Бағдарламасы (Syllabus) Пән туралы ақпарат
жүктеу/скачать 190,43 Kb.
|
2597521314951 силлабус ландшафттану
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
- Тақырып 3
- Тақырып 5
- Тақырып 8.
- Тақырып 10.
- Тақырып 12
- Тақырып 14.
- 7. Практикалық (семинарлық) сабақтар мазмұны
| Постреквизиттер: «Геоэкология», «Қазақстанның физикалық географиясы», «Материктер мен мұхиттардың физикалық географиясы», «Физикалық - географиялық аудандастыру», «Шығыс Қазақстанның физикалық географиясы».
5. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
6. Дәріс сабақтарының мазмұныТақырып 1. Ландшафттанудың теориялық-методологиялық мәселелері «Ландшафттану» пәніне кіріспе. Пәннің зерттеу объектілері, әдіс -темелері, физика-лық география ғылымдары жүйесіндегі орыны. Ландшафт түсінігі. Әдебиет. [1,2,5] Тақырып 2. Ландшафт туралы ғылымның тарихы. XX ғ. ТМД елдерінде ландшафттық географияның даму кезеңдері: Докучаев мектебінен қазіргі уақытқа дейін. Ландшафттанудың дамуына үлес қосқан ғалымдар. Әдебиет. [1,2,5,14] Тақырып 3. Ландшафт түзуші факторлар. Ендік зоналылық, секторлық және ландшафттық зоналар жүйесі. Әдебиет. [1,2,5] Тақырып 4. Ландшафт түзуші факторлар. Ландшафт жіктелуінің орографиялық және құрылымдық пет-рографиялық факторлары. Әдебиет . [1,2,5] Тақырып 5. Эпигеосфераның аймақтық және жергілікті жіктелуі. Ендік зоналылық, күн радиациясы, жердің шар тәрізділігі. Әдебиет: [1,2,5,14] Тақырып 6. Эпигеосфераның аймақтық және жергілікті жіктелуі. Жердің массасы, жер осінің еңкіштігі, жердің тәуліктік айналымы. Әдебиет: [1,11,12,13]. Тақырып 7. Биіктік белдеулігі және ландшафт жіктелуінің орографиялық және құрылымдық петрографиялық факторлары. Биіктік белдеулігі түсінігі. Биіктік белдеулігінің негізгі факторлары. Құрылымдық-петрографиялық фактор. Әдебиет: [1, 5,11,13]. Тақырып 8. Ландшафттар морфологиясы. Қоныс, фация, жергілікті жер, элювиальды фациялар, супераквальды фациялар, субаквальды фациялар. Әдебиет: [1,2,5,14,15]. Тақырып 9. Ландшафт геохимиясы. Ландшафтану геохмиясының негізін қалаушылар. Ландшафттық-геохимиялық зерттеу әдістемелерінің негізгі мазмұны. Ландшафттық геохимиялық зерттеудің түрлері, бағыттары. Әдебиет: [1,5,7]. Тақырып 10. Ландшафт геофизикасы. Ландшафт геофизикасының негізгі міндеттері. Ландшафт геофизикасының салалары. Әдебиет: [1,2,3,5] Тақырып 11. Ландшафт динамикасы және дамуы. Ландшафттың құрылымы және өмір сүруі. территориялық табиғат кешендерін құрайтын құрамдас бөліктер, геомассалар, Ландшафт динамикасы мәселелерінің зерттелуі. Әдебиет: [1,2,15]. Тақырып 12. Ландшафт динамикасы және дамуы. Ландшафт динамикасының бірнеше негізгі түрлері. Даму динамикасы. Бринкнер циклі. Әдебиет: [1,2,3,5]. Тақырып 13. Антропогендік ландшафттар. Адамның ландшафт қалыптастырушы ролі. Мәдени ландшафттар. Әдебиет: [1,2,3,5]. Тақырып 14. Қазақстанның ландшафттары. ҚР ландшафттық зоналары. Орманды дала, дала, шөл, шөлейт ландшафттары. Аласа, орта, биік тау ландшафттары. Әдебиет: [1,2,3,5]. Тақырып 15. Шығыс Қазақстанның ландшафттары. Солтүстік-Батыс Алтай, Оңтүстік Алтай, Сауыр-Тарбағатай провинциялары. Кенді Алтай ландшафттары. Әдебиет: [1,2,15]. 