Бағдарламасы студенттері үшін шымкент, 2023 2

111 
l – капилляр түтіктің ұзындығы, м; 
t - сұйық ағып өтуіне қажетті уақыт, с. 
Бұл теңдіктен тұтқырлық және уақыт шамасын анықтау оңай. 
.
*
8
4
t
l
Ft
r




(17) 
Коллоидты ерітінділер үшін көп жағдайда дисперсионды орта су болғандықтан олардың 
тұтқырлығын суға салыстыра отырып анықтайды. 
Егер 
l
r
V
,
,
шамаларын қарастырып отырған жағдайда тұрақты етіп алсақ, мынандай 
белгілеу енгізуімізге болады: 
K
Vl
r

8
4

Осы жағдайды ескерсек, тұтқырлықты анықтау формуласы мына түрге енеді: 
.
KFt


(18) 
Салыстырмалы тұтқырлық үшін мына қатынас мына қатынас орынды: 
t
F
K
KFt
O
H
O
H
*
*
2
2



(19) 
Мұндағы 

Н
2
О, F H
2
O, t H
2
O – су үшін анықталған белгілі шамалар.
Сұйықтар өз ауырлық күшінің әсерінен бірдей деңгейден ағып шығатын болса, F шамасын 
тығыздықпен алмастыруға болады: 
O
H
O
FH
F
2
2



Демек,
O
tH
O
H
t
O
H
2
2
2
*





Ал, бұл теңдеуден анықталуға тиісті тұтқырлық шамасы оңай есептелінеді: 
O
tH
O
H
t
O
H
2
2
2
*
*





(20) 
Ол үшін, капилляр түтікшеден, судың нақты бір көлемінен , онан соң анықталуға тиісті 
каллоидты ерітіндінің соншалықты көлемнің ағып өту уақытын анықтау қажет.
Алынған мәліметтер бойынша салыстырмалы тұтқырлықты есептеу оңай. 
Жоғарыда келтірілген Ньютон – Пуазейль заңдылығына бағынбайтын сұйықтар 
бейньютондық сұйықтар деп аталады да “псевдопластикалық”және “дилатантты” болып екіге 
бөлінеді. 
 
Псевдоплстикалық
сұйықтарда - әсер күш шамасымен салыстырғанда сұйықтың ағыс 
жылдамдығы жедел артады. 
 
Дилатантты сұйықтарда- әсер күш шамасымен салыстырғанда сұйықтың ағыс 
жылдамдығы баяу өзгереді. 
 
Аталған түрдегі сұйықтармен коллоидты химияның арнаулы салалары айналысады. 

жүктеу/скачать 4,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: