құттықтау хаттарын жаза білуге дағдыландыру.

Теледидар, радио арқылы берілген ақпараттарды, тіл иесінің табиғи айтылған сөзін, өз мамандығы бойынша сұхбаттарды түсіне білуін қалыптастыру;

Монолог түрінде берілген мәтіннің жеке мағыналық бөліктері бойынша негізгі ойды, ақпаратты есту тыңдау арқылы түсіне білу дағдысын дамыту.

Қазақ тіліндегі кәсіби бағдарлы жарнамаларды, іс қағаздарды, нұсқауларды оқып, түсіну және жаза білу.

Аударма, кәсіби бағыттағы сөздіктерді пайдалана білуге үйрету.

Қазақша дұрыс, мәнерлеп сөйлеу машығын қалыптастыру.

Ауызекі сөйлеу стилі, көркем әдеби стиль, публицистикалық, ғылыми стильдердің, сондай-ақ кәсіби тілдің қолдану жағдайларын айыра білуге үйрету.

Фармацевтикалық өндіріс технологиясы кәсібі бойынша қатынас саласындағы танымдық-қатысымдық міндетті шешуге керекті ақпарат тыңдау арқылы түсіне білуге дағдыландыру;

Өз мамандығы бойынша ғылыми мәтіндерге пікір беруге, ғылыми мақала, баяндама жазуға машықтандыру.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Кәсіби қазақ тілін фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығы бойынша оқыту барысында мынандай міндеттерді шешу көзделеді.

1) Қазақ тіліндегі төл дыбыстарды дұрыс айтуға, олардың жазылуына ерекше мән беру, мәнерлеп сөйлеу дағдысын қалыптастыру;

2) Өзінің жұмысы туралы хабарлама жасай білуге, сонымен қатар, түйіндеме, рецензияларды, құттықтау хаттарын, құттықтауларды жаза білуге, есеп беруге дағдыландыру;

3) Кәсіп саласы бойынша сөйлеу деңгейлерін кеңейтуге, терминдерді еркін пайдалана білуге, кез келген жағдаятта еркін сұрап, жауап беруге, әңгімеге араласуға қалыптастыру;

4) Қазақ тіліндегі кәсіби бағдарлы жарнамаларды, іс-қағаздарды, хабарламаларды, жаңалықтарды, нұсқауларды оқып, түсіну, ол туралы айта және жаза білу дағдыларын қалыптастыру;

5. 
   Монолог түрінде берілген мәтіннің жеке мағыналық бөліктері бойынша негізгі ойды, ақпаратты есту, тыңдау арқылы түсіне білу және ол туралы сөйлесу дағдысын дамыту;
   
6. 
   Кәсіби бағыттағы сөздіктерді еркін пайдалана білуге және сауатты түрде аударма жасауға үйрету;
   
7. 
   Фармацевтикалық өндіріс технологиясы мамандығы бойынша кәсіби қатынас саласындағы танымдық-қатысымдық міндетті шешуге керекті ақпаратты тыңдау арқылы түсіне білуге дағдыландыру, ол туралы пікірін айта білуге қалыптастыру;
   
8. 
   Өз мамандығы бойынша ғылыми мәтіндерге пікір беруге, ғылыми мақала, баяндама жазуға машықтандыру, еркін тақырыптарда шығарма жаза білуге үйрету;
   
9. 
   Ауызекі сөйлеу стилі, көркем әдеби стиль, публицистикалық, ғылыми стильдердің, сондай-ақ кәсіби тілдің қолдану жағдайларын айыра білуге үйрету;
   

11) Әр түрлі стильде жазылған мәтіндер, өз мамандықтарына сәйкес еңбектер мен ғылыми зерттеулерді оқып, негізгі ақпараттарды ала білу және оны түсініп, айтып беру дағдысын қалыптастыру;

Типтік бағдарлама кәсіби қазақ тілін меңгеретін тілдік тұлғаға қойылатын талаптарын, білім мазмұны, сағат көлемі, сөйлеу іс-әрекеті түрлері бойынша әр деңгейдің дидактикалық міндеттеріне сай таңдалып, іріктелген тапсырмалар мен коммуникативтік жағдаяттарды қамтиды.