7. Практикалық (семинарлық) сабақтар мазмұны Тақырып № 1 Ландшафттану пәні мен міндеттері. Сабақтың мақсаты: ландшафттанудың маңызы туралы түсінік алу. Тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен терминдерді бекіту. Тапсырмалар: 1) К.Н.Дьяконовтың «Интегрирующие функции ландшафтоведения» атты мақаласын оқып, қысқаша конспект жасау. /Вестн Моск. ун-та, сер. 5 География, 2007 ж., №1, Б. 3-7. 2) Ландшафттану бөлімдерін қысқаша сипаттау: теориялық, қолданбалы. Логикалық сұлбаны құрастыру. Әдістемелік ұсыныстар: 2-тапсырманы орындау үшін анықтамалық әдебиеттерді қолдануға болады: Мильков Ф. Н. Физикалық география бойынша терминологиялық сөздік / Ф.Н. Мильков, А. В. Бережной, В. В. Михно. - М.: Высш. шк., 1993. Әдебиет: 2,3,7,12. Тақырып №2 Ландшафттанудың қалыптасуы мен даму тарихы. Сабақтың мақсаты: Ландшафттанудың негізгі даму кезеңдерін қарастыру. Тапсырмалар: Қазақстандағы, шетелдегі ландшафттанудың физикалық географияның ғылыми бағыты ретінде даму ерекшеліктерімен танысу. Жазбаша ақпарат дайындау: А) Қазақстандағы ландшафттанудың дамуы туралы; Б) шет елдердегі ландшафтық зерттеулер туралы (Германия, Франция, Англия, Италия, Польша және т.б.). Әдістемелік ұсыныстар: Қазақстанда ландшафттанудың дамуы туралы ақпаратты интернеттен табуға болады немесе дереккөздерді пайдалануға болады: Гельдыева Г.В. Қазақстанның ландшафттары / Г. В. Гельдиева, Л. К. Веселова. - Алматы: Ғылым, 1992.; Чигаркин А.В. Қазақстан Республикасындағы географияның қазіргі жағдайы және даму перспективалары. / Қазақстанның мектептері мен жоғары оқу орындарындағы География. Ғылыми-әдістемелік журнал. 2004 жылғы шілде-тамыз, Б. 3-8. Шетелде ландшафтық зерттеулер А. Г. Исаченконың монографиясында жарық көрді. Географиялық идеялардың дамуы. М.: Мысль, 1971. Мерзімді географиялық ғылыми журналдарды да көруге болады: «Мәскеу университетінің хабаршысы, 5 серия. География», «Известия РАН, серия географическая», «Известия РГО», «География және табиғи ресурстар». Әдебиет: 2,7. Тақырып № 3 Жердің ландшафтық сферасы. Сабақтың мақсаты: тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен терминдерді бекіту. Тапсырма: «географиялық қабық» және «ландшафтық қабық», «биосфера» және «ландшафтық қабық» ұғымдарын салыстырыңыз. Жердің ландшафт сферасының негізгі нұсқаларын қысқаша сипаттаңыз (Милков Ф. Н. бойынша). Әдістемелік ұсыныстар: ұғымдарды салыстыру кезінде оқытушы ұсынған графикалық схемаларды қолдануға болады. Жердің ландшафтық сферасының нұсқаларын сипаттау үшін Ф.Н.Мильковтың «Жердің ландшафтық сферасы» монографиясын пайдалану қажет. М.: Мысль, 1970. Дәптерге жердің ландшафт сферасының негізгі нұсқаларының сызбасын жасаңыз. Әдебиет: 2,7,12. Тақырып № 4 Жер бетінің ландшафттық дифференциациясы. Сабақтың мақсаты: тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен терминдерді бекіту. «Географиялық белдеулер және жер шарының ландшафттарының аймақтық түрлері» картасымен жұмыс М 1:15 000 000. Тапсырмалар: 1) тақырып бойынша глоссарий құрастыру. 