МАМАНДЫҒЫНЫҢ ОҚУ бағдарламасы

Сәулет және дизайн кафедрасы

Күндізгі орта білім және сырттай екінші білім базаларында оқитын 050420 – “Сәулет” мамандығының “Ғимараттар мен құрылыстардың сәулет типологиясы” пәні

«__ »_______ 2010 ж., №__хаттама

Кафедра меңгірушісі _______________ Ж. А. Темербаева
СҚҚ факультетінің ОӘ кеңесі мақұлдады

«____» _______________ 2010 ж., №__хаттама

ОӘК төрағасы _______________ В.А. Козионов

1 Оқытушы туралы деректер және байланыс ақпараты
Тегі, аты жөні: Сулейменов Егинбай Нажмиденович

Лауазымы: аға оқытушы

Сәулет және дизайн кафедрасы Б1 корпусының 304 аудиториясында орналасқан, байланыс телефоны – 673633
2 Пән туралы деректер
3.1 Пәннің еңбексиымдылығы

Оқу формасы	Пәннің енбек сиымдылығы					Семес-тр бойы-нша тексе-ру форм-асы	Семестр	Сағаттарды курс және семестрлерге бөлу.
	Кредит саны	Академиялық сағаттар						Кредит саны		Ауд. сабақ (ак. сабақ)			СӨЖ (ак. сағ.)
		барлығы	Ауд.		СӨЖ	емтихан				барлығы	Дәріс	практика	Барлығы	СМӨЖ
2006 ж. түскен күндіз оқитын ЖОБ базасында	3	135		45	90	9	9		3	47.25	15	30	90	2.25
200_ ж. түскен сырттай оқитын ЖОБ (ЕЖБ) базасында	2	90		22	68	11	11		2	22	10	12	68

4 Мамандықтың мақсаты және оның оқу процессіндегі орны
Қазіргі таңда халықтың толық ортада өмір сүріп қалыптасуын, күрделі және әртүрлі комплексті міндеттерді шеше алатын мамандық.

Ғимараттар мен құрылыстардың сәулет типологиясы– сәулетші мамандығын дайындауда аса маңызды пән болып табылады. Бұл курста студенттерге оқылатын дәріс көлемі қазіргі кезеңдегі ландшафт сәулетшінің алатын рөлі және жұмыс мінездемесі туралы мәліметтер береді. Пән ландшафт сәулетшісің шығармашылығының негізгі заңдылықтарының қалыптасуын, оларды қалақұрылысымен байланыстырын және айналадағы табиғатты ашып көрсетеді. Бұл курста композициялық әдістереге және ландшафттық нысанның көлеміне және қалақұрылыс ортасына байланысты шешімдерге көп көңіл аударылады. Әр түрлі территорияларды, парктерді және бақтарды көріктендіру жүйелерін және жобалаудың көркемдік ерекшеліктерін функционалдық, техникалық және экологиялық талаптарын ескере отырып жобалауды үйретеді.

Өткен жылдарда ландшафт сәулеті өнері ұзақ өркендеу жолдарын өткізді. Қазіргі таңда бұл толық қалыптасқан, кіші болсада, аса маңызды мамандық. Сондықтан бұл пәнді жоғарғы оқу орындарындағы сәулет мамандықтарында оқытудың маңызы өте зор.

4.1 Пәнді оқытудың мақсаты - биологиялық және экологиялық шарттарға сәйкес адамдардың өмір сүру ортасында, көк желектерді отырғызуды жобалау әдістерін, өсімдіктер ассортименттерін дұрыс қолдануды және мүмкүндігінше, сәулет тарихының толық материалдарын жүйелеуді, сәулет шығармашылығының өркендеу кезеңдерін, нақтылы кезеңдердегі сәулеттік стилдердің қалыптасуын студенттерге жүйелі білім беріп үйретеді. Парк – бақ құрылысындағы әйгілі шеберлердің шығармашылықтарымен таныстырады.

4.2 Пәнді игеру кезінде студенттер білулері керек:

- парк – бақ өнерінің өркендеуінің негізгі кезеңдерін;

- ландшафт сәулетінің көркемдік идеясын және функционалдық мазмұнын;

- табиғат элементтерінің экологиялық және эстетикалық мінездемелерін;

- ландшафтық жобалау нысандарының нормативтік базаларын;

- әр елдің және региондарының әртүрлі тарихи, табиғи – климаттық және әлеуметтік экономикалық сәулеттік шешімдерінің спецификасын;

Әр дәуірлердегі әйгілі сәулеттік ескерткіштерді және олардың стилдерін және олардың авторларын.