Студенттерге кәсіби қазақ тілін меңгеруде қойылатын қорытынды талаптар - студенттердің коммуникативтік, кәсіби құзіреттілігін қалыптастыру.

Коммуникативтік құзіреттілік - білім алушылардың кәсіби қазақ тілінде еркін сөйлесіп, түрлі жағдаяттарда қарым-қатынас орнатып, қолдай алу мүмкіндігі.

Коммуникативтік құзіреттілік – тілдік (лингвистикалық), әлеуметтік-лингвистикалық, дискурстық, мәдени-лингвистикалық, кәсіби білік-дағдылардың жиынтығы.

Оқу үдерісінде пайдаланылатын мамандыққа байланысты мәтіндер түрлі функционалды стильдердің әр алуан жанрынан (жарнама, хабарландыру, бағдарлама, анықтағыш материалдар т.б.) таңдалып алынғандықтан, прагматикалық міндеттерді шешуге жәрдемдеседі. Білім алушының сөздік қоры, сөйлеу тақырыптары мен жағдаяттық тапсырмалар оның болашақ мамандығымен тығыз байланыста іріктеледі.

Тілдік материалдар тақырыптық топтарға біріктірілген лексиканы, сөйлеу әдебінің стандартты сөз орамдарын, бағалауыш мәнді бірліктерді қамтуы тиіс. Аталған тілдік материалдың меңгертілуі жаттанды түрде емес, студенттің сөйлеу жағдаятына сәйкес шығармашылықпен қолдана алуын қамтамасыз етуі қажет. Сондықтан кәсіби қазақ тілін оқу үдерісінің нәтижесі коммуникативтік-танымдық, мәдени-әлеуметтік, тұлғалық-бағдарлы тәсілдер негізінде жаңа технологиялар арқылы білім алушы мен оқытушының өзара біріге жұмыс істеуіне байланысты болмақ. Бұл орайда студенттің тұлғалық, психологиялық, интеллектуалдық ерекшеліктерін ескеру, жетілдіру, әлеуметтік қарым-қатынасқа қабілеттілігін дамыту көзделеді.

Кәсіби қазақ тілін оқытудың алғашқы кезеңінде сөйлеу әрекетінің төрт түрін еркін игеріп, оларды сауатты қолдана алуға қол жеткізілуі тиіс, өйткені кәсіби білік-дағдыларды қалыптастыру бұларсыз мүмкін емес. Одан кейін кәсіби саладағы қарым-қатынасты орнатып, жалғастыра білуді игерту үшін түрлі нұсқадағы жағдаяттық тақырыптар, тапсырмалар қамтылады.

1. 
   ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жолдауынан.
   
2. 
   ҚР фармацевтикалық өнеркәсібін дамыту.
   
3. 
   Химия ғажайыптары.
   
4. 
   Адам және мәдени орта
   
5. 
   Экологиялық таза тағамдар.
   
6. 
   Химия саласының ғалымдары туралы.
   
7. 
   Тәртіп пен еңбек денсаулықтың кепілі.
   
8. 
   Дәрілік өсімдіктер.
   
9. 
   Әлемде талай қызық бар.
   
10. 
    Химия жаңалықтары.
    
11. 
    Химия және фармацевтика.
    
12. 
    Өсімдіктердің химиялық құрамы.
    
13. 
    Химиялық элементтер жайында.
    
14. 
    Ұлттық тағамдар және оның емдік қасиеті.
    
15. 
    Академик Қ.Сәтбаев.
    
16. 
    Фармацевтикалық орталық.
    
17. 
    Фармацевтикалық мамандық туралы.
    
18. 
    Химия ғылымы.
    

20. 
    Химия және экология.
    

1. 
   Мамандық саласындағы тілдік стильдердің қолданылу аясы мен ерекшеліктері.
   