2) идеалды континент схемасына жазбаша талдау жүргізу. 3) ландшафтық қабықтың аумақтық физикалық-географиялық дифференциациясының маңызды заңдылықтарын анықтау. «Географиялық белдеулер және жер шарының ландшафттарының аймақтық түрлері» картасымен жұмыс М 1:15 000 000. Әдістемелік ұсыныстар: Тақырып бойынша глоссарий құрастыру және идеалды континент сызбасын талдау үшін А.Г. Исаченко оқулығын қолданыңыз. Ландшафттану және физикалық-географиялық аудандастыру, М.: Жоғары мектеп, 1991, Б. 56-110; Б. 275-299; Б. 75 сурет 13. Жалпыланған континент схемасы. Әдебиет: 2,7,12. Тақырып №5 Ландшафт және оның құрылымы. Сабақтың мақсаты: табиғи ландшафттың қасиеттері мен құрылымын зерттеу. Ірі масштабты ландшафтық карталармен және профильдермен жұмыс. Графикалық жұмыстарды орындау. Тапсырмалар: 1)ірі масштабты ландшафтық карталармен және профильдермен жұмыс. 2) оқулық және ғылыми мақалалар бойынша ТТК шекаралары туралы қазіргі заманғы түсініктерді зерделеу. Ландшафттану бойынша жұмыс дәптеріне конспект жасаңыз. Әдістемелік ұсыныстар: ТТК шекаралары туралы қазіргі идеялар оқулықта көрсетілген: Исаченко А. Г. «Ландшафттану және физика-географиялық аудандастыру», М.: Жоғары мектеп, 1991, Б. 133-138; сонымен қатар ғылыми мақалаларда: В. А. Николаев, Ландшафт экотондары / Вестн. Моск. ун-та, сер.5 География, 2003ж., №6, 3-12 б.; И. И. Мамай, С. Б. Роганов, Изв. РГО, 2004ж., т. 136, вып.-3, Б. 37-49. Әдебиет: 2,3,7. Тақырып № 6 Ландшафттың табиғи өзгерістері. Сабақтың мақсаты: ландшафтардың жұмыс істеуін, динамикасын және дамуын анықтайтын табиғи және антропогендік факторларды қарастыру. Ландшафт идеясын тарихи құбылыс ретінде бекіту. Тапсырмалар: В. А. Николаевтың «Азия даласының ландшафттары» кітабындағы 2-тарауды оқып үйрену, М.: Мәскеу ун-ті баспасы, 1999. Конспект құрастыру. Ландшафттың жасын анықтау мәселесін ашыңыз. Әдістемелік ұсыныстар: В.А. Николаев монографиясындағы 2 тарауды зерделеу кезінде келесі ережелерге назар аударыңыз: палеоландшафттық зерттеулердің палеогеографиялық зерттеулерден айырмашылығы, дала ландшафттарының қалыптасуының басталуы, дала ландшафттарының реликтері; дала ландшафттарының жасы. Әдебиет: 2,3,7,10,11,13. Тақырып № 7 Ландшафтардың жіктелуі. Сабақтың мақсаты: жер бетінің әр түрлі ландшафттарымен танысу. Тапсырмалар: құрлық ландшафттарының түрлерін орналасу ерекшеліктерін зерттеңіз. Кесте жасаңыз. Ландшафттардың бір түріне тән белгілерді ашыңыз. Типологиялық ландшафтық карталармен жұмыс. Әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау үшін оқулықты қолданыңыз Исаченко А.Г. Ландшафттану және физикалық-географиялық аудандастыру, М.: Жоғары мектеп, 1991, Б. 231-27, сурет.47 238-239 б. жер ландшафты түрлерінің аймақтық топтары; сонымен қатар «әлем табиғаты» сериясындағы анықтамалық басылым: Исаченко А.