4.3 Пәнді игеру кезінде студенттер істей білулері тиісті керек:

- жобалау тапсырмасын және жұмыс бағдарламасын өзі жасай білуді;

- шығармашылық концепцияларды қалыптастыруды және оларды эскизде бейнелеуді;

- жалпы жобаның экспозициясының композициялық шешімін;

- графикамен әшекейлеуді және макет жасауды;

- жобаны ауызша қорғай білуді;

- жобалау кезінде нормативті және ақпаратты құжаттар мен әдебиеттерді пайдалана білуді.

- графикалық шығармашылық және жобалау ізденістердің барлық стадияларында жоғары кәсіптік деңгейде орындай білу.

Осы пән курсының алдында керекті оқылған пәндер: «Сәулеттік графика және макеттеу», «Бүкіләлемнің сәулет тарихы – I», «Бүкіләлемнің сәулет тарихы – II»,1тік жобалау 1», «Сәулеттік жобалау 2»

Курстағы пәнді оқып игеру үшін оқылған немесе параллель оқылатын негізгі пәндердің тізімінің переквизиті:

- сәулеттік жобалау – 1, сәулеттік жобалау - 2;

- сәулеттік жобалау 4;

- сәулет - 1;

- бұкіләлемнің сәулет тарихы - 1

- «Сәулеттіу жобалау 3» пәні үшін керекті материал деректерді жинау методикасын және сұрыптауды білуді. Монофункционалды қоғамдық ғимаратты жобалауды үйренуді;

- үнемді жобалау концепциясын шығармашылық тұрғыдан іздестіру принциптарымен танысу және жобалау бөлімдерінің мазмұндарының кезеңдерін білуді;

- мазмұнындағы ақпараттарға сәйкес жобалау элементтерінің ең көрнектілікті графикалық түрлерін және пластикасын бейнелеуді;

- негізгі кәсіптік риториканы үйренуді. тұрады.

8 Пәннің тақырыптық жоспары

Рет. №№	Тақырыптардың аталуы		Сабақ түрлеріне байланысты сағат саны
			дәріс	прак	СӨЖ
ЖОБ базасындағы күндізгі оқу формасы
1	Кіріспе. Ландшвфтық жобалаудың негізгі принциптері		5	4	20
2	Қала шартындағы ірі парк массивтерін жобалау		6	14	40
3	Кіші бақтарды жобалау		4	12	30
Жиынтығы:			15	30	90
ЖОБ базасындағы сырттай оқу формасы
1		Кіріспе. Ландшвфтық жобалаудың негізгі принциптері	2	3	20
2		Қала шартындағы ірі парк массивтерін жобалау	4	4	24
3		Кіші бақтарды жобалау	4	5	24
Жиынтығы:			10	12	68

9 Дәріс сабақтарының мазмұны
Пәннің курсы бір семестрде жүргізілетін дәріс және практикалық сабақтардан тұрады. Студенттер өткен дәуірлер мен қазіргі уақыттағы ландшафт сәулет өнерімен және сәулет ескерткіштерімен танысады. Осылар арқылы қоғамның материалды және рухани заңлықтардың қалыптасуларынан мәліметтер алады.

9.1 Ландшафтық жобалаудың негізгі принциптері.

1 – тақырып. Пәнге кіріспе (1 сағ.)

Ландшафт сәулеті туралы түсінік. Табиғат факторлары және қала ортасы туралы үш деңгей түсінігі.

Табиғат және антропогенді ландшафт туралы түсінік. Қорықтар, табиғи парктер және орманды парктер ортасын қорғау. Табиғи ландшафты көркейту және дем алу ортасын ұйымдастыру. Ыңғайсыз территориялардың ландшафын жобалау. Ежелгі отрықшы мемлекеттер.

Аудандық жоба бойынша құрылысты және экономикалық аудан территорияларын комплексті орналастыру және табиғат ортасын қорғау және жақсарту. Әлемдегі ұлттық парктер. Қазақстанның ұлттық қорықтары, парктері және ондағы өсімдік әлемі

3 – тақырып. Табиғи ландшафты көркейтіп өзгерту және дем алу ортасын ұйымдастыру. Қолайсыз территортяларда ландшафтық жобалау (2 сағ.)

«Ландшафты көркейтіп өзгерту» термині көптеген жылдар бойы пайдаланып, қазіргі уақытта көптеген өзгерістерге ұшырауы. Және бұл терминнің тарихи түсініктері. Хемфри Рептон – ағылшынның теоретигі және ландшафт өнерінің практигі. Тірі табиғаттың үш жоспары. Үлкен жайылымдар. Үй жануарлары. Павловск паркі. Сәулетшілер – Камерон, Бренна және Гонзаго. Ең көп тараған ағаштар мен бұталар және олардың формалары.