2. 
   Публицистикалық стиль.тіршіліктің сан алуандығы және рухани байлық.
   
3. 
   Ресми ісқағаздар стилі.
   
4. 
   Көркем әдебиет стилі. Химия ғажайыптар.
   
5. 
   Ісқағаздарының түрлері. Келісімшарт.Сұраныс. Тапсырыс.Өтініш.
   
6. 
   Мен таңдаған мамандық.
   
7. 
   Менің арманымдағы жұмыс орны.
   
8. 
   Қарағанды ХМИ.
   
9. 
   Мамандық тілі. Кәсіби терминология.
   
10. 
    Фармацевтикалық мамандықтың маңызы.
    
11. 
    Химияның қауіпсіздік ережелері.
    
12. 
    Қоршаған орта және адам денсаулығы.
    
13. 
    Химияның тұрмыста қолдануы.
    
14. 
    Фармацевтика және парфюмерия өнімдері.
    
15. 
    Жылқы еті және оның пайдасы.
    
16. 
    Қымыз және оның емдік қасиеті.
    
17. 
    Дәрілік өсімдіктердің денсаулыққа пайдасы.
    

1. 
   Стиль түрлеріне газеттен, журналдан, кітаптан мысалдар жазу.
   
2. 
   Ауызекі сөйлеу стилі мен ғылыми стильді салыстырып, айырмашылықтарын жазу.
   
3. 
   Публицистикалық стиль мен көркем әдебиет стилін салыстырып, ұқсастықтарын жазу, мысалдар келтіру.
   
4. 
   Газет-журналдардан фармацевтика саласына байланысты мәтіндермен жұмыс.
   
5. 
   Даналардың данасы.
   
6. 
   Химия ғажайыптары.
   
7. 
   Өсімдіктерден түрлі рецептер дайындау.
   
8. 
   ҚР Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламасы.
   
9. 
   Мамандық әлемінде.Фармацевтика мамандығының қызықтары.
   
10. 
    Кәсіби саланың атақты тұлғалары.
    

2.ҚР Президентінің «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламасы.(11 шілде 2012 жыл)

3.Айтбаева Б.М., Садуақасова Б.Қ., Күзембаева Г.Т. «Қазақ тілі» биология І – ІІ география факультетінің экология, география мамандықтарына арналған электронды оқулық (31.11.2005. куәлік №353).

4.Алдашева А. Тілді оқыту әдістемесінің негізгі түсініктері (Әдістеме әлемінде. Ғылыми әдістемелік жинақ) Алматы, 2008.

5.Әлметова Ә.С. Қазақ тілі сабағында студенттердің сұхбаттастық тілдесім мәдениетін қалыптастырудың ғылыми әдістемелік негіздері. Алматы, 2007.

6.Н.Ергалиева. Іс-қағаздарының орысша-қазақша сөздігі. Алматы, 1993.

7.Есбаева Ж.С. Кадина Ж.З. Химия факультетінің студенттеріне арналған мәтіндер жинағы. - Қарағанды: ҚарМУ баспасы, 2005. – 65 б.

8.Есбаева Ж.С., Кадина Ж.З., Мизанбаева Г.Ш. «Қазақ тілі» химия факультетінің мамандықтарына арналған электронды оқулық.(22.07.2008. куәлік №330)

9.Қадашева Қ. Қазақша жаңғыртып оқытулың әдістемелік негіздері, өзге тілді дәрісханалардағы қазақ тілі. Алматы, 2001.

10.Қадашева Қ. Күзекова З. Іскери қазақ тілі.Астана, 2000.

11.Қадашева Қ. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы, 2005.

12.Құрман Н.Ж. Жаңа педагогикалық технологиялар жүйесіндегі қазақ тілінен сабақ үлгілері. Астана, 2008.

13.Құрман Ж.Н. Қазақ тілін оқытудың әдістемелік негіздері. Алматы, 2009.

14. Ж.Доспанова, С.Сарсембекова, Г.Шаһарман. Практикалық қазақ тілі. Алматы, 2002.