Г. ландшафттар. Әлемнің табиғаты / А. Г. Исаченко, А. А. Шляпников. - М.: Мысль, 1989. Әдебиет: 2,3,6,7, 10,11,13. Тақырып № 8 Қазақстан ландшафттарының жіктелуі. Сабақтың мақсаты: Шығыс Қазақстан облысы, Қазақстан ландшафттарының жіктелуін қарастыру. Тапсырма: Батыс Сібір жазығы, Қазақтың ұсақ шоқысы, Тұран жазығы ландшафттарының табиғи ерекшеліктерін жазбаша ашу. Қазақстанның таулы аймақтарының ландшафтық құрылымына сипаттама жасау. Типологиялық ландшафтық карталармен жұмыс. Әдістемелік ұсыныстар: Қазақстан аумағының ландшафтық құрылымын талдау үшін Қазақ КСР-нің ландшафтық картасын М 1: 2500 000, 1978 ж., авторлар монографиясын пайдаланыңыз: Гельдыева Г. В. Қазақстан ландшафттары / Г. В. Гельдиева, Л. К. Веселова. - Алматы: Ғылым, 1992. Әдебиет: 5,6,11. Тақырып № 9 Антропогендік ландшафттар. Сабақтың мақсаты: Табиғи-антропогендік ландшафттардың алуан түрлілігімен танысу. Қазақстандағы ландшафтарды оңтайландыру және қорғау мәселесінің қазіргі жағдайымен және оны шешумен танысу. Тапсырмалар: «Шөлейттену және ландшафттардың тозуы мәселесі», «Қазақстанның, Шығыс Қазақстан облысының ландшафтарын қорғау» мәселелері бойынша интернетте ақпаратты іздеу. Әдістемелік ұсынымдар: қорғалатын ландшафттар туралы ақпаратты кесте түрінде ресімдеуге болады (ЕҚТА атауы, географиялық орналасуы, құрылған жылы, ауданы, қорғалатын ландшафтары, өсімдіктер мен жануарлардың қорғалатын түрлері, басқа да ақпарат). Әдебиет: 2,3,7,8,9,13. Тақырып № 10-11 Ландшафтық-экологиялық аудандастыру. Сабақтың мақсаты: физикалық-географиялық аудандастыру (ФГА) және ландшафтық-экологиялық аудандастырудың таксономиялық бірліктер жүйесі туралы түсінік алу. Физикалық-географиялық және ландшафтық-экологиялық аудандастыру карталарымен жұмыс. Қазақстан мен Шығыс Қазақстанды геоэкологиялық аудандастыру схемасымен танысу. Қазақстанның экологиялық проблемаларын және оларды шешудің мүмкін жолдарын қарастыру. Тапсырмалар: дәптерге физикалық-географиялық аудандастырудың таксономиялық бірліктерінің әр түрлі жүйелерінің сызбаларын салу: бір қатарлы, көп қатарлы, қажетті түсіндірмелер жасау. ФГА, ландшафтық және экологиялық аудандастыру принциптерін қарастырыңыз. Қазақстанның геоэкологиялық аудандастыру картасына (А.В. Чигаркин бойынша), оның ішінде ШҚО аумағы үшін жазбаша талдау жасау. Әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы дайындау кезінде оқулықты қолданыңыз Исаченко А.Г. Ландшафттану және физика-географиялық аудандастыру, М.: Жоғары мектеп, 1991, Б. 285 - 304. сур. 55, сондай-ақ төменде көрсетілген әдебиеттер. Интернетте «Қазақстанның экологиялық проблемалары және оларды шешудің мүмкін жолдары» мәселесі бойынша виртуалды ақпаратты іздеу. Ақпарат жазбаша есеп түрінде жасалуы керек. Әдебиет: 5,14. Тақырып №12 Саур-Тарбағатай тауларының ландшафттары. Сабақтың мақсаты:Саур-Тарбағатай тауларының ландшафттарына сипаттама жасау. Физикалық-географиялық және ландшафтық-экологиялық аудандастыру карталарымен жұмыс. Тапсырмалар: дәптерге Сауыр-Тарбағатайдың биіктік белдеулерінің ерекшеліктерін жазу. Саур-Тарбағатайдың өсімдік жамылғысына сипаттама беру. Әдістемелік ұсыныстар: Ақпарат жазбаша есеп түрінде жасалуы керек. Келесі оқулықтарды пайдалануға болады: 1.