Қолайсыз территориялар. Олардың пайда болу себептері. Қолайсыз жерлерде ұйымдастырылған парктер: Версаль (Андре Ленотра 1613 – 1700), Амстердам орманы, Канададағы Онтарио Плэс паркі т. б.

9.2 Қала шартындағы ірі парк массивтерін жобалау

4 – тақырып. Қала территориясын көгалдандыру жүйесі. Қала паркін функционалды – кеңістіктік ұйымдастыру (3 сағ.).

Қала территориясын көріктендіру жүйесі. Қала паркінің функционалды – кеңістігін ұйымдастыру. Қазіргі таңда паркті жобалауда тарихи орындарды пайдалану. Парк ландшафының элементтерін жобалау және қалыптастыру. Біздің еліміздің қалаларының парктері. Москвадағы 1929 ж. Тұрғызылған алғашқы парк. Алматы, Шымкент қалаларының парктері.

Қала ландшафындағы кіші бақтар. Гренадағы Альгамбар сарайындағы сақталған кіші бақ (XII – XIV ғ.). Италия Қайтаөрлеу дәуіріндегі вилла бақтары (XVI ғ.). Орта Азия халықтық үйлердің бақтары. Оның элементтерінің ( дуал, хауз, арықтар және күрке – пергольдар) мінездемелері. Қытай, Жапон бақтары.

Қала ансамбльдерін кіретін бақтар, қандай да қоғамдық құрылымдармен байланысқан бақтар. Бақ ішіндегі бақтар. Бақ ішіндегі жолдар мен кіші сәулеттік формалар.

7 – тақырып. Тұрғын зонадағы бақтар. Кіші бақты жобалау (2 сағ.)

Жалпы қалалық мәні бар территориялардағы көріктендіру жүйесі. Аудан парктерінің түрлері. Оның ішіндегі құрылымдар. Ашық кеңістіктер. Оларды топтарға бөлу. Парктің ішін зоналарға бөлу.

Жеке бақтарда әр түрлі функциаларды орналастыру үшін орындарды дайындау. Көшеге қараған кіші бақты әшекейлеудің үш варианты және оларды зоналарға бөлу.

10 Практикалық сабақтардың мазмұны
Студенттер практикалық сабақтарда әр дәуірлерде тұрғызылған атақты парк, бақтармен және олардың авторларымен танысады. Тұрғызылған ағаштар, оның композициясын, бұталар мен гүлдермен танысады және олардың формаларын салады.

1 – тақырып. Пәнге кіріспе (2 сағ.)

Өткен дәуірлердегі парк – бақ тұрғызу өнері. Ежелгі Грецияның, Римнің бақтары. Ортағасырлық Гренадағы Альгамбара, Иран мен Персияның және Орта Азияның бақтары.Францияның, ағылшындардың және Россияняң бақтары. Жоспарларын сызу.

Қала ішінде өсімдіктерді тұрғызу проблемалары және көріктендіруге арналған ағаштар және бұталар түрлерін анықтау. Қазақстанның ағаш, өсімдіктерімен танысу. Ландшафтық сәулет нысандарын реконструкциялау және реставляциялау. Ағаштармен танысып суреттерін салу.

Қалалардың шеттерінде табиғи парктерді тұрғызу. Оның жер бедерімен, өсімдік әлемімен танысу. Қаланың халқының санына байланысты бақтың ауданын анықтау. Парк ішіндегі инженерлік, сәулеттік құрылымдардың түрлерімен танысу.

Парктің ауданы анықталған соң, оны функционалды зоналарға бөлу. Жергілікті табиғат климатына байланысты өсімдік түрлерін анықтау. Инженерлік, сәулет құрылымдарын орналастыру. Осы тақырыпқа клаузура орындау.

Жаңа паркті жобалауда жергілікті халықтың тарихи ұлтық ерешеліктерін қарастыру. Қоғамдық парктің тұрғызудың екі тарихи жолы болғаны белгілі. Қала ішіндегі жеке тұлғалардың сақталған территорияларын пайдалану (Лондонда, Парижде,петербургте және б.), және бос жерлерді, карьерлерді т. б. пайдаланып жаңа парктерді тұрғызу (Лондондағы «Беттерси», Париждегі «Бют – Шомон» т. б.). Осы аталған парктермен танысу. Павлодар қаласының тарихи жерлерін таңдап бақ, сквердің эскизін жасау.

Қала ішінде қаланың композициялық өсін бұзбай тұрғындардың жас ерешеліктерін маңайындағы мекемелерді ескеріп (бала бақшалар, мектептер, спорт кешендері және қарттар үйі) скверлер мен кіші бақтарды орналастыру. Эскиз жасау. Қала ішінде жалпы қалалық бақты орналастыру, Оны қаланың басқа аудандарымен байланыстары.

Тұрғын және микроаудандарда кіші бақтарды орналастыру. Функционалды зоналарға бөлу. Жобалауқа керекті материалдар (типографиялық түсірілім, қаланың бас жоспарының көшірмесі, жер асты коммуникациялар т. б.). Ағаш, бұта түрлерін анықтау.

1 кесте – СӨЖ мазмұны

1 тақырып – Ландшафты сәулет тарихынан

Ұсынатын әдебиет: [4], 282 – 286 бет;

2 тақырып - Ланшафтых сәулеь ( жетістіктер мен проблемалар)

Ұсынатын әдебиет: [7], 10 – 18 бет;

ҰС ПМУ 7.18.2 - 07

12.1 Күнделікті және жиынтық оқу үлгерімін тексеру.

Пәннің ақтық тексеру формасы – емтихан.

И = Р₁ + Р₂ х ВД_ТУ + з х ВД_З (1)

осыдан, Р₁, Р₂, КЖС – жүз балдық шкала бойынша бірінші, екінші рейтинг және дифференчиалды сынаққа байланысты балдар; ВД_ту, ВД_з – пәннің семестр бойы күнделікті тексерілетін үлгерімдерінің межелік және ақтық тексеру үлестері

Бақылау түрлері:

- м1, м2 ... - машағат жұмыстарын аяқтау аптасы;

- С1, С2 ... - өздік жұмыстарын межелік бақылау аптасы;

- МБ1, МБ2 - семестрдің ортасы мен аяғында өткізілетін межелік бақылау.

13 Курс саясаты

Оқу процесіне қатысу, сабақты себепсіз босатпау, пікір таласта белсенділік көрсету және курстастарына көмектесу. Сабаққа кешікпеу. Сабақ үстінде тәртіпсіздік үшін жазаланады, тіпті аудиториядан шығарылып жіберіледі.

Сабақты босатқаны үшін келесі санкция қолданады:

- себепсіз машағат сабағын босатқаны үшін – 9 немесе 10 балл;

- кешігіп орындалған өздік жұмысы үшін 5 балл кем беріледі.

Әр сабаққа дайындалып келу керек. Дайындықтарын орындаған жұмыстары және сабаққа керекті материалдар мен құрал-жабдықтарын тексеру арқылы анықталады. Барлық тапсырмалар белгіленген уақытта орындалуы тиіс.

Семестрде ауызша немесе тест түрінде екі межелік бақылау жүргізіледі. Курстың соңында емтиханмен қорытындылады.


13 050420 – Сәулет мамандығының 2010/11 оқу жылындағы «Сәулеттк ландшафт» пәнін оқу құралдарымен қамтамасыз ету картасы

Негізгі және қосымша әдебиеттердің тізімі	Семестр	С.Бейсенбае атындағы ҰК	Кафедрада	Керек
Негізгі әдебиет
Бессчетнов П.П, Голощапов Г.В. Садово – парковое строительсьво Казахстана. Алматы, «Кайнар», 1988. – 221 с.	9	-	1	30
Бакутис В.Э. и др. Инженерное благоустройство городских территорий: - М.: Стройиздат, 1979. – 239 с., ил.	9	-	1	30
Залесская Л.С., Микулина Е.М. Ландшафтная архитектура: Учебник для вузов. – М.: Стройиздат, 1979. – 240 с., ил.	9	-	1	30
Родичкин И.Д. и др. Ландшафтная архитектура. – Киев, 1990. – 336 с.	9	10	1	30
Қосымша әдебиеттер
Антонинов В.Н. Парк и отдых. – М.: «Советская Россия», 1973. – 319 с.	9	-	1	10
Бархин Б. Г. Методика архитектурного проектирование – «Стройиздат», 1988	9	-	1	10
Вакуленко В.В. и др. Декоративное садоводство. – М.: Просвещение, 1982. – 143 с., ил	9	-	1	10
Микулина Е.М. Город и ландшафт (Материалы совещания): М.: «Картолитография», 1983. – 90 с.5 А. М Соколов. Основные понятия архитектурного проектирования. Л., 1976.-192с.	9	-	1	10
Курбатов Ю. И. Охрана природного ландшафта и архитектура: Л.: «Знание» 1979. – 34 с.	9	-	1	10

СжҚ факультетініәң деканы _____________ Кудерин М. К.

СжҚ факультетінің ОӘК төрағасы _____________ Козионов В. А.

СжД кафедрасының меңгерушісі _____________ Темербаева Ж.А.