Бөлім/Ауыспалы тақырыптар
|
Сабақ тақырыбы
|
Оқу мақсаттары
|
Сағат
саны
|
Мерзімі
|
Ескерту
|
1
|
Шахматтағы үш арнайы жүріс
|
Сарбаздың айналуы
|
2.1.5.2 шахмат бағдарлама-органайзері көмегімен сарбаз айналатын фигураны таңдау 2.1.3.7 бір түсті екінші уәзірдің пайда болу мүмкіндігін анықтау 2.3.2.2 сарбаздың айналу қаупін ескеру
|
|
|
|
2
|
|
Сарбаздың айналуы
|
2.1.4.1 сарбаздың айналуын көрсету 2.1.3.13 ұсынылған позицияда уәзірге айнала алатын сарбаздарды анықтау 2.2.1.1 бірден фигураға айналуы мүмкін сарбаздардың санын анықтау
|
|
|
|
3
|
|
Әлсіз фигураға айналу
|
2.1.3.3 сарбазды әлсіз фигураға айналдырудың пайдасын түсіндіру 2.2.3.3 ұсынылған позицияда барлық ақ сарбаздар тураларға айналған жағдайда ақ туралар санын анықтау
|
|
|
|
4
|
|
Сарбаздың айналуы кезінде пайдалы шешімдер
|
2.1.3.2 сарбаздың айналуы үшін фигураны таңдауды түсіндіру 2.1.3.8 сарбаздың айналуы үшін ұсынылған позициядағы ең жақсы фигураны анықтау 2.2.4.3 бір уақытта алу арқылы сарбаздың айналу мүмкіндіктерінің санын анықтау 2.2.6.6 сарбазды уәзірге өткізу үшін, фигураны құрбан етудің пайдалы немесе пайдасыз екенін анықтау
|
|
|
|
5
|
|
Өткелде алу
|
2.1.1.2 өткелде алуды түсіндіру 2.1.2.1 өткелде алуды көрсету 2.1.3.1 өткелде алу механизмін түсіну 2.1.3.4 өткелде алу механизмін көрсету 2.3.2.1 өткелде алудың қауіпін түсіну
|
|
|
|
6
|
|
Соғылған алаң
|
2.1.4.9 «соғылған алаң» терминін түсіндіру 2.3.1.2 рокировка кезіндегі «соғылған алаң» мен өткелде алуды ажырату 2.3.3.6 өткелде алу мүмкіндігі бар екенін түсіндіру
|
|
|
|
7
|
|
Рокировка
|
2.1.4.4 рокировка механизмін түсіндіру 2.1.4.5 рокировка үшін қажетті жағдайларды түсіндіру 2.1.3.5 рокировканы қолдану 2.2.2.2 екі жақтағы мүмкін рокировкалар санын анықтау
|
|
|
|
8
|
|
Рокировка түрлері
|
2.1.4.6 қысқа және ұзын рокировка мүмкіндігін көрсету
|
|
|
|
9
|
|
Рокировкаға тыйым салынған жағдайлар
|
2.2.4.1 ұсынылған позициядағы рокировка жасау мүмкіндіктерінің санын анықтау 2.3.6.2 партияны әдептілік нормаларын сақтап ойнау (ойын алдында және ойыннан кейін қарсыласпен қол алысу, ойын барысында сабырлықты және үнсіздікті сақтау
|
|
|
|
10
|
|
Рокировка үшін кедергі
|
2.2.3.2 рокировкаға кедергі жасап тұрған қарсыластың фигуралар санын анықтау
2.3.3.5 қарсыласқа рокировка жасауға кедергі келтіру тәсілдерін көрсету
|
|
|
|
11
|
|
Есептегі рокировка
|
2.1.4.8 жаттығуларды шешуде рокировка және/ немесе сарбаздың айналу ережелерін қолдану
2.3.1.1 сарбаздың айналуы және рокировка есептерін ажырату
2.3.4.4** рокировка, өткелде алу, сарбаздың айналуына байланысты есептерді шешу 2.3.6.1 есепті белгілі бір уақытта шешу
|
|
|
|
12
|
|
Тест жұмысы
|
2.3.1.2 рокировка кезіндегі «соғылған алаң» мен өткелде алуды ажырату
2.3.3.5 қарсыласқа рокировка жасауға кедергі келтіру тәсілдерін көрсету