Үйсінбаев Б.С. Шығыс Қазақстанның географиясы. Семей, 2000. 2.Тоқмағанбетов Г.А. Природные условия и естественные ресурсы Восточного Казахстана. Алматы, Наука, 1978. 3.Николаев Ф.Н. Ландшафты Азиятских степей. М, МГУ, 1999. Тақырып №13 Қазақтың ұсақ шоқысы мен Ертіс бойы жазығы ландшафттары Сабақтың мақсаты: Қазақтың ұсақ шоқысы мен Ертіс бойы жазығы ландшафттарына сипаттама жасау. Физикалық-географиялық және ландшафтық-экологиялық аудандастыру карталарымен жұмыс. Тапсырмалар: дәптерге Қазақтың ұсақ шоқысы мен Ертіс бойы жазығының ландшафттық ерекшеліктерін анықтау. Кешенді сипаттама беру. Әдістемелік ұсыныстар: Ақпарат жазбаша есеп түрінде жасалуы керек. Келесі оқулықтарды пайдалануға болады: 1.Үйсінбаев Б.С. Шығыс Қазақстанның географиясы. Семей, 2000. 2.Тоқмағанбетов Г.А. Природные условия и естественные ресурсы Восточного Казахстана. Алматы, Наука, 1978. 3.Николаев Ф.Н. Ландшафты Азиятских степей. М, МГУ, 1999. Тақырып №14 Қазақстанның шөл және шөлейт ландшафттық зоналары. Сабақтың мақсаты: Қазақстанның шөл және шөлейт ландшафттық зоналарының ландшафттық ерекшеліктерін көрсету. Физикалық-географиялық және ландшафтық-экологиялық аудандастыру карталарымен жұмыс. Тапсырмалар: дәптерге Қазақстанның шөл және шөлейт зоналарының ландшафттық ерекшеліктерін анықтау. Кешенді сипаттама беру. Әдістемелік ұсыныстар: Ақпарат жазбаша есеп түрінде жасалуы керек. Келесі оқулықтарды пайдалануға болады: 1.Үйсінбаев Б.С. Шығыс Қазақстанның географиясы. Семей, 2000. 2.Тоқмағанбетов Г.А. Природные условия и естественные ресурсы Восточного Казахстана. Алматы, Наука, 1978. 3.Николаев Ф.Н. Ландшафты Азиятских степей. М, МГУ, 1999. Тақырып №15 Далалық ландшафтық зерттеулер әдістемесі. Сабақтың мақсаты: далалық ландшафтық зерттеулерді ұйымдастыру және жүргізу әдістемесімен танысу. Тапсырма: ақпаратты жазбаша дайындау: 1) ландшафтық зерттеулердің объектісі, мақсаттары, міндеттері, негізгі деңгейлері мен кезеңдері; 2) ландшафтық кескіндеу және картографиялау әдістемесін сипаттаңыз. 3) стационарлық және жартылай стационарлық зерттеу әдістерінің ерекшелігі. Әдістемелік ұсыныстар: осы мәселелерді зерттеу үшін дереккөздерге жүгіну керек: Жучкова В.К. Методы комплексных физико-географических исследований / Жучкова В.К., Раковская Э.М. - М.: Академия, 2004; Беручашвили Н. Л. Методы комплексных физико-географических исследований / Н. Л. Беручашвили, В. К. Жучкова. - М: Мәскеу ун-ті баспасы., 1997. Стационарлық және жартылай стационарлық ландшафтық зерттеулерде жалпы және ерекше назар аударыңыз. Әдебиет: 1,4. жүктеу/скачать 190,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||