Жасөспірімдердің ауытқушы мінез – құлқының себептері мен факторлары:
а) тəрбиеленбегендігінің себебінен қажетті білімдердің, біліктердің, дағдылардың жоқтығынан немесе теріс тəрбиеден бұзылғандығынан, мінез – құлқындағы жағымсыз таптаурындардың қалыптасқандығынан баланың, жеткіншектің өзін дұрыс ұстамайтындығынан туындайтын əлеуметтік –педагогикалық олқылықтар;
ə) жайсыз отбасылық қарым – қатынастардан, баланы тəрбиелеуде ұлттық салт – санада қалыптасқан этнофункционалдық ерекшеліктерді мүлдем ескермеуден, отбасыдағы жағымсыз психологиялық ахуалдан, оқудағы жүйелі сəтсіздіктерден, сынып ұжымындағы құрбыларымен өзара қарым – қатынастың орнамағандығынан, ата – аналарының, мұғалімдердің, сыныптас жолдастарының жəне т.б. дұрыс емес əділетсіз, дөрекі, қатал қатынастарынан туындайтын тереі психологиялық жайсыздықтардан;
б) психикалық жəне физикалық денсаулығы мен дамуы дағдайындағы ауытқушылықтарымен, жас ерекшелік дағдарыстарымен, мінез акцентуациясымен жəне басқа да физиологиялық жəне психоневрологиялық ерекшеліктер себептерімен;
в) қараусыз қалуымен, қоршаған ортаның кері ықпал етуімен жəне осының негізінде дамитын əлеуметтік – психологиялық ауытқушыбен, əлеуметтік жəне жеке құндылықтарының жағымсыз түрге ауысуымен сипатталады.