2.3.6.1 есепті белгілі бір уақытта шешу
|
|
|
|
13
|
Шахматтағы арнайы ережелерді қолдану
|
Патшаға мат қою
|
2.1.1.11 мат қою мүмкін емес позицияны таңдау (екі жағында сарбаздар болмаған кездегі жалғыз піл мен жалғыз ат)
2.3.3.3 2 жүрістегі мат бойына есептер мысалдарын шешу
|
|
|
|
14
|
|
Патшаға мат қою
|
2.1.3.11 тура, екі тура, уәзірмен мат қоюдың ең қысқа жолын көрсету
2.3.3.7 рокировканы қолдану арқылы қосжүрісті шешу
|
|
|
|
15
|
|
Қарсыластың патшасына шабуыл
|
2.1.1.7 шахтарды табу 2.1.3.10 қарсыластың патшасына шабуыл жасау жолдарын табу 2.1.3.14 ұсынылған позицияда қарсыластың патшасына мат қою мүмкіндігін табу 2.2.1.3 ұсынылған позициядағы уәзірдің шах қою санын анықтау 2.3.3.4 қарсы шабуыл арқылы өз фигураларыңызды қорғауды қолдану
|
|
|
|
16
|
|
Дереу мат
|
2.2.1.2 бірден матқа апаратын жүрістердің санын анықтау 2.1.3.12 ұсынылған сызба бойынша бір жүрісте мат жасау есебін құрастыру 2.1.6.1 қарсыласқа құрмет көрсету 2.1.6.2 шыдамдылықтың маңыздылығын түсіну
|
|
|
|
17
|
|
Мат қаупінен қорғану
|
2.1.1.8 патшаны мат қаупінен қорғауды үйрену 2.1.4.3 мат қаупінен қорғануды қолдану 2.1.3.15 мат қаупінен қорғау жолдарын табу
|
|
|
|
18
|
|
Мат қаупінен қорғану
|
2.1.4.3 мат қаупінен қорғануды қолдану 2.1.6.3 ұтылған кезде өзіңді лайықты ұстай білу 2.2.6.2 қиын позицияны қорғаған кезде, эмоцияларды тежей білу 2.2.6.3 қорғаныста тактикалық ресурстарды табу
|
|
|
|
19
|
|
Паттың күрделі мысалы(әлсіз жақта патшадан басқа фигуралар бар)
|
2.1.1.9 көптеген фигуралардың арқасында паттың пайда болу мүмкіндігін түсіндіру 2.1.5.1 шахматтағы үш арнайы ережені сөйлеуде қолдану (шах, мат, пат) 2.2.3.6 ұсынылған паттық жағдарлардың ішінен фигуралары ең көп позицияны анықтау
|
|
|
|
20
|
|
Паттан аулақ болу мүмкіндіктері
|
2.1.1.10 басымдылық болған кезде паттан аулақ болуға үйрету 2.1.4.2 басымдылық болған кезде паттан аулақ болу мүмкіндіктерін пайдалану 2.1.5.1 шахматтағы үш арнайы ережені сөйлеуде қолдану (шах, мат, пат) 2.3.6.2 партияны әдептілік нормаларын сақтап ойнау (ойын алдында және ойыннан кейін қарсыласпен қол алысу, ойын барысында сабырлықты және үнсіздікті сақтау)
|
|
|
|
21
|
|
Тест жұмысы
|
2.2.3.6 ұсынылған паттық жағдарлардың ішінен фигуралары ең көп позицияны анықтау 2.3.3.3 2 жүрістегі мат бойына есептер мысалдарын шешу 2.3.3.7 рокировканы қолдану арқылы қосжүрісті шешу 2.3.6.1 есепті белгілі бір уақытта шешу
|
|
|
|
22
|
Шахматтағы фигуралардың құндылығы мен күші
|
Фигураларды ң құны
|
2.2.3.1 ұсынылған есепте көбірек материал (фигуралар мен сарбаздар) алған жағын анықтау
|
|
|
|
23
|
|
Қарсыластың фигураларына шабуыл
|
2.1.1.3 қарсыластың фигураларына шабуыл жасауды үйрену 2.1.5.3 шахмат бағдарлама-органайзері көмегімен мүмкін емес жүрістерден аулақ болуды түсіну
