Мезомерлi эффект немесе косарласу - орынбасарлардын электрондык әсерiнiң л байланыс бойында таралуы . Кабыскан жүйе - гибридтелмеген / 7 - орбитальдардын косарлануы нәтижесінде түзілген бiрiнгай электрон булты . Бiрiнгай электрон булты кезектесіп орналаскан екі немесе одан да кеп и байланыс ( л , л- кабысу ) пен көршілес атомнын р - орбиталi мен я - байланыс ( р.л кабысу ) арасында тузiледi .
Мезомерлі эффект М әріпімен белгiленедi . Индуктивтi эффект синкты мезомерлi эффект оң және теріс болуы мүмкін . Кабысқан жүйенің электрон бултынын ТЫҒЫЗДЫҒЫН кемiтетiн орынбасарлар -М- эффект көрсетіп , 8+10электроноакцепторлар болады , ал кабыскан жүйенің электрон тығыздығын арттыратын бултынын орынбасарлар + М - эффект көрсетiп , электронодонорлар болады .
Резонанс — периодты түрде сырттан әсер етуші күштің жиілігі тербелмелі жүйенің меншікті жиілігіне жақындағанда сол тербелмелі жүйедегі еріксіз тербелістер амплитудасының күрт арту құбылысы; мәжбүр етуші күштің жиілігі жүйе тербелісінің меншікті жиілігіне жуықтаған кезде жүйедегі мәжбүр тербеліс амплитудасының кенеттен артып кету кұбылысы.
Пайдаланылған әдебиеттер:Б.А.Мансуров органикалық химия;Бірімжанов,Жалпы об+щая химия Алматы 2016