2.2.3.4 қара фигураларға шабуылдап тұрған ақтардың берілген позициядағы жүрістерінің санын анықтау
2.3.5.1 қосымшадағы компьютерлік бағдарламамен ойнау 2.3.6.2 партияны әдептілік нормаларын сақтап ойнау (ойын алдында және ойыннан кейін қарсыласпен қол алысу, ойын барысында сабырлықты және үнсіздікті сақтау)
|
|
|
|
24
|
|
Шабуылдан қорғану
|
2.1.1.5 фигураларды қарсыластың фигураларының шабуылынан қорғауды көрсету
2.1.3.9 қарсылас фигураларының шабуылынан қорғануды көрсету
2.2.3.5 ұсынылған позициядағы фигураны алу қаупінің болуын анықтау
2.2.6.2 қиын позицияны қорғаған кезде, эмоцияларды тежей білу 2.2.6.3 қорғаныста тактикалық ресурстарды табу
|
|
|
|
25
|
|
Қарсы шабуыл
|
2.1.2.3 қарсыластың фигураларына қарсы шабуыл жасау
|
|
|
|
26
|
|
Фигураларды ұстау
|
2.1.1.6 қарсыластың фигураларын ұстауды көрсету 2.3.2.3 тақтаның шетінде атты ұстауды көрсету
|
|
|
|
27
|
|
Тест жұмысы
|
2.1.3.9 қарсылас фигураларының шабуылынан қорғануды көрсету 2.2.3.1 ұсынылған есепте көбірек материал (фигуралар мен сарбаздар) алған жағын анықтау 2.2.3.4 қара фигураларға шабуылдап тұрған ақтардың берілген позициядағы жүрістерінің санын анықтау 2.2.3.5 ұсынылған позициядағы фигураны алу қаупінің болуын анықтау 2.3.2.3 тақтаның шетінде атты ұстауды көрсету 2.3.6.1 есепті белгілі бір уақытта шешу
|
|
|
|
28
|
Шахмат партиясын жазу
|
Бағдарлама-органайз ерімен жұмыс Көлденең және тік жолды белгілеу. Фигураларды ң таңбасы
|
. 2.2.4.2 жазу үшін қолданылатын фигуралар таңбаларының санын атау 2.3.4.3 көлденең және тік жолдардың сандармен және әріптермен белгіленуін көрсету
|
|
|
|
29
|
|
Алуды жазу
|
2.3.4.2 сарбазды алу және оның айналуын жазу
|
|
|
|
30
|
|
Сарбаздың айналуын жазу
|
2.3.4.2 сарбазды алу және оның айналуын жазу
|
|
|
|
31
|
|
Жүріс үшін арнайы таңбалар
|
2.3.4.1 рокировка үшін арнайы таңбаны көрсету
|
|
|
|
32
|
|
Партияны жазу
|
2.1.1.1 «шахматтағы жүріс» тіркесінің мағынасын түсіну 2.2.2.1 сарбаздың уәзірге жету бағытын белгілеу 2.3.3.1 өткізіп алған жүрістің нәтижесінде ұсынылған позицияның пайда болуын көрсету 2.3.3.2 жазбаны және тақтадағы жағдайды салыстыру арқылы жетіспейтін фигураларды табу
|
|
|
|
33
|
|
Қысқа және толық жазу
|
2.1.4.7 толық және қысқа жазба арасындағы айырмашылықты түсіндіру 2.2.6.1 ойлануға уақыт жетпегенде, жүрістерді жазуға уақытты үнемдеу 2.3.6.2 партияны әдептілік нормаларын сақтап ойнау (ойын алдында және ойыннан кейін қарсыласпен қол алысу, ойын барысында сабырлықты және үнсіздікті сақтау)
|
|
|
|
34
|
|
Бағдарлама-о рганайзердің негізгі қызметтері
|
2.2.4.4 шахмат көмегімен теңдеуді шешу 2.2.5.1 бағдарлама-органайзерде мүмкін емес жүрісті түсіндіру 2.2.5.2 ұсынылған суреттер негізінде шахмат бағдарлама-органайзерінде позицияларды құрастыру 2.2.5.3 ойнатылған және жазылған партияны шахмат бағдарлама-органайзеріне енгізу
|
|
|